Qirgiz respublikasi konstitusiyasi

To‘rtinchi bob
MAXALIY O'ZINI O'ZI-O'ZI BOSHQARUV

111-modda
1. Mahalliy o'zini o'zi boshqarish - bu mahalliy jamoalarning Konstitutsiyada kafolatlangan mahalliy ahamiyatga molik masalalarni o'z manfaatlaridan kelib chiqqan holda va mas'uliyat bilan mustaqil ravishda hal qilish huquqi va real imkoniyatidir.
2. Qirg'iziston Respublikasida mahalliy o'zini o'zi boshqarish tegishli ma'muriy-hududiy birlik hududidagi mahalliy jamoalar tomonidan amalga oshiriladi.
3. Mahalliy o'zini o'zi boshqarish fuqarolarning mahalliy jamoalari tomonidan bevosita yoki mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari orqali amalga oshiriladi.
4. Mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlarini moliyalashtirish tegishli mahalliy byudjetlar, shuningdek, respublika byudjeti hisobidan amalga oshiriladi.
5. Davlat mahalliy byudjetlarni tuzish va ijro etish masalalarida o'zini o'zi boshqarish organlarining mustaqilligini kafolatlaydi.
Mahalliy byudjetni shakllantirish va ijro etish oshkoralik, jamoatchilik ishtiroki, mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlarining mahalliy hamjamiyat oldidagi hisobdorligi tamoyillariga muvofiq amalga oshiriladi.

112-modda

1. Mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari vakillik organlari va ijro etuvchi organlardan iborat.

2. Mahalliy o'zini o'zi boshqarishning ijro etuvchi organlari va ularning rahbarlari vakillik organlariga o'z faoliyati to'g'risida hisobot beradilar.

113-modda
1. Mahalliy Kengashlar deputatlari tegishli ma’muriy-hududiy birlikda yashovchi fuqarolar tomonidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda, teng imkoniyatlar yaratilgan holda saylanadi.
2. Mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlarining vakolatlari va faoliyatini tashkil etish qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
3. Mahalliy Kengashlar qonun hujjatlariga muvofiq:
1) mahalliy byudjetlarni tasdiqlaydi, ularning bajarilishini nazorat qiladi;
2) mahalliy hamjamiyatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish va aholini ijtimoiy himoya qilish dasturlarini tasdiqlaydi;
3) qonunlarda nazarda tutilgan hollarda mahalliy ahamiyatga molik boshqa masalalarni hal qiladi.

114-modda
1. Davlat organlari mahalliy davlat hokimiyati organlarining vakolatlariga aralashishga haqli emas, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno. 
2. Davlat vakolatlari mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlariga ularni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan moddiy, moliyaviy va boshqa resurslarni taqdim etish orqali o‘tkazilishi mumkin. Davlat vakolatlari qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar asosida mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlariga o‘tkazilishi mumkin. Mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari berilgan vakolatlar to'g'risida davlat organlariga hisobot beradi.
3. Mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari qonunlarning bajarilishi uchun davlat va uning organlari oldida, o'z faoliyati natijalari uchun esa mahalliy hamjamiyat oldida javobgardir.
4. Mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlariga davlat organlarining qarorlaridan kelib chiqadigan mahalliy byudjetning qo'shimcha xarajatlarini qoplashda sud himoyasi kafolati beriladi.

115-modda
1. Qirg‘iziston Respublikasida fuqarolar oqsoqollar sudlarini tashkil etish huquqiga ega.
2. Oqsoqollar sudlari taraflarni yarashtirish va qonunlarga zid bo‘lmagan adolatli qarorlar chiqarish maqsadida qonun hujjatlarida nazarda tutilgan vakolatlari doirasida ishlarni ko‘radi.
3. Oqsoqollar sudining qarorlari ustidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda shikoyat qilinishi mumkin.
4. Oqsoqollar sudlari faoliyati mahalliy byudjet hisobidan moliyalashtiriladi.
5. Oqsoqollar sudlarini tashkil etish tartibi, ularning vakolatlari va faoliyati qonun bilan belgilanadi.