R. X. Maksudov

2 
2
[6.5]
[
6
.
6
]

---

Markazdan qochma 
kuchlar.
T asm an in g aylanma harakatida uning 
har bir elemental- dA yuzasiga elementar 
m arkazdan qochma dS kuch ta ’sir etadi,
6.4-rasm.
Bu esa tasm ada q o ‘shim cha 
kuchlanish hosil qiladi. Bu kuchning 
qiymati quyidagicha aniqlanadi:
F = p - A -u 2 
^ 
[6.7] 
bunda: 
p = l ,2-1,2 5 g /s m -re z in a la n g an yassi, ponasim on tasm alarning 
zichligi; A=v5 - tasm aning kesim yuzasi, m m 2; u-tasm an in g tezligi, 
m /s.Tajribalar shuni k o ‘rsatdiki, uzatm aning tezligi 20m /s oshganda Fu 
kuch o ‘z t a ’sirni ko'rsatadi.
6.4-rasm.
6.3-§ Tasmadagi kuchlanishlar
Tasm ali uzatmalarni ishlash ja ray o n id a kuchlanishlar tasm aning 
uzunligi b o ‘yicha bir xil taqsim lanm aydi 
(6.5-rasm).
1 . B o s h la n g ic h taranglik kuch 
Fn
dan hosil b o i g a n kuchlanish.
<7,,=^-. 
[6.8]
bunda: A -tasm a k o i i d a l a n g kesim yuzasi; 
f
„- tasma tarm oqlaridan 
taranglik kuch (uzatm a yuklanishsiz).
2.Fovdali kuchlanish 
a,
qiymati aylanm a 
Ft
kuchni, tasm ani k o i i d a la n g
kesim yuzasiga nisbati b o 'y ic h a aniqlanadi.
= 
16.9]
bunda: /; = 
F\ - f ; , 
y a ’ni foydali kuchlanish yetaklovchi va yetaklanuvchi 
tarm oqlarda kuchlanishlarning ayirmasi sifatiga aniqlanadi.
Yetaklovchi va yetaklanuvchi tarmoqlardagi 
f l f
: 
kuchlar ta'sirid a
hosil b o i g a n kuchlanishlar quyidagicha aniqlanadi.
F. 
F„ 
0,5 F,