Qodirov Hasanboyning Davlat hizmatichilarining javobgarligi mavzusidagi

3. Davlat xizmatchilarining javobgarlik tushunchasi
Davlat xizmatchilarining ma'muriy javobgarligi ularga davlat organlari, mansabdor shaxslar va ma'muriy hokimiyat vakillari tomonidan xizmat intizomi talablarini buzganlik uchun ma'muriy jazo qo'llanilishida ifodalanadi. Mansabdor shaxslar ma'muriy huquqbuzarlik uchun ma'muriy javobgarlikka tortiladilar, ularning bajarilishi boshqaruv tartibini himoya qilish sohasidagi xizmat vazifalariga kiritilgan; davlat va jamoat tartibi; tabiat;¹¹
Haqiqiy muammolar ta'minlashda ma'muriy javobgarlikni huquqiy tartibga solish davlat xizmatlari. Mansabdor shaxslarning javobgarligi majburiy qoidalarni nafaqat o'z harakatlari bilan, balki xizmatdagi kamchiliklar bo'lgan huquqbuzarliklar uchun ham sodir bo'ladi. Bu kamchiliklar bo'ysunuvchilarga umumiy majburiy qoidalarga mos kelmaydigan ko'rsatmalarni berish, shuningdek ularga bo'ysunuvchilar tomonidan ushbu qoidalarga rioya etilishini ta'minlash choralarini ko'rmaslik, agar ularning bajarilishini ta'minlash javobgarlikka tortilgan mansabdor shaxsning xizmat burchining bir qismi bo'lsa, ifodalanishi mumkin. .
Ayniqsa, intizomiy jazo choralari qo'llaniladigan harbiy xizmatchilar va davlat xizmatchilarining ma'muriy javobgarligi masalasi alohida ta'kidlangan. Bu toifadagi davlat xizmatchilari intizomiy qoidalarga muvofiq javobgar bo'ladilar. Biroq, Rossiya Federatsiyasining davlat chegarasi rejimi qoidalarini buzganligi uchun; chegara rejimi; Rossiya Federatsiyasining davlat chegarasi orqali o'tish punktlarida rejim; yo'l harakati qoidalari, ovchilik, baliqchilik va baliq zaxiralarini muhofaza qilish; bojxona qoidalari, shuningdek, kontrabanda uchun davlat xizmatchilarining ushbu toifalari umumiy asosda ma'muriy javobgarlikka tortiladi. Intizomiy nizom yoki intizom to'g'risidagi maxsus qoidalarga bo'ysunadigan davlat xizmatchilari, ular aniq nazarda tutgan hollarda, ma'muriy huquqbuzarliklarni sodir etganliklari uchun intizomiy, boshqa hollarda esa umumiy asosda ma'muriy javobgarlikka tortiladilar.
Davlat xizmatlarini ko'rsatishda ma'muriy javobgarlikni tartibga solish masalasida davlat xizmatlarini ko'rsatishning ma'muriy reglamenti alohida ahamiyatga ega. Ikkinchisining tahlili, bizning fikrimizcha, davlat xizmatchilarining individual harakatlarini batafsil tavsiflashga moyilligidan dalolat beradi. Qoidalarda harakatlar tavsifining bunday tafsilotlari aniq vazifalarni aniqlashga imkon beradi mas'ul shaxslar... Bundan tashqari, bunday tafsilotlar davlat xizmatchilarining rasmiy qoidalariga mantiqiy o'tishga imkon berishi kerak.
