Referat jumisi Tema: Tegislikte tuwri siziq tenlemeler Orinlaģan: Allambergenova H

Oz ara perpedikulyar tekislikler. tekisliklerde jatqan yaki ogan parallel bolgan tuwri siziq ekinshi tekisliklerde perpendikulyar bolsa tekislikler oz ara perpendikulyar bolsa tekislikler oz ara perpendikulyar boladi.
( 1,33-suwret) a) b)


1.31-suwret
Maselen: tekisliktin tekislikkke perpendikulyarliq shartin tomendegishe suwretlew mumkin. a tuwri siziq 𝛼 tekislikke tiyisli bolsin. Eger tegislik b tuwri siziqqa perpendikulyar bolsa onda 𝛼 tegislik tegislikke perpendikulyar boladi.
Tuwri tu`sinigi aniqlanbaytug`in matematikanin` da`slepki tu`siniklerinin` biri, sonliqtan og`an aniqlama joq.
Tuwrinin` uliwma ten`lemesi birinshi ta`rtipli eki o`zgeriwshili siziqli ten`leme: (1)
bunda A, B, C - turaqlilar. Dara jag`daylari:
a) - bul Ox ko`sherine parallel tuwri ten`lemesi;
b) - bul Ox ko`sherinin` ten`lemesi;
v) - bul Oy ko`sherine parallel tuwri ten`lemesi;
g) - bul Oz ko`sherinin` ten`lemesi;
d) - bul koordinata basi O(0,0) noqati arqali o`tetug`in tuwri ten`lemesi.
Tuwrinin` mu`yeshlik koeffitsientli ten`lemesi. u=kx+b, bunda -tuwrinin` mu`yeshlik koeffitsienti, -tuwrinin` Ox ko`sherinin` on` bag`iti menen payda etetug`in mu`yeshi, b-parametri da`slepki ordinata dep ataladi. Tuwrinin` kesindilerdegi ten`lemesi. , bunda a ha`m b parametrleri tuwrinin` sa`ykes Ox ha`m Ou ko`sherlerinen kesip etetug`in kesindilerinin` uzinliqlari Tuwrinin` normal` ten`lemesi. , bunda r-koordinata basinan tuwrig`a tu`sirilgen perpendikulyar (normaldin`) uzinlig`i, -usi perpendikulyardin` Ox ko`sheri menen payda etetug`in mu`yeshi. tu`rindegi ten`lemeni normal tu`rdegi tuwri ten`lemesine alip keliw ushin ol ten`lemenin` eki jag`in da normallastiriwshi ko`beytiwshi shamasina ko`beytiw za`ru`r, bunda belgisinen S saltan` ag`za belgisine qarama qarsi tan`lap alinadi. Tuwrilar da`stesinin` ten`lemesi. noqati arqali o`tetug`in tuwrilar da`stesinin` ten`lemesi; . Eki tuwrinin` kesilisiw noqati arqali o`tetug`in tuwrilar da`stesinin` ten`lemesi: Eger bolsa, onda da`stede ekinshi tuwri bolmaydi.Berilgen noqatlar arqali o`tetug`in tuwrilar. noqati arqili o`tetug`in tuwrilar da`stesin ten`lemesi menen an`latiladi, bunda qa`legen parametr. noqatlari arqali tek bir g`ana tuwri o`tkeriw mu`mkin:
.
Berilgen noqatinan tuwrig`a shekemgi d araliq:
.
Eki tuwrinin` o`z-ara jaylasiwi.
Eger bolsa, onda bul tuwrilar parallel boladi ha`m
a) - betlesedi,
b) - kesilispeydi.
Eger bolsa, onda bul tuwrilar bir (x, u) noqatda kesilisedi
.
Eki (yamasa tuwrilarinin` arasindag`i mu`yesh
.
Bul formuladan eki tuwrinin`: -parallellik sha`rtin, -perpendikulyarliq sha`rtin alamiz. Onda tuwrisina perpendikulyar (normal) tuwrilar tu`rinde jaziladi, bunda ha`m - qa`legen turaqlilar. Eki tuwrilarinin` arasindag`i mu`yesh bissektrisasinin` ten`lemesi
.