Raqobatlashgan bozorda qisqa muddatli oraliqda firma foydasini maksimallashtirish va uning taklifi


Download 226.97 Kb.
bet5/7
Sana18.02.2023
Hajmi226.97 Kb.
#1211726
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
RAQOBATLASHGAN BOZORDAQISQA MUDDATLI ORALIQDA FIRMA FOYDASINI M

OLIGOPOL OSTIDA FOYDA


bir-biri bilan raqobat yirik firma bir kichik soni bir oligopol xarakteristikasi hisoblanadi. Firmalar yaqin munosabatlar narxlarni belgilash, ularning xatti ta'sir qiladi. raqobat strategiyasi - foyda va chiqish narxlarda hajmini belgilashda asosiy omil.

tenglama MR = MC harakat qilmasa, bunday bozor strukturasi turi bilan, qaerda optimal miqdori va yuqori daromad erishiladi. oligopol ostida foyda maksimizasyonu:

  • mahsulot farqlash;

  • yaxshilangan sifati;

  • noyob dizayn;

  • xizmat darajasini yaxshilash.

UZOQ MUDDATLI


qisqa muddatda foyda maksimallashtirishga yuqorida misollar keltirilgan. uzoq muddatga, xususiyatlari o'sish foyda bor:

  • vaqt omil;

  • yangi biznes paydo ehtimoli yoki, aksincha, ularning kamaytirish;

  • Narx o'zgarishi.

o'rtacha umumiy xarajat (ATC) yuqorida tovarlar qiymati, sanoatiga yangi raqiblari jalb qilish uchun bir vaziyat. Biroq, firmalar keskin oshishi bozorda tovarlar hajmining ortishiga olib keladi, va bu ATS darajasiga tushib, qaysi narxlarini kamaytirish uchun to'g'ridan-to'g'ri yo'ldir. sektor kompaniyalari chiqishi natijasida zarar bera qo'rquv va teskari trend rivojlanmoqda.

narxlari tushib jami xarajatlarning darajasiga yalpi daromad yuqoriga tenglashtirish olib keladi, miqdori sof daromad kamayadi, lekin buxgalteriya foydasi barqaror bo'lib qoldi. P> ATC: Bu kompaniya bahosidagi birga sudrab, qaysi talabni oshirish va foyda maksimallashtirish uchun shart-sharoitlar yaratish, ishlab chiqarish o'zgartirmay uzoq muddatli operatsiyalarni davom ettirish imkonini beradi.
chiqish xarajatlari bilan tavsiflanadi bir sanoatida, vaziyat boshqacha: U shunchaki yo'qotishdan narxi, agar yangi korxonalar, bozorda o'z mahsulotlari bilan chiqib rag'batlantirmaydi. o'rtacha umumiy xarajatlarni ortiq yuqori narxlari belgilash va barqaror talabni ta'minlash taqdirda, notijorat maksimallashtirish qoidalarini bajarish uchun barcha imkoniyatlar mavjud.
Bozor mukammal raqobatlashgan yoki raqobatlashgan bozor bo‘ladi, agar 
unda quyidagi shartlar bajarilsa: 
˗ sotuvchi va xaridorlar bozorda mahsulot narxi qanday bo‘lsa, shunday qabul 
qiladilar va ular narxga qila olmaydilar; 
˗ bozorga yangi sotuvchilarni kirishi va sotuvchilarni bozordan chiqishi 
cheklanmagan; 
˗ sotuvchilar birgalikda harakat qilish strategiyasini ishlab chiqolmaydi; 
˗ bozor sub’ektlari bozor to‘g‘risida to‘liq axborot olish imkoniyatiga ega. 
Bunday shartlar bajariladigan bozor mukammal raqobatlashgan bozor, sof 
raqobatlashgan yoki raqobatlashgan bozor deb qaraladi. Raqobatlashgan bozorda 
harakat qilayotgan firmaning raqobatlashuvchi firma deb qaraladi. Bundan keyin 
raqobatlashuvchi firma to‘g‘risida gapirilganda, biz raqobatlashgan bozorda harakat 
qilayotgan firmani nazarda tutamiz. 
Demak, raqobatlashgan bozorda tovar narxi bozorda talab va taklif asosida 
shakllanadi va unga sotuvchi ham xaridor ham ta'sir qila olmaydi: P  const. 
Raqobatlashgan bozorda har bir alohida sotuvchi tomonidan sotiladigan 
tovarning bozorda sotiladigan umumiy tovar miqdoridagi ulushi juda oz bo‘lgani 
uchun ham u tovar narxini o‘zgartira olmaydi. 
Mukammal raqobatlashgan bozorda sotuvchilar ham xaridorlar ham ko‘p. 
Raqobatlashgan bozorni tahlil qilganimizda bozordagi tovarlarni bir xil deb, ya’ni 
ularning sifati bir xil deb qaraymiz (amalda tovarning sifatiga qarab, ularning narxi 
har xil bo‘ladi, sifatli tovarning narxi sifati pastroq tovarning narxiga ko‘ra yuqori 
bo‘ladi). 
Raqobatlashgan bozorda umumiy daromad (TR) firma tomonidan ma'lum 
miqdordagi ne’matni sotishdan olgan daromadiga teng, ya'ni umumiy daromad 
sotilgan mahsulot miqdorini (Q) uning narxiga (P) ko‘paytmasiga teng: 
TR  PQ 
Bu yerda: TR - umumiy daromad; P - narx; Q - sotilgan ne’mat miqdori. 
Umuman olganda, daromad sotilgan mahsulot miqdoriga bog‘liq bo‘lganligi 
uchun, u TR(Q) ko‘rinishida yoziladi. 
O‘rtacha daromad (AR)- sotilgan bir birlik mahsulotga to‘g‘ri keladigan 
daromaddir, ya’ni: AR=TR/Q=P*Q/Q=P. 
Chekli daromad (MR) - bu qo‘shimcha bir birlik ‘ni sotish natijasida umumiy 
daromadning o‘sgan qismi TR(Q). 
Demak, raqaobatlashgan bozorda talab chizig‘i o‘rtacha va chekli daromadlar 
chizig‘i bilan ifodalanadi. Agar abtsissa o‘qi bo‘yicha mahsulot miqdori Q ni va 
ordinat o‘qi bo‘yicha tovar narxini joylashtirsak, ular o‘rtasidagi bog‘liqlik gorizontal 
o‘qga nisabatan parallel chiziq bilan ifodalanadi va bu chiziq raqobatlashgan bozorda 
harakat qiluvchi firma mahsulotiga bo‘lgan talab chizig‘ini beradi

Download 226.97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling