QàràQàlpàQ tIlI 0-klàss uShÍn SàBàqlÍq Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn nókiS «Bilim» 2017 Qàràqàlpàq tili

129-shšnš®šw.
Berilgen jay gáplerdiń arasında qanday mánilik baylanıs 
bar ekenligin anıqlań. Olardı dizbekli qospa gáplerge aylandırıń. 
1. Kún awa qalıń qar ádewir eridi. Salmalarǵa erigen suw aǵa 
basladı. 2. Sen meni aytqanıńa kóndirmekshi bolasań. Meniń de 
oylaǵanım bar. Buǵan kelisim beriwim qıyın shıǵar. 3. Alıstan bir iri 
dawıslı adamnıń shaqırǵan dawısı esitildi. Dawıslap turǵan awıldıń 
shopanı eken. 4. Háweskerler dógereginiń aǵzaları klubqa jıynaldı. 
Bazarbay duwtar shertti. Orıngúl royalda oynadı. Men dáp qaqtım. 
Qızlar ayaq oyının oynadı. 5. Oqıwshılar toparı har jılı paxtadan 
mol zúráát aladı. Olar úlken húrmetke iye. Jámiyla, sen sıyırǵa suw 
ber. Men ot tayarlayın. 
130-shšnš®šw.
Kórkem shıǵarmadan alınǵan úzindide dizbekli qospa 
gáplerdiń stillik xızmetine baha beriń. 

---

104
Qırdıń qulanı da qurıdı. Qurıǵan joq-aw, qus salıp júrgen adam 
qulan awlay almaydı. Qulandı qamalap júrip uslamaysań, tuttırmaydı. 
Qolına qus qondırıp alǵan adamnıń qulan quwıwı da qolaysız, 
sonlıqtan da qulandı qolǵa túsiriw qıyın. Jılt etip tiygen jebe tek 
qulannan qan shıǵarǵanı bolmasa, sulaytıp salıwǵa hálsiz. Bes-altı 
mergen birigip turıp atqannıń ózinde jekke jaradar qulanlar ǵana 
qolǵa túsedi. Sonıń ushın da, bunday ańlardıń aldına or qazadı, orǵa 
aydaydı, qulan orǵa omaqazan atıp jıǵıladı, sonnan keyin qamalaydı, 
nıshlı nayzalar menen shanshıp qolǵa túsiredi. Qalay da ańshılar 
házir de qurıalaqan emes, onlaǵan qoyanı menen tórt qulanı bar, 
biraq aralarında aǵa sultannıń ózi turǵanda bunı nesibeli sayat dep 
esaplawǵa bolmaydı. 
Kún batıwǵa shamalastı, endi jatar jerdiń ǵamına kirisiw kerek. 
Átirapında el bolsa da ańshılar awılǵa kelip qonbadı, bul burınnan 
kiyatırǵan dástúr. Sayatshı hámme waqıt dalada qonıwı kerek, 
tábiyattıń sıyqırlı seslerin esitip túnemegen adam ańshı bola almaydı. 
(K. Mámbetov)
131-shšnš®šw.
Kóshirip jazıń. Qaharman tuwralı publicistikalıq bayan-
lamada dizbekli qospa gáplerdiń stillik qollanılıwına sıpatlama beriń.