Maxsulot tannarhini kalkulyatsiya qilish usullari
|
Afzalligi
|
Kamchiligi
|
Samarali qo’llanilish sohasi
|
“Direkt-kosting” hisob usuli (oddiy va rivojlangan)
|
*xarajatlarni me'yorlashtirish, rejalashtirish, hisobga olish va nazorat qilishning soddalashtirilganligi; *hisobning qo'shimcha tahliliy imkoniyatlarining paydo bo'lishi; *hisob ma'lumotlari asosida ishlab chiqarishni operativ boshqarish imkoniyati; *mahsulot tannarxini aniqlashning oddiy va soddaligi; *mahsulot ishlab chiqarishning kritik hajmini, ishlab chiqarish va moliyaviy dastaklar samarasini, moliyaviy chidamlilik zaxirasini aniqlash imkoniyati; *baholarning quyi chegarasini belgilash imkonivati
|
*xarajatlarni doimiy va oʻzgaruvchanga asosli ravishda ajratishda muammolar tug'ilishi; *ustama xarajatlarni taq- simlashda muammoning yechilmay qolishi; *mahsulotlar to'liq tannar- xini aniqlash zaruriyatining saqlanib qolishi; *soliqlar hisobi bilan bevosita aloqa va bog'lanishning mavjud emasligi
|
*nazoratning samarali tizimi va ustama xarajatlarni taqsimlashning oqilona usuli tanlanganda barcha xo’jalik yurituvchi subyektlar uchun qo’llash imkoiyati mavjud
|
“Standart-kost” hisob usuli
|
*o'tgan hisobot davrlarida qilingan xarajatlarga emas, balki istiqbolni belgilashga asoslanib xarajatlarni rejalashtirish; *yuqori aniqlikda tannarxni kalkulyatsiya qilinishi; *xarajatlarning operativ nazorat qilinishi; *boshqaruvchilarni kutilayotgan xarajatlar va daromadlar to'g'risidagi axborotlar bilan ta'minlash; *normativlarning yuqori darajada asoslanganligi
|
*hisob yuritish qiyin, chunki bevosita o'zgaruvchan xarajatlar mahsulot turlari boʻyicha, ularning ayrim qismlari esa javobgarlik markazlari bo'yicha rejalashtiriladi; *hisob yuritishning mehnat- talabligi; *normativlarni doimo yangilab turish zarurligi
|
*Sutni qayat ishlovchi mini korxonalar: *bir hil mahsulot ishlab chiqaruvchi yirik korhonalar
|
|
