Referati topshirdi: Alimjanova D. Qabul qildi: Matyoqubov A. Mavzu: Matematik model va uning real obyekti orasidagi muvofiqlik

Mirzo Ulug’bek nomidagi O’zbekiston Milliy Universiteti
Amaliy matematika va intellektual texnologiyalar fakulteti Amaliy matematika va informatika yo’nalishi
4-kurs 18_01-guruh talabasi Alimjanova Diyoraning matematik modellashtirish asoslari fanidan yozgan

REFERATI
Topshirdi: Alimjanova D.
Qabul qildi:Matyoqubov A.
Mavzu: Matematik model va uning real obyekti orasidagi muvofiqlik.

Reja:

1. 
   Model va modellashtirish tushunchalari.
   
2. 
   Matematik model tushunchasi va qurish usullari.
   
3. 
   Matematik model va uning real obyekti orasidagi muvofiqlik.
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

1.Model va modellashtirish tushunchalari.
Model – bu real obʼektni almashtirishi mumkin boʼlgan, tadqiqot va tajriba oʼtkazish uchun qulay va arzon boʼlgan boshqa bir real yoki abstrakt obʼekt.
Model real obʼektning soddalashtirilgan koʼrinishi boʼlib, uning hamma xossalarini emas, balki asosiy xossalarinigina oʼzida mujassam etadi.
Model lotincha “modulus” soʼzidan olingan boʼlib, oʼlchov va namuna maʼnolarini bildiradi.
XX asrning oʼrtalaridan boshlab inson faoliyatining turli sohalarida matematik usullar va EHM qoʼllanila boshlandi. Obyektlar va hodisalarning matematik modellarini oʼrganadigan “Matematik iqtisod”, “Matematik kimyo”, “Matematik lingvistika va hokazo yangi fanlar va bu modellarni oʼrganish usullari paydo boʼldi.
Matematik model – atrof borliqdagi hodisalar yoki obektlarning matematik tilidagi taxminiy ifodasidir.
Modellashtirish o'rganilayotgan ob'ektning o'rnini (asl nusxasini) uning shartli tasviri, tavsifi yoki chaqirilgan boshqa ob'ekt bilan almashtirish sifatida ko'rib chiqish mumkin model va ba'zi taxminlar va qabul qilinadigan xatolar ichida asl nusxaga yaqin xatti-harakatni ta'minlash. Modellashtirish odatda asl nusxaning xususiyatlarini ob'ektni emas, balki uning modelini o'rganish orqali anglash maqsadida amalga oshiriladi. Albatta, modellashtirish asl nusxani yaratishdan ko'ra osonroq bo'lganida yoki biron sababga ko'ra ikkinchisini yaratmaslik yaxshiroq bo'lgan taqdirda oqlanadi.
Ostida model jismoniy yoki mavhum ob'ekt tushuniladi, uning xususiyatlari ma'lum ma'noda o'rganilayotgan ob'ekt xususiyatlariga o'xshashdir, shu bilan birga modelga qo'yiladigan talablar echilishi kerak bo'lgan muammo va mavjud vositalar bilan belgilanadi. Modellar uchun bir qator umumiy talablar mavjud:
1) to'liqlik - oluvchiga barcha kerakli ma'lumotlarni taqdim etish, ob'ekt haqida;
2) egiluvchanlik - har xil vaziyatlarni ko'paytirish qobiliyati, shartlar va parametrlar doirasi;
3) rivojlanishning murakkabligi mavjud bo'lganlar uchun maqbul bo'lishi kerak.