Referat jumisi Tema: Saylanba baqlaw. Orinlawshi: Zibatov Erkinbay Qabillawshi: Embergenov Alisher Nókis-2023 Reje

III.Juwmaq.
Saylanba baqlaw teoriyası analitik statistikada bólek orın iyeleydi hám túrli ámeliyat tarawlarında keń qollanıladı. Bazar ekonomikası zárúrli hádiyse hám processlerdi úyreniwde bul usıldan paydalanıw ushın obiektiv sharayat hám zárúriyat jaratadı. Úlken kólemli yamasa ulıwma sheksiz jıynaqlar haqqında kem miynet hám aqsha sarplap teoriyalıq hám ámeliy tárepten qanaatlanǵan informaciyalardı alıw jolı - bul saylanba baqlaw bolıp tabıladı. Saylanba maǵlıwmatlar tiykarında:
- bas toplam bólistiriwleri anıqlanadı;
- olardıń xarakteri úyreniledi hám túrli iymek sızıqlar formasında matematikalıq ańlatıladı;
- bas toplamnıń turaqlı kórsetkishleri bahalanadı;
- olardıń isenimlilik dárejesi ılajı bolǵanınsha obiektiv belgilenedi;
- bas toplam kórsetkishleri haqqındaǵı ilimiy gipotezalar hám hár túrlı eksperimental izertlew nátiyjeleri tekseriledi.⁷
Bul máselelerdi sheshiw tártibi, jolları hám usılları saylanba baqlaw teoriyasında aytıladı.
Saylanba túp mánisi menen tosınarlı, málim tártipte jóneltirilgen hám qospa -aralasqan bolıwı múmkin. Tosınarlı tańlaw bólek áhmiyetke iye bolıwınıń sebebi sonda, alınatuǵın nátiyjeler múmkinshiligi óz-ara kelisiwler formasında bahalaniwi múmkin.
Gúzetshiniń jeke qaleiwi sıyaqlı subyektiv jaǵday bar ekenligi saylanba jılısıw qáwip tuwdıradı hám úzliksiz qátege alıp keledi, sol sebepli aldın alıwǵa umtılıw kerek.
Hár bir jaǵdayda tańlaw usılı hám texnikasın qollaw áyne jaǵday sharayatına hám aqsha hám de resurslar menen támiyinleniwge baylanıslı. Eger saylaw tosınarlı bolmasa, ol jaǵdayda odan alınatuǵın bas toplamdi bahalaw nátiyjeleriniń isenimliligi málim dárejede jeke oy-pikirler tásirinde boladı.
Ápiwayı tańlaw sharayatında hádiyseniń saylanba boyınsha alınǵan salıstırmalı sanı yamasa úlesin bas toplam ushın bahalaw retinde qabıllaw múmkin, tap sonıń menen birge, ortasha hám basqa kórsetkishlerdiń saylanba bahaların olardıń bas jıynaqtaǵı bahalarınıń bahaları retinde qabıllaw múmkin.