5.11.2. Quyosh va yulduzlarda yuz beradigan termoyadroviy
reaksiyalar
Q uyosh n u rla n ish in i sp e k tra l ta h lil q ilish sh u n i k o ‘rsa ta d ik i,
Q uyosh xrom osferasi asosan vodorod va geliydan tashkil topgan.
Quyosh m oddasining zichligi taxm inan 100 g/sm 3 boMib, quyoshdagi
z a rra la r orasidagi m asofa atom oM cham laridan k ich ik e k an lig in i
k o ‘rsatadi.
Dem ak, Quyosh va yu ldu zlard a m odda toMa ionlashgan holatda
boMadi, bunda elektron va y ad ro lard an tashk il to pgan gaz, y a 'n i
plazm a katta gravitatsiya kuchi hisobiga ularning harorati bir necha
m illion gradusga qizigan boMadi. Quyosh xrom o sferasid a vodorod
va geliyning k o ‘p m iqdorda uchrashi, yulduzlardagi vodorodning bir
qism i geliyga aylanib turadi degan fikrga olib keladi.
Term oyadro sintezining asosiy natijasi to ‘rtta p ro to n n in g geliy
yadrosiga aylanishidir. Bu ikki usul uglerod-azot va vodorod-vodorod
sikllari bilan ro ‘y beradi.
Vodorod sikli uch reaksiya orqali o ‘tadi.
198
www.ziyouz.com kutubxonasi
5 .6 -ja d v a l
Sikldagi
Ajralgan
E“',M eV
Reaksiya
Reaksiya
reaksiyalar
energiya,
neytrino
o'tish vaqti,
soni
Q, MeV
energiyasi
T
iH + lH -t'H + e* + vt
2
2
0,4
l,4 1 0 10y
i / / + [ / /
—^^He
+
y
2
2
—
5,7 s
lHe+lHe^>\He+2\H
1
12,85
—
lOyil
Jami
4\H^>\He+2e* +2v + 2y
5
24,67
0,4
Do'stlaringiz bilan baham: |
