§13. FÖVQƏLADƏ HALLAR VƏ ONLARIN TƏSNİFATI Fövqəladə hallar və onların təsnifatı. Atom elektrik stansi-
yalarında, dəmir yollarında, güclü təsirli zəhərli maddələr
istehsal edən müəssisələrdə baş verən qəzalar, böyük maddi
itkilər, insan təlafatı ilə nəticələnən təbii fəlakətlərə
fövqəladə hallar deyilir. Fövqəladə halların 2 növü var:
-
Sülh dövründə yaranan fövqəladə hallar.
-
Hərb dövründə yaranan fövqəladə hallar.
Sülh dövründə fövqəladə hallar. Sülh dövrünə xas olan föv-
qəladə hallara aşağıdakılar aiddir:
1. Texnogen xarakterli fövqəladə hallar;
2. Təbii xarakterli fövqəladə hallar;
3. Ekoloji xarakterli fövqəladə hallar;
4. Sosial-siyasi xarakterli fövqəladə hallar.
Texnogen xarakterli fövqəladə hallar . Texnosferin əhali və
ətraf mühitə törətdiyi təhlükə-sənayedə, energetikada və kom-
munal təsərrüfatında böyük miqdarda radioaktiv, kimyəvi,
bioloji təhlükəli, habelə yanğın və partlayış qorxusu yaradan
istehsalat və texnologiyaların olması ilə sərtləşir.
Belə ki, sənaye müəssisələrində, nəqliyyatda, xalq təsər-
rüfatı sahələrində, obyektlərində işin qəflətən dayanması,
istehsalat sahələrində işin dayanması nəticəsində maddi
sərvətlər dağılır, insanlar zədələnir və ya güclü tələfatlar, yəni
qəzalar baş verir (şəkil 51).
Həyatımızda qəflətən baş verən və insanların məhv olması
ilə nəticələn qəzalara
texnoloji fəlakət deyilir.
Güclü fəlakətlərin nəticələrinə aşağıdakılar səbəb ola bilər:
- Fəlakətlərin xarakterindən;
- Miqyasından;
- Nəqliyyat vasitələrinin növündən;
-
Ətraf mühütin zərərli qazlarla çirklənməsindən;
125
-
Əraziyə neft məhsullarının və güclü təsirli zəhərli
maddələrin axıb yayılmasından.
