Referat jumisi Tayarlag`an : Djasurbek Inaev Qabillag`an : Dáwletnazarova Roza Jobasi

Muxammad Al-Xorezmiy atindag`i Tashkent Informacion-texnologiya Universiteti
Nokis Filiali Kompyuter-Injiringi fakulteti


4-kurs 3001-19 qaraqalpaq sirtqi bólim studeni: Inaev Djasurbektiń
Biznes proceslerin basqariw pa`ninen
“Instrumental programmaliq qurallar tiykarinda neyron tarmaǵin quriw” temasinda islegen
Referat jumisi


Tayarlag`an : Djasurbek Inaev
Qabillag`an : Dáwletnazarova Roza
Jobasi:
I. Kirisiw
II. Tiykarǵi bólim
A) Ámeliy programmalar hám instrumental qurallar.
B) Neyron tarmaqlarınıń programmalıq quralları
C) Instrumental programmada neyron tarmaǵin jaratiw
III. Juwmaqlaw
IV. Paydalanilǵan ádebiyatlar dizimi.

I.Kirisiw
Illyuziya (lot. illusio — aljasıq oyda sawlelendiriw, jańılısıw ) — haqıyqatlıqtı nadurıs, aljasıq aqıl etiw. Eki qıylı illyuziya parq etiledi: a) sezim hám aqıldıń arnawlı bir nızamları sebepli júz beretuǵın illyuziyalar. Kóbinese, zat hám hádiyselerdi pútin aqıl qılıw kiside aljasıq oyda sawlelendiriw payda etedi. Mısalı, salmaǵı áyne teń, biraq úlkenligi hár túrlı bolǵan eki buyımdı izbe-iz kóterip ko'rilsa, úlkeni jeńillew, kichigi salmaqliroqdek tuyuladi. Óytkeni sonda, kisi kólemi úlkenlew buyımdıń kólemi kishilew buyımnan salmaqli ekenligin óz tájiriybesinde mudami sınap kelgen, sonlıqtan, kólemi hár túrlı buyımlardı kóz menen aqıl etkende eriksiz sol tájiriybesine súyene otirip, úlkenlew buyımlardı uslaganida kóbirek zor beredi, kishilew buyımdı qolına alǵanda onsha zor bermeydi. Illyuziya kóbinese kózdiń shalǵıwı menen baylanıslı. Bul qıylı illyuziyalar optikalıq illyuziya dep ataladı.
Optikalıq illyuziya arnawlı bir sharayatta túrli kesindiler uzınlıǵı, múyeshler úlkenligi, zatlar ortasındaǵı aralıqlar hám sol sıyaqlılardı óz-ara salıstırıwlanganda baqlanadı. Bul qıylı illyuziyalar turmısda kóp ushraydı. Sonıń menen birge, esitiw illyuziyasi (birovniń sóylewindegi ayırım sózler basqasha bir mániste aytılǵan sóz sıyaqlı esitiledi), háreket illyuziyasi (poyezd oǵırı tez júrgende vagondagi kisige go'yo ol háreket etpeyotgandek tuyiladi) hám basqa insan daǵı psixofiziologikalıq, kóbinese qızıw, sharshaw, qorqıw jaǵdaylarında júz beretuǵın subyektiv illyuziyalar. Mısalı, orman daǵı túbir qorqaq adamdıń kózine qandayda bir jırtqısh qayvonga uqsap kórinedi. Saw adamlarda illyuziya o'tkinchi jaǵday ; ayırım psixik kesellikler (makropsiya, metamorfopsiya, giperpatiya hám taǵı basqalar ) nátiyjesinde payda bolatuǵın illyuziya bolsa talay turaqlı. Illyuziyani joq zatlar bar sıyaqlı bolıp tuyuladigan jaǵday — gallyusinatsiyadan parıq etiw kerek. Illyuziya qásiyetlerin biliw olardan tuwrı paydalanıw múmkinshiligin beredi. Mısalı, tolıq kisiler uzınına jolaq kiyim kiyiwge háreket etediler.
Sebebi bul qıylı kiyimlerde kisi illyuziya sebepli salıstırǵanda ıqsham bolıp kórinedi. Optikalıq illyuziyadan suwretleytuǵın kórkem ónerde, arxitektorshılıq hám áskeriy maskirovkada, baspaxana shriftlerin tayarlawda keń paydalanıladı ; Illuziya - bul biziń sub'ektiv tásirlerimiz aqıl jetip atırǵan ob'ekttiń fizikalıq qásiyetlerine uyqas kelmaytuǵın hádiyse. Eger biz bunı tushunmasa-de tiykarınan hár kúni vizual illyuziyalarga dus kelamiz. Biz kóreip atırǵan zat jaysha mayamizniń tańlawı hám mudamı da kóriwimiz tárepinen qabıl etilgen eskertiwler tiykarında jaratılǵan talqin tuwrı emes.
Illuziyalar tariyxı áyyemgi dáwirlerge barıp taqaladı. Eramızǵa shekemgi 350 jılda Aristotel sarqıramaǵa, keyin bolsa statikalıq taslarǵa qaray, taslar suw aǵımına keri baǵıtda háreketlana baslaǵanın payqadi - sol sebepli biz házir “palapartishlik tásiri” dep ataydigan effekt júzege keldi. Illyuziyalarni úyreniwdiń haqıyqıy gullep-jasnawı XIX asirde, sezimler járdeminde hádiyselerdi aqıl etiwdi úyrengen ilimpazlar ongimiz tárepinen olardı aqıl etiw mexanizmlerin túsiniw ushın ápiwayı illyuziyalarni jaratqanlarında baslandı. Bul dáwirdiń kóplegen tańlanıwlanarli hám tartıslı vizual illyuziyalari arasında 1889 jılda nemis psixologı Frank Karl Myuller-Lyer tárepinen jaratılǵan hám suwretlengen “kósher illyuziyasi” dep atalıwshi illyuziya bar. Bul illuziya ele da kópshilik ushın qızıq. Biraq jıllıq izertlewlerge qaramay Myuller illuziyasini túsindiriw qıyın. 1-súwret.
Eger gorizontal sızıqlardıń birdey uzınlıǵın (oqlarsız ) esapqa alsaq, olar ulıwma birdey uzınlıqta ekenligi ayan boladı. Bul illyuziyaniń talqinlaridan biri sonda, mıy ongsiz túrde bul nomerlerdi úsh ólshemli ob'ektler retinde anıqlama beredi. Oqlar ornına biz tárepke yamasa bizdan uzaqqa jóneltirilgen múyeshlerdi kóremiz. Ishki múyeshler aralıqtı sezim etedi, sırtqı múyeshler bolsa jaqınlaw kórinis beredi, sol sebepli sızıq qısqalaw kórinisi múmkin. Ob'ektti aqıl etiwdi eki pikirlew sisteması menen de túsindiriw múmkin: Tez, avtomatikalıq, derlik ańsat hám sanalı basqarıwdan juda bolǵan 1-sistema. Erkin tańlaw sezimi hám sanalı háreket menen baylanıslı intellektual háreketti talap etetuǵın 2-sistema. Haqıyqat suwretiniń soǵan uqsas buzılıwları bizge aralıqlar, múyeshler, jónelisler hám sırtqı kórinislerdi nadurıs bahalawdan ibarat bolǵan miyamizni “aldaydigan” basqa geometriyalıq illyuziyalar menen támiyinlendi. Bul illyuziyalar 2003 jılda yapon psixologiya professorı Kazunori Morikava tárepinen ótkerilgen tájiriybede isletilingen.

Morikava aytıp ótken belgili tásirinlerden biri - bul biyik júziw kiyimleri sebepli ayaqlardıń anıq sozılıwı. Tuwrı, tájiriybe baslanıwınan aldın ol Myuller-Lyer illyuziyasiniń bul tárepte qollanılıwı ele ilimiy tastıyıqlanmaganiga anıqlıq kirgizdi. nomerdi quraydı.Joqarı itimallıq menen, kiyim-keshek bazarı hám ol menen baylanıslı tawıq hám bódeneden basqa quslardıń mákiyeni vizual illyuziyalardan eń jaqsı paydalanatuǵın insan ijodiniń tarawı dep shama qılıw múmkin. 19 -asirde Frans Myuller-Lyer tárepinen jaratılǵan vizual illyuziyadan paydalanıp, biz ózimizdi jaqsı sezim etiwimiz múmkin. hám bunıń eń jaqsı tárepi sonda, ongimiz sızıqlar teń ekenligin bilse de, kózimiz ele da sızıqlardan biri uzınlaw degen qıyalda.