Reaksiya tartibi. Kinetik nazariyalar

Reaksiya tartibini aniqlashning bir necha xil usullari mavjud. Molekulyar tenglamalarga muvofiq kelishlik yoki tezlik konstantasini o’zgarmay qolishlik usuli. Bu usulda 3-4 marta takrorlangan tajriba natijalari vaqt (t) va reaksiyaga kirishgan moddaning miqdori (x) monomolekulyar, bimolekulyar va uch molekulyar reaksiyalarning tenglamasiga birin-ketin qo’yilib, tezlik konstantasini hisoblab chiqariladi. qaesi tenglamaga qo’yilganda k ning qiymati bir xil qolsa, shu tartibda bo’ladi. Bunda grafik usuldan ham foydalanish mumkin. Buning uchun ordinatalar o’qiga qiymatini. Abstissalar o’qishga esa vaqt (t) ning qiymati qo’yiladi Bu holda ham grafikda to’g’ri chiziq hosil bo’lishi kerak. Agar oligan natijalar bimolekulyar reaksiyaning tenglamasini qanoatlantirmasa, u holda, uch molekulyar reaksiyaning tenglamasiga qo’yiladi.

Vant- Goff usuli. Bu usulda reaksiya tartibin aniqlash uchun reakstiyani har xil (kamida 2xil) konstentrastiyalar ikki xil S1va S2 bo’lgan sharoitlarda tezlik quyidgicha bo’ladi;

Vant- Goff usuli. Bu usulda reaksiya tartibin aniqlash uchun reakstiyani har xil (kamida 2xil) konstentrastiyalar ikki xil S1va S2 bo’lgan sharoitlarda tezlik quyidgicha bo’ladi;

Bu erda n - reaksiyaning tartibi

Yuqoridagi tenglamalarni bir-biriga bo’lib, logariflansa

Yarim ajralish vaqti usuli. Olingan dastlabki moddaning yarmisi reaksiyaga kirishguncha ketgan vaqti–yarim ajralish vaqti ( ) deyiladi. Monomolekulyar, bimolekulyar va uch molekulyar reakstiyalar tenglamalarga C0.5 C0 ni qo’ysak

Yarim ajralish vaqti usuli. Olingan dastlabki moddaning yarmisi reaksiyaga kirishguncha ketgan vaqti–yarim ajralish vaqti ( ) deyiladi. Monomolekulyar, bimolekulyar va uch molekulyar reakstiyalar tenglamalarga C0.5 C0 ni qo’ysak

quyidgilarni hosil qilamiz

klnC n1

k1C0 n2

k3C02 n3