Reglamentdagi ijobiy nuqta - u yoki bu harakatni amalga oshirayotgan shaxslarning ko'rsatmasi (qabul qiluvchi va xabar beruvchi xodim, yozma ravishda xabar beradigan xodim va boshqalar). Va davlat xizmatlarini ko'rsatishning ma'muriy reglamenti tasdiqlanganidan beri federal organ me'yoriy -huquqiy hujjat shaklida ijro etuvchi hokimiyat, keyin jarayondagi pozitsiyaning har qanday o'zgarishi normativ hujjatlarning tegishli o'zgarishini talab qiladi, bu sohada yangi paydo bo'lgan qonunlar sharoitida mantiqsizdir. Kiseleva N.V. Sifatsiz davlat xizmatlari ko'rsatilishi natijasida davlat xizmatchilarini javobgarlikka tortish muammolari.¹²
Har bir ma'muriy tartib davlat xizmatlarini ko'rsatishning ma'muriy reglamentida izchil ta'riflanganligi sababli, bu rasmiy qoidalar bilan rasmiy aloqaning paydo bo'lishiga olib keladi. Shunday qilib, agar rasmiy qoidalar ishlab chiqilayotgan pozitsiya ma'muriy reglament bilan tartibga solinadigan davlat xizmatlarini ko'rsatish funktsiyasini bajarishda mavjud bo'lsa, bu lavozimning vazifalarini tavsiflash uchun mansabdor shaxsda uning samarali xususiyatlarini ko'rsatish kifoya. qoidalar, masalan, shaxsiy qabul qilish uchun mas'ul shaxs va shunga muvofiq, tavsiflangan vazifalarni lozim darajada bajarmagan taqdirda shaxsiy javobgarlik. Shunday qilib, xatti -harakatlar tavsifini mehnat qoidalarida takrorlash shart emas.
Hozirgi vaqtda rasmiy me'yoriy -huquqiy hujjatlar loyihasining mazmuniga, shuningdek federal davlat xizmatchilarining rasmiy qoidalarini ishlab chiqish bo'yicha tavsiyalarga asoslanib. federal vazirliklar, federal xizmatlar va federal agentliklar, bundan kelib chiqadiki, davlat xizmatlarini ko'rsatishning ma'muriy reglamenti va rasmiy reglament o'rtasidagi bog'liqlik hali ham kuzatilishi mumkin bo'lsa -da, har bir harakat uchun shaxsiy javobgarlik maqsadiga erishish hali ham mumkin emas edi. Bu, birinchi navbatda, rasmiy me'yoriy hujjatlarda, asosan, 2004 yil 27 iyuldagi 79-sonli Federal qonunining qoidalarini nusxalashda, huquq va majburiyatlarning umumiy formulalariga urg'u berilganligi bilan bog'liq. FZ "Davlat davlat xizmati to'g'risida", mansabdor shaxslarning aniq harakatlarini nazarda tutadigan ma'muriy reglament qoidalari bo'yicha emas. Bundan tashqari, ma'muriy javobgarlikka tortish uchun asoslar noaniq shakllantirilgan. mehnat qoidalari muayyan harakatlar uchun ma'muriy javobgarlikni nazarda tutmaydi.
Davlat xizmatlarini ko'rsatish tartibi va sifatini tartibga soluvchi davlat xizmatlari standartlarining qabul qilinishi ma'muriy javobgarlik masalasidagi vaziyatni oydinlashtirishga yordam beradi. Standartda ko'rsatilayotgan xizmatlar sifatini baholash ko'rsatkichlari bo'lishi kerak, bu ham butun organning, ham alohida mansabdor shaxslarning ishini kuzatishga imkon beradi, unga amaldagi noqonuniy xatti -harakatlar uchun javobgarlikni kiritish mantiqan to'g'ri bo'lardi. davlat xizmatlarini ko'rsatish to'g'risida. Ushbu standartlar majburiy bo'lishi kerak va standartlar ko'rsatkichlari ish qoidalariga kiritilishi kerak.
