Referat jumisi Tema: Saylanba baqlaw. Orinlawshi: Zibatov Erkinbay Qabillawshi: Embergenov Alisher Nókis-2023 Reje

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ JOQARÍ HÁM ORTA ARNAWLÍ BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
Berdaq atindaǵi Qaraqalpaq Mámleketlik Universiteti

Ekonomika fakulteti

Ekonomika kafedrasi
2A Turizm qánigeligi studenti Zibatov Erkinbaydiń
Statistika páninen

Referat jumisi
Tema: Saylanba baqlaw.

Orinlawshi: Zibatov Erkinbay

Qabillawshi: Embergenov Alisher

Nókis-2023
Reje:
I.Kirisiw.
II.Tiykarǵi bólim.
2.1. Saylanba baqlaw haqqında ulıwma túsinik.
2.2. Saylanba toplamnıń reprezentativligi hám onı támiynlew usılları.
2.3. Saylanba baqlaw qátelerin anıqlaw.
III.Juwmaq.
IV.Paydalanilǵan ádebiyatlar.

I.Kirisiw.
Statistika ámeliyatında sonday toplamlar tez-tez ushırasıp turadı, olardıń barlıq birliklerin úyreniw múmkinshiligi bolmaydı. Bunday toplamlar jámiyet turmısında, turmısımızda da, tábiyatta da keń tarqalǵan. Mısalı, mámlekette dán, paxta hám basqa eginleri qanshellilik awıl xojalıǵı zıyankesleri menen ziyanlanǵanı yamasa qansha qaramal hám basqa haywanlar qutırıw keseline shalınǵanın bilejaq bolsaq, barlıq eginler maydanı hám ónimin, mallar tuyag'in tekserip shiǵa almaymız, sebebi bul júdá mashaqatlı jumıs bolıp, kóp waqıt hám kúsh talap etedi.
Bazar ekonomikası jeke menshiklikke, kóp ukladli xojaliqqa tayanadi. Bunday sharayatta zárúrli ekonomikalıq hádiyse hám processler ústinde toliǵinsha statistikalıq baqlaw shólkemlestirip bolmaydı. Ásirese, bazar bahaları, tovar hám xızmetlerdi islep shıǵarıw, úy ho'jaliklari byudjeti, usınıs hám talaplardıń ózgeriwi hám basqa soǵan uqsas processlerdi tekseriwdi hár bir birlikte ámelge asırıw orınlanıwı qıyın is bolıp tabıladı, sebebi ulıwma jıynaq kólemi ádetde belgisiz bolıp tabıladı (mısalı, qupıyalıq ekonomika menen shuǵıllanatuǵın subyektler sanı, olardıń iskerlik nátiyjeleri hám t.b. lariniń anıq esabı joq ). Bunday jaǵdaylarda baqlawshi ushın eń jaqsı jol - sheklengen sanlı birliklerdi sonday alıp tekseriw, nátiyjede ulıwma úyrenilip atırǵan jıynaq haqqında ámeliy tárepten jetkilikli dárejede tolıq hám anıq informaciyalardı alıw múmkinshiligi tuwılsin. Saylanba baqlaw teoriyası bul maqset ushın xızmet etedi. ¹