Qurilish materiallari va buyumlari cdr

Qurilish gipsni xossalari va ishlatilishi soxalari

Gipsning xossasi stanrdat talablari bo‘yicha markasi G-2 dan G-25 gacha bo‘ladi. Zichligi 2,6-2,75 g/sm³ oralig‘ida tebranib turadi. xajmiy og‘irligi erkin xolda 800-1100 kg/m³ zichlantirilganda 1250-1450 kg/m³ suvga talabchanligi amalda 50-70% suvni talab etadi, nazarda esa gidratatsiya uchun 18,6% suv bo‘lgani bas, tutib qolish muddati boshlanish 4min oldin emas, oxiri esa 6min oldin emas. Gipsni bu xossasi xom ashyoni xususiyatiga, saqlash muddatiga, suv miqdoriga, bog‘lovchini va suvni xaroratiga, qo‘shimchalarga bog‘liq. V.B. Ratinov qo‘shimchalarini tutib qolish muddatiga ta'sir etish mexanizmiga qarab to‘rtta sinfga bo‘lgan.

1. 
   - sinf kimyoviy reaksiyalar kirishmaydigan bog‘lovchining erituvchanligini o‘zgartiradigan masalan: NaSl, KSl, NaSO₄ va boshqalar ishlatish davrini tezlatadi.
   
2. 
   – sinf bog‘lovchi moddalar bilan reaksiyaga kirishadi va qiyin yoki kam eriydigan moddalar xosilqiladilar. Bu qo‘shimchalarga natriy fosfat, bor kislotasi kiradi.
   
3. 
   - sinf kristall markazlari xosil qiluvchi moddalar:CaSO₄∙2H₂O; CaNRO₄∙2H₂O.
   
4. 
   –sinf: sirt aktiv qo‘shimchalar: protein sekinlashtirgichdan foydalanish mumkin. Bunda suyuq holatda xam, kukun holatda xam tishlashib qolishning boshlanishi 30 minutdan keyin sodir bo‘ladi. Shuningdek SSB, bura, suyak yelimi, kazin aktiv va noaktiv ohakdan xam sekinlashtiruvchi vosita sifatida foydalanish mumkin. Ikki molekula suvli gips osh tuzi ba'zi bir xloritlar va boshqa tuzlar tishlashib qolishi tezlatuvchi vosita sifatida ishlatiladi.
   

3-rasm. Gipsdan tayyorlangan qurilish materiallari “Gipskarton”.


Mustahkamligi. Mustahkamligi bo‘yicha gips 12 ta markaga bo‘linadi. G-2 dan G-25 gacha. Gipsning mustxkamligi bevosita suv miqdoriga bog‘liq. Masalan, suv gips nisbatini 0,7 dan 0,4gacha kamaytirilsa gips buyumlarni mustahkamligini 2,5-3 marotaba ko‘paytirilsa bo‘ladi.