Davlat xizmatlarining noto'g'ri ko'rsatilishi uchun davlat xizmatchilarining javobgarlik sohalarini aniq tartibga solish, aybdorlarni javobgarlikka tortish va ularning xatti -harakatlarining takrorlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun xodim mustaqil ravishda emas, balki qarorlar turlarini aniq belgilab olish zarur. (va davlat xizmatchisining qaysi qarorlarni mustaqil qabul qilish huquqiga ega ekanligini aniq belgilash kerak), San'atda ko'rsatilgan. "Davlat davlat xizmati to'g'risida" Federal qonunining 47 -moddasi, lekin kelishilgan holda birgalikda bajariladi. Bu davlat xizmatchisining samaradorligini pasayishi uchun ma'muriy javobgarlikka tortishda xatolarga yo'l qo'ymaslik imkonini beradi. jamoaviy mehnat agar qaror faqat u tomonidan qabul qilinmagan bo'lsa. Hozirgi vaqtda rasmiy me'yoriy hujjatlar faqat umumiy ta'rifni o'z ichiga oladi: davlat xizmatchisi fuqarolik lavozimiga va uning vakolati Sh.A. Kudashevga mos ravishda muayyan qarorlarni mustaqil qabul qilishga haqli yoki majburdir. Mansabdor shaxslar - qonun hujjatlarini buzganlik uchun ma'muriy javobgarlik sub'ektlari davlat xaridlari¹³
Ma'muriy javobgarlikni qo'llash sohasida, mansabdor shaxslarning noqonuniy xatti -harakatlari yoki harakatsizligi uchun adekvat javobgarlikni o'rnatish muammosi, davlat xizmatchilarining talablarga rioya qilganlik uchun shaxsiy javobgarligini kiritish. ma'muriy qoidalar har bir harakat uchun yoki ma'muriy tartib Bu nafaqat davlat xizmatlarini ko'rsatish tartibini sezilarli darajada takomillashtirishga, balki ulkan miqyosi asosiy sabablardan biri bo'lgan korruptsiyaga qarshi muhitni shakllantirishga imkon beradi. Sifati past davlat xizmatlari va ma'muriy to'siqlar.
Jinoiy javobgarlikka, shuningdek ma'muriy javobgarlikka kelsak, maxsus sub'ekt tomonidan sodir etilishi mumkin bo'lgan jinoyatlarni ajratib ko'rsatish kerak. Davlat xizmatchilari tomonidan sodir etilgan jinoyatlar - bu pul, imtiyoz va boshqa afzalliklarni qo'lga kiritish yoki bosim o'tkazish maqsadida vakolatlarini suiiste'mol qilish. Davlat xizmatchilarining jinoiy javobgarligi davlat xizmati to'g'risidagi qonun hujjatlari bilan emas, balki faqat O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksi bilan tartibga solinadi. Davlat xizmatchilarini jinoiy javobgarlikka tortish uchinchi shaxslarning iltimosiga binoan yoki davlat organi ma'muriyatining iltimosiga binoan boshlanadi.
Xizmatdagi har qanday jinoyat bir vaqtning o'zida davlat xizmatchisining majburiyatlarini buzish deb tan olinadi. O`zbekiston Respublikasifuqarolari sifatida, muayyan jinoyat sodir etganlikda aybdor bo'lgan davlat xizmatchilari sud hukmi bilan jinoiy jazoga tortilishi mumkin. Shu bilan birga, davlat -rasmiy munosabatlarining mavjudligi muhim emas va xizmat vazifalarini bajarish bilan bog'liq bo'lmagan jinoyatlarni (hayot va sog'likka qarshi jinoyatlar - Jinoyat kodeksining 105-125 -moddalari) javobgarlikka tortishda hisobga olinmaydi. Rossiya Federatsiyasi, jinsiy daxlsizlik va jinsiy hayot - O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 131 - 135 -moddalari va boshqalar). Agar davlat xizmatchilari o'z xizmat vazifalarini buzganliklari jinoyat hisoblansa, ular mansabdor shaxslar tomonidan sodir etilgan xatti -harakatlari uchun jinoiy jazoga tortilishi mumkin.
