Referati bajardi: bia-93 guruh talabasi sobirov kamoliddin tekshirdi: razzakova jamila

9
Mikrodarajada esa, uning manbai korxonalar pul daromadlari va jamg‘armalari
hisoblanadi.
Jamiyat taraqqiyotining turli ijtimoiy-iqtisodiy bosqichlarida, turli moliyaviy tizimlar amal
qiladi, ba’zi hollarda mavjud iqtisodiy munosabatlarni muvaffaqiyatli obyektiv namoyon qiladi,
boshqa hollarda esa, muvaffaqiyatsizroq, biroq moliya har doim taqsimlash funksiyasini bajaradi.
Moliyaning boshqa muhim funksiyasi nazoratdir. U taqsimlash funksiyasi bilan uzviy
bog‘liqdir. Moliya munosabatlarining turli tarkibi orasida pul fondlarining shakllanishi va
ishlatilishi nazorati bilan bog‘liq bo‘lmagan birorta ham munosabat yo‘qdir. Shu bilan birga
faqatgina nazorat bilan bog‘liq bo‘lgan moliyaviy munosabat ham yo‘q.
Moliya ijtimoiy mahsulot va milliy daromadni shakllantirish, taqsimlash va ishlatishning
barcha bosqichlarida nazoratni amalga oshiradi. Nazoratni bosh maqsadi ijtimoiy ishlab
chiqarishning samaradorligini oshirish, xalq xo‘jaligining barcha bo‘g‘inlarida ishning sifatini
yaxshilash maqsadida markazlashgan va markazlashmagan pul fondlaridan oqilona foydalanishga
erishishdir.
Moliyaning nazorat funksiyasi korxonalarni barcha xo‘jalik faoliyatlarida namoyon bo‘ladi.
So‘m orqali nazorat qilish ishlab chiqarish va noishlab chiqarish xarajatlari ustidan, bu
xarajatlarning daromadlarga mos kelishi ustidan, asosiy fondlar va aylanma mablag‘larning
shakllanishi va ishlatilishi ustidan amalga oshiriladi. Mazkur nazorat mablag‘lar aylanishining
barcha bosqichlarida - moliyalashtirish va kreditlashtirishda, naqd pulsiz hisob-kitoblarni amalga
oshirishda, budjet va moliya tizimining boshqa bo‘g‘inlari bilan o‘zaro aloqalarda amal qiladi. So‘m
orqali nazorat yordamida mahsulot realizatsiyasi jarayoniga, shartnoma bo‘yicha shartlarni