R. X. Maksudov

(
3
.
5
)
0 ‘qlararo masofa:
rf, + d .
d 7 (u + 1) _ d t (u + 1) 
mr, (u + 1) 
mZv
2u 
1
" 
2 
Г
bunda: z* =z, + z 2 
G i l d i r a k tishlaring soni:
z ,=
(« + D
z, = z v - z ,
(3.6)
hosil
T o ‘g ‘ri tishli silin d rsim o n g ild ir a k la r n in g ilashishda 
b o ‘lgan kuchlar. 
Tishli uzatm alarni ilashishi ja ray o n id a ilashish 
c h izig ‘ida 
har xil 
kuchlar hosil b o i a d i . Asosiy 
kuch 
bu tish 
sirtiga 
tik b o i i b ilashish c h i z i g i
b o ‘yicha 
y o ‘nalgan normal Fn 
kuchdir, 
3.15-rasm.
Bu normal F n= F t/c o s a kuchni aylanm a Ft ham da m arkazga 
intiluvchi Fr k uchlarga ajratamiz, 
3.15-rasm.
A y lan m a kuch Ft y eta k lo v ­
chi tishli g ild i r a k l a r uchun g ‘il- 
dirakka urinma shaklida ayla- 
nishga teskari to m o n g a y o ‘nalgan 
b o i s a , yetaklanuvchi tishli g i l ­
diraklar uchun aylanish to m o n ig a 
yunalgan b o i a d i , Ft= 2 T 2/d.
M a rk azg a 
intiluvchi 
kuch 
Fr 
ilashish 
c h i z i g i d a n
m arkazga 
tom on intilgan b o i a d i , Fr=F-tga.
3.15-rasm .
3.13-§. T o ‘g ‘ri tish li g ‘ild irak larn i egilish d agi kuch lan ish 
b o ‘y ich a hisoblash
A sosan ochiq tishli uzatm alar, shuningdek, tish yuzasining qattiq­
ligi H R C < 6 0 b o i g a n yopiq tishli uzatma g i l d i r a k tishlari egilishidagi 
kuchlanish b o ‘yicha m ustahkam ligi tekshiriladi, bunda q o ‘yidagi shart 
bajarilishi kerak:
a F< [ a F]
bu yerda: o F-yegilishdagi kuchlanishni hisobiy qiymati. M Pa; [cp]- 
egilishdagi kuchlanishning ruxsat etilgan qiymati, MPa.
Tishli g ild ira k la rn i egilishdan m ustahkam likka hisoblashda q u y i­
dagi soddalashtirishlar qabul qilingan.
70
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1. Tishga t a ’sir etuvchi kuch uning uchiga q o ‘yilgan b o ‘lib, faqat 
bitta tish vositasida uzatiladi deb, hisoblanadi.
2. Ishqalanish kuchi kichik b o ‘lmaganligi sababli hisobga olin- 
maydi.
3. Tish konsolli balka deb qaraladi.
M a ’lumki, g ‘ildirakning ilashishda
boMgan tishlariga t a ’sir etuvchi asosiy 
kuch, ularning sirtiga tik b o ‘lib ilashish 
chizigM b o ‘yicha y o ‘nalgan Fn kuchdir