O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksida bir qator jinoyatlar mavjud bo'lib, ularning sub'ektlari faqat davlat xizmatchilari - mansabdor shaxslar ham, mansabdor shaxslar hamdir. Asosiylari:
1). mansab vakolatlarini suiiste'mol qilish (O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 285 -moddasi) - agar mansabdor shaxs xizmat manfaatlariga zid ravishda o'z vakolatlarini ishlatsa, agar bu harakat xudbinlik yoki shaxsiy manfaatlar uchun qilingan bo'lsa va jiddiy buzilishlarga olib kelgan bo'lsa. fuqarolar yoki tashkilotlarning huquqlari va qonuniy manfaatlari yoki jamiyat yoki davlatning qonun bilan himoyalangan manfaatlari;
2). Rasmiy vakolatlardan oshib ketish (O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 286 -moddasi) - mansabdor shaxs tomonidan o'z vakolatlari doirasidan tashqariga chiqib, fuqarolar yoki tashkilotlarning huquqlari va qonuniy manfaatlari yoki manfaatlarini jiddiy ravishda buzilishiga olib keladigan harakatlarni sodir etish. jamiyat yoki davlat tomonidan qonun bilan himoyalangan;
3). tadbirkorlik faoliyatida noqonuniy ishtirok etish (O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 289 -moddasi) - agar tadbirkorlik faoliyatida noqonuniy ishtirok etish natijasida mansabdor shaxs qatnashgan tashkilot boshqa shaklda imtiyozlar va imtiyozlar olgan bo'lsa. ;
4). pora olish (O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 290 -moddasi) - mansabdor shaxsning shaxsan yoki vositachi orqali pul, qimmatli qog'ozlar, boshqa mol -mulk yoki foydasi uchun harakatlari (harakatsizligi) uchun pora olganligi. pora beruvchi;
5). Pora berish (O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 291 -moddasi) - mansabdor shaxsga shaxsan yoki vositachi orqali pora berish;
6). beparvolik (O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 293 -moddasi) - mansabdor shaxsning xizmatga vijdonsiz yoki beparvo munosabati tufayli o'z vazifalarini bajarmasligi yoki lozim darajada bajarmasligi;
7). kontrabanda (O`zbekiston RespublikasiJinoyat kodeksining 188 -moddasi) - orqali keng miqyosda harakat qilish bojxona chegarasi Rasmiy mansabdor shaxs tomonidan o'z xizmat mavqeidan foydalangan holda qilingan tovarlar yoki boshqa narsalar RF.

Xulosa
Ish natijalariga ko'ra, davlat xizmatchilarining javobgarligining mohiyati va mazmuni to'g'risida xulosalar chiqarish mumkin:
1. davlat xizmatchilarining javobgarligi jinoyat, ma'muriy, intizomiy va fuqarolik javobgarligining o'zaro bog'liq normalaridan tashkil topgan tarmoqlararo murakkab funktsional huquq institutidir. Shunga ko'ra, davlat xizmatchilarining qonuniy javobgarligi tizim sifatida jinoiy, ma'muriy, intizomiy va fuqarolik javobgarligining quyi tizimlarini o'z ichiga oladi.
2. davlat xizmatchilarining javobgarligini huquqiy tartibga solishning o'ziga xos xususiyatlari va uning huquqiy javobgarlik tizimidagi o'rni huquqiy tartibga solish predmeti va maxsus javobgarlik sub'ektida aks etadi; uning paydo bo'lishi uchun asoslarning o'ziga xos xususiyatlari; davlat xizmatchilarining huquqiy javobgarligini belgilaydigan ikki darajali huquqiy normalar tizimi (tashqi va ichki huquqiy munosabatlarda umumiy va maxsus javobgarlik); davlat xizmatchilarining javobgarlik choralari tizimining xususiyatlari va maxsus buyurtma ularning arizasi; qonuniy javobgarlik va davlat xizmatining tamoyillari.
3. Davlat xizmatchilarining javobgarlik tarkibi quyidagi darajalarda ifodalanishi mumkin: 1) davlat xizmatchilarining huquqiy javobgarligi jinoiy, ma'muriy, intizomiy, fuqarolik javobgarligi majmui sifatida; 2) huquq sohasi darajasidagi davlat xizmatchilarining huquqiy javobgarligi: jinoiy, ma'muriy, intizomiy, fuqarolik javobgarligi; 3) qonun ustuvorligi darajasida davlat xizmatchilarining huquqiy javobgarligi.