Qorin bo’shlig’i a’zolarini paypaslash (yuzaki va chuqur)

Qorin bo’shlig’i a’zolarini paypaslash
(yuzaki va chuqur).
Режа:

1. 
   Qorinni k`orish, paypaslash ahamiyati.
   
2. 
   Tekshirish metodikasi.
   
3. 
   Mustaqil tekshirishni bilish.
   
4. 
   Tashxis uchun muhim malumotlarni olish.
   
5. 
   Olingan malumotlardan tashxis qo`yishni bilish.
   

Palpatsiya (lot. palpatio — silash), paypaslash — vrachning bemorni tekshirish usuli; bunda yuza toʻqimalar va chuqur joylashgan aʼzolarni muntazam paypaslab, mas, terining temperaturasi va namligi, baʼzi ichki aʼzolarning kattakichikligi, joylanishi, yuzasi kanday ekanligi va konsisten-siyasi, tomir urish xususiyatlari, shuningdek, P.ga nisbatan bemorning re-aksiyasi (mas, ogʻriq sezishi) aniqlanadi. Bimanual (ikki qoʻl yordami-da), yuzaki (qorin boʻshligʻidagi aʼzolar kasalligida paypaslash), chuqur (tekshirilayotgan aʼzoni qoʻl bilan chuqur bosib paypaslash) va boshqa xillari bor. Suyaklar, boʻgʻimlar, muskullar, limfa tugunlari, oʻsmalar, yuza joylashgan kon tomirlar ham paypaslab tekshiriladi. Oʻpka kasalliklarini (mas, zotiljam), homilador ayollarda homilaning kattakichikligini aniqlashda P.dan foydalaniladi. Qorindagi aʼzolar: meʼda, ichak, jigar, taloq, buyrakni tekshirishda P. usuli muqim ahamiyatga kasb etadi, chunki bunda shu aʼzolar haqida aniq fikrga ega boʻlinadi.^[1]
Kindikni k`orish. Semirishda kindik ichiga kirib ketadi,ascitda u churraga o`xshab b`ortib chiqib turadi, qorin damlanishda kindik silliqlashgan, oshqozon osti beziga qon quyulganda yoki bachadon tashqarisidagi xomiladorlikda, uning nayi yorilganda bu k`okargan b`olishi mumkin.
Qorinda teri osti vena tomirlari kengayishini k`orish mumkin, kollaterallar darvoza vena tomirida yoki pastki kovak venada qon oqishi qiyinlashganda rivojlanadi. Qorinni tekshirganda chandiqlar bor y`oqligiga diqqatni qaratish kerak, ularning joylashishi qanday jarroqlik operatciyasi O`tkazilganligini bilishga imkon beradi.
Qorin b`oshligidagi a`zolarni aniq m`uljalash uchun huddi k`okrak qafasidagi a`zolar kabi qorin shartli topografik chiziqlar orqali qator qisimlarga b`olinadi.
2-ta gorizontal chiziq otkaziladi:
a) yuqori tomondagisida esa past joylashgan qovurga yoylarini birlashtiradi:
b) pastkisida yon bosh suyagining oldingi yuqori qirralari birlashtiriladi.
Tik chiziqlar qorining chap va o`ng t`ogri muskullarining tashqi qirrasidan o`tkaziladi yuqorigi va pastki yotiq chiziqlar qorini devorini 3-qismga b`oladi:
1) yuqorigi qorining tepa qismi-(epigastral) yuqorida hanjal simon osimta va pasta yotiq chiziq bilan chegarallangan.
2. O`rta chiziq yoqorigi va pastki yotiq chiziqlar bilan chegarallangan, yon tomonda esa qorining yon qirralari bilan chegaralanadi.
3. Pastkisi yuqori yotiq chiziq va pastda qov bilan, yon tomonlarida chov burmalari bilan chegaralanadi. Tik tushgan chiziqlar k`orsatilgan bolaklarni yana 3-qismga b`oladi.Yuqori bolak teri o`rtada joylashgan qorinni yuqori qismi va chap va o`ng qovurga osti sohalari. Ortasi chiziq kindik va yon bosh sohalari. Pastkisi teri qov usti hamda chap va ong chov sohalari.