Qoldiqli bo`lish haqida teorema


Download 73.41 Kb.
bet2/3
Sana18.06.2023
Hajmi73.41 Kb.
#1558119
1   2   3
Bog'liq
2-mustaqil ish

Teorema. Har qanday f(x) va g(x) 0 ko`phadlar uchun shunday yagona h(x) va r(x) ko`phadlar mavjudki , ular uchun deg r(x) < degg(x) va deg h(x)f(x)=g(x) h(x)+ r(x) (2.2)
Isboti Agar f(x) ko`phaddan a mxm-ng(x) ko`phaddi ayirsak , f(x)- a mxm-ng(x) = r1(x) ko`phadda a mxm had bo`lmaydi . Bu yerda quyidagi ikki hol bo`lishi mumkin :
a) r1(x) x ning darajasi g(x) ning darajasidan kichik ;
b) r1(x) ning rarajasi g(x) darajasidan katta yoki unga teng .
Agar a) hol yuz bersa , h(x) =a mxm-n ; r(x)= r1(x) bo`lib , teorema isbotlangan bo`ladi . Biz b) hol ustida to`xtalib o`tamiz . faraz qilaylik , dar r1(x) ≥ deg g(x) bo`lib , r1(x) = c0+c1x +c2x2+… +ckxk ko`rinishga ega bo`lsin .
Endi g(x) ko`phadni ckxk-n ga ko`paytirib , natijasini r1(x) dan ayiramiz . U holda r1(x) - ckxk-ng(x) = r2(x) bo`lib , r2(x) ko`phadga ckxk had bo`lmaydi .
r2(x)=d0+d1x+d2x2+…+dlxl bo`lsin . Bu yerda yana yuqoridagi ikki holdan biri yuz berishi mumkin :
1) Agar l≥n bo`lsa , ushbu ayrmani tuzamiz :
r2(x)- d1xl-n g(x)= r3(x) ,
jarayonni davom ettirib , biror v qadamdan so`ng dar rv(x)< dar g(x) ga erishamiz .Boshqacha aytganda , rv-1(x)- g(x)=rv(x) tenglikda dar rv(x)< dar g(x) bo`ladi .
Endi ushbu tengliklarni hadlab qo`shamiz :
f(x)- a mxm-ng(x)= r1(x)
r1(x)- c kxk-n g(x)= r2(x),
r2(x)- d lxl-n g(x)= r3(x),
……………………….
rv-1(x)- g(x)= rv(x).
unda
f(x)-( a mxm-n+ c kxk-n + d lxl-n+…+ )g(x)= rv(x)
hosil bo`ladi . bu yerda
a mxm-n+ c kxk-n +…+ =h(x) va rv(x) =r(x)
desak, f(x)=g(x)·h(x)+r(x) tenglik hosil bo`ladi .
f(x)=g(x)·h(x)+r(x) tenglikdagi f(x) bo`linuvchi , g(x) bo`luvchi , h(x) chala bo`linma , r(x) esa qoldiq ko`phadlar deyiladi .
Endi (1) tenglikning yagonaligini isbotlaymiz .
Aytaylik , (1) shartni qanoatlantiruvchi yana bir juft va
Ko`phad mavjud , yani
f(x)=g(x) · + (2.3)
tenglik o`rinli bo`lsin . (2.2) va (2.3) tengliklarni hadlab ayirib
o=g(x)(h(x)- )+(r(x)- )
yoki
g(x)·(h(x)- )= - r(x) (2.4)
ni hosil qilamiz . Bu yerda r(x) va ning aniqlanishiga asosan dar
( -r(x))< dar g(x) bo`ladi . Agar chap tomonda h(x)- 0 bo`lsa , ( -r(x)) ning darajasi (2.4) ga asosan g(x) ning darajasidan kichik emas. Bu esa r(x) va ning aniqlanishiga ziddir . Shuning uchun h(x) = bo`ladi . bunga ko`ra (3) dan r(x)= kelib chiqadi .
Bu teoremani bazan f(x) ko`phadni g(x) ko`phadga qoldiqli bo`lish teoremasi deb yuritiladi .



Download 73.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling