Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz quduqlarini sinash»

8.2. Quduq tubi ochiq turdagi konstruksiyasini tanlashga qo‘yilgan umumiy 
talablari 
1. Mahsuldor qatlam depressiyada mustahkamlash bo‘lishi kerak va kislotali 
yoki boshqa usullarda qatlamga sun’iy ta’sir qilganda buzilmasligi kerak.


кат
кис
сув
кат
P
H
g
к
G
P
P







6
10
2

(8.4)
2. Quduq tubining konstruksiyasi (8.3 -rasm, b, v) ishlatish tizmasining 
boshmog‘i mahsuldor qatlamning ustidagi mustahkam o‘tkazmaydigan tog‘ jinsiga 
o‘rnatiladi u yuqorida joylashgan suv yotqiziqlaridan, ochiq stvolni nurab ketishidan, 
yuqorida joylashgan gorizontlardan flyuidlarning kirib kelishini oldini oladi.
Qatlamning usti qismida mustahkam o‘tkazmaydigan tog‘ jinsi katta 
qalinlikda bo‘lsa, tizmaning boshmog‘i qatlamning usti qismidan 10-20 m oraliqda 
o‘rnatiladi.

---

84 
3. Agarda mahsuldor qatlamning usti qismida nomustahkam yotqiziqlar 
mavjud bo‘lganda, quduqni ochiq turdagi quduq tubi konstruksiyasi yordamida 
ishlatish uchun PMP turidagi VNIIBG konstruksiyasining quvur orqasi pakerlaridan 
ikkitasi o‘rnatiladi (8.3-rasm, v.).
4. Ochiq turdagi quduq tubi konstruksiyada ishlatish tizmasi PMD turidagi 
pakerning VNIIBG konstruksiyasidan foydalanib sementlanadi. U teshilgan filtrdan 
8-10 metr yuqoriga o‘rnatiladi. Qatlamning mahsuldor qismiga tamponaj 
aralashmalarining kirib kelishini oldini oladi.
5. Ochiq mahsuldor ob’ektlar APQB sharoitida bir jinsli yuqori o‘tkazuvchan 
massivli uyumlarning tarmoqlangan tik parchalari va uzun yoriqlari burg‘ilash 
eritmasining jadal yutilish zonasining chuqurligigacha to‘liq sementlanadi. 
6. Quduq tubining ochiq konstruksiyasining texnologiyasi quyidagi 
operatsiyalarni 
qiyinchiliksiz 
amalga 
oshirishni 
ta’minlashi kerak: ishlatish 
jamlanmasi va ichidan o‘tuvchi tizmani o‘rnatilgan moslamalar orqali tushirishni; 
quduq tubi zonasida tizmani mustahkamlashni; qatlamni sifatli ochish va zamonaviy 
o‘zlashtirish usullarini qo‘llashni; oqimning jadallashtirishda quduq tubining 
zonasiga sun’iy ta’sir etishni qo‘llashda; ta’mirlash bekitish ishlarini o‘tkazishda.