Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Nazorat uchun savollar 
1. Magnezial bog‘lovchi moddalar haqida umumiy ma’lumot bering. 
2. Kaustik magnezit va dolomit ishlab chiqarish jarayoni qanday? 
3. Magnezial bog‘lovchi moddalarning xossalari.
4. Magnezial bog‘lovchi moddalarning qotish nazariyasi. 
5. Magnezial bog‘lovchi moddalar qaysi sohalarda qo‘llaniladi? 

---

86 
V BOB. GIDRAVLIK BOG‘LOVCHI MODDALAR 
5.1 Gidravlik ohak 
Bu moddalar turkumiga gidravlik ohak, portlandsement va uning turlari kiradi. 
Gidravlik ohak ishlab chiqarish uchun xom ashyo sifatida tarkibida 6-20% gil 
qo‘shimchalari bor ohakli mergellardan foydalanadilar. Xom ashyo tarkibi katta 
chegarada tebranib turadi va ulardan olingan mahsulotni ya’ni ohak ham har hil 
xossaga ega bo‘lishi mumkin. Xom ashyoni kimyoviy tarkibini belgilash uchun 
gidravlik yoki asosli moduldan foydalanishadi: 


%
.
3
2
3
2
2
O
Fe
O
Al
SiO
СаО
М
Ас



Bo‘larni sonli mohiyati 1,7-9,0 ga tebranadi va unga 
gidravlik ohak 
ikkita turga 
bo‘linadi: 
As.m kuchsiz gidravlik ohak – 4,5-9,0. 
As.m kuchli gidravlik ohak – 1,7-4,5. 
Agar mahsulotni gidravlik moduli 1,7 dan kam bo‘lsa, unda u romansement, 
modul > 9,0 bo‘lsa - havoli ohak deb ataladi. 
 
Ohak – tarkibli bog‘lovchi moddalar 
Ohak tarkibli gidravlik ohak asosida har xil faol mineral qo‘shimchalar qo‘shib 
ohak tarkibli gidravlik bog‘lovchi moddalar olinishi mumkin.
Bu guruhga quyidagilar kiradi:
Ohak – putssolon bog‘lovchi 
Ohak – kulli bog‘lovchi 
Ohak – shlakli bog‘lovchi 

---

87