Rang-barangligi

Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy tendensiyalari va rivojlanish omillari 
www.pedagoglar.uz
 

 
 
 
 
 
17-to’plam aprel 2023 
 
229 
to‘g‘rilamoq bo‘lasiz- 
qaddingiz egilar, 
yurakdan ketar madoringiz… 
Misralaridagi ifoda dunyo va odamlar haqidagi real xulosalar asli. Shuning 
uchun ham shoir she’rni esse namunasi deb beradi. Chunki esse adabiyotshunoslikda 
ko‘pincha publisistik janrlar sirasida sanaladi. Ushbu she’rning kompozitsion 
tuzilishiga e’tibor berilganda so’zlarga, ularning satrlarga joylashtirlishiga g‘oyaviy 
yuk ortilganligining guvohi bo‘ldik. Yuqoridagi parchada ham garchi satr boshida 
kelsa-da parvardigor so‘zi kichik harflarda, satr o‘rtasida kelgan Dunyo so‘zining 
bosh harflarda ifodalanishi ham shoir fikrlarini aks ettirilishiga xizmat qiladi go‘yo. 
Yana ushbu toplamga shoirning bir nechta sochma she’rlari ham kiritilganki, biz 
“Saylanma”da bu kabi she’riy janr namunalarini uchramaymiz. “XX asr. Qismat. 
Usmon Nosir”
10
, “Orzuning ko‘rinishlari”
11
she‘rlari fikrimizga dalildir. 
Shuningdek, shoirning “Yurak” to‘plamiga ham “Boshqa savollar, boshqa javoblar 
va bir xulosa”
12
,“Teskari vaqt nihoyasi”
13
, “Eng qimmatbaho topilma”
14
, “Yana 
bir ertak”
15
kabi sochmalar shoir ijodida ushbu shaklning o‘ziga xos o‘ringa 
egaligini bildiradi. Shoirning yuqorida sanalgan barcha she’rlari falsafiy mazmunda 
ekanligi bilan diqqatimizni tortdi. Demak, ijodkor his-tuyg’ular emas, o‘y-fikrlar 
natijasida yozishga kirishganda ushbu she’riy shaklga murojaat qiladi. Bundan 
tashqari shoirning “Uyg‘onish azobi” to‘plamida “O‘zbek ayoli haqida ocherk”
16
nomli bir she’riy ocherki, “Yurak” to‘plamiga bir “Elegiya”(janr nomi sarlavha 
10
Aзим Усмон. Жимлик.Назм, наср, драматургия. Тошкент: Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий 
уйи, 2012.-66-бет. 
11
O‘sha manba, -88-bet. 
12
Aзим Усмон. Юрак. Шеърлар. Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи. Тошкент.-2009, 198-
бет. 
13
O‘sha manba, 199-bet. 
14
O‘sha manba, 200-bet. 
15
O‘sha manba, 201-bet. 
16
O‘sha manba, 26-bet. 

---