Qisqa tutashtirgichli bo’lgichlarini hisoblash

8.3-jadval.C – funksiyasining qiymatlari.

O’tkazgich	C –funksiyasining qiymati A·C^1/2/mm^2
Shina turlari
Alyuminiy shinalari	91
Mis shinalari	167
Kabel turlari:	Kuchlanishning nominal qiymati, kV
	6		10
Alyuminiy to’liq tomirli va qog’oz izolyasiyali	92		94
Alyuminiy ko’p sim tomirli va qog’oz izolyasiyali	98		100
Mis to’liq tomirli va qog’oz izolyasiyali	140		143
Mis ko’p sim tomirli va qog’oz izolyasiyali	147		150
Alyuminiy tomirli va polivinilxlorid izolyasiyali	75		78
Mis tomirli va polivinilxlorid izolyasiyali	114	118
Alyuminiy tomirli va polietilen izolyasiyali	62	65

Qisqa tutashuv vaqtida shina qurilmalarining elektrodinamik chidamliligni tekshirish

Elektr apparatlari va o‘tkazgichlarini tanlashning shartlaridan biri davomli ish holatlarida tok o‘tkazuvchi qismlarning ruxsat etilgan qizishi hisoblanadi. EUTQ (PUE) da o‘tkazgichlarning elektr toki ta’sirida qizishining quyidagi uzoq vaqt davomida ruxsat etilgan harorati belgilangan:

• 
  o‘tkazgichlar va izolyasiyalanmagan bo‘yalgan shinalar uchun………………………………………………….70^oS,
  
• 
  rezina va polivinilxlorid izolyasiyali o‘tkazgich va shnurlar uchun…65 ^oS,
  

• 
  polivinilxloridli plastik va polietilen izolyasiyali 10 kV gacha kuchlanishli kabellar uchun …………70 ^oS,
  
• 
  tikilgan polietilendan yasalgan izolyasiyali 10 kV gacha
  

kuchlanishli kabellar uchun……………………..…90 ^oS,

• 
  shimdirilgan kabel qog‘ozidan yasalgan izolyasiyali quyidagi kuchlanishli kabellar uchun:
  
• 
  1 kVgacha.…………………………………….……... 80^oS,
  
• 
  6 kV…………...……………………….…..……….. 65^oS,
  
• 
  10 kV.…………………………………….…………..60^oS,
  
• 
  35 kV ……………………………………….………..50^oS.
  

Atrof-muhitning mo‘ljallangan harorati havoda yotqizilgan o‘tkazgich va kabellar uchun +25⁰S, erning tagida yotqizilgan kabellar uchun esa +15⁰S ni tashkil etadi.
Havoda joylashib, izolyasiyalanmagan o‘tkazgichlarda tokning qizish bo‘yicha ruxsat etilgan zichligini aniqlaymiz.
O‘tkazgichning harorati:
υ = υ_o + θ. (8.15)
Bu erda υ_o – havoning harorati, ^oS; θ – o‘tkazgich haroratining havo haroratigi nisbatan ortishi, ^oS.
Barqaror holatda o‘tkazgichda ajralib chiquvchi barcha quvvat F atrof-muhitga nurlanish F_l va konveksiyalanish F_k orqali tarqaladi, ya’ni
F = F_l + F_k = I²r_a . (8.16)
Bu erda r_a = rK_pK_b – o‘tkazgichning aktiv qarshiligi; r = ρl/S ; K_p = φ(√f/r) – yuza effekti koeffitsienti; K_b – yaqinlik koeffitsienti.
Nurlanish orqali tarqaluvchi quvvat quyidagicha aniqlanadi.
F_l = F_lq_l = F_lSε(T ⁴ – T_o⁴). (8.17)
Bu erda F_l – nurlanish sirti yuzasi, sm²; S = 5,7*10^-12 – absolyut qora jismning nurlanish koeffitsienti, Vt/(sm²grad⁴); T va T_o – mos holda o‘tkazgich va havoning haroratlari, K; q_l – nurlanish orqali issiqlik uzatish koeffitsienti, Vt/sm²; ε – nurlanuvchi sirtning qoralik darajasi.
4.1- jadvalda har xil materiallar uchun nurlanuvchi sirtning qoralik darajasi ε keltirilgan.
Konveksiyalanish orqali tarqaluvchi quvvat quyidagicha aniqlanadi:
F_k = F_kq_k = F_k*1,81*10 ^-4 βθ ^1,25. (8.18)
Bu erda F_k – konveksiyalanish orqali issiqlik uzatuvchi sirt yuzasi, sm²; q_k – konveksiyalanish orqali issiqlik uzatish koeffitsienti, Vt/sm²; β – issiqlik uzatish sirtining balandligiga bog‘liq bo‘lgan va har xil kesim yuzali o‘tkazgichlar va ularning fazoda joylashuviga mos holda tajriba yo‘li bilan aniqlanuvchi koeffitsient.
Uzoq vaqt davomida ruxsat etilgan chegaraviy haroratga F_rux quvvat mos keladi. (4.2) dan ruxsat etilgan tok quyidagicha aniqlanadi:
I_rux = √F_rux/ r_a = √(F_lSε(T ⁴ – T_o⁴) + 1,81*10 ^-4 F_k βθ ^1,25)/ r_a (8.19)
O‘tkazgichlar uchun: F_l = F_k = F, K_p ≈ 1, K_b = 1.
Bunda
I_rux = √FqγS/l = √πdγSq . (8.20)
Bu erda q = Sε (T ⁴ – T_o⁴) + 1,81*10^-4 βθ^1,25; d – o‘tkazgichning diametri.