Referatlar 1-mustaqil ish: steam – mаktаbgаchа tа’limdа eng istiqbolli texnologiya
Download 222.79 Kb.
|
1-9-12-16-23-29-33-41-44-46-54--57-59-61-70-74-78-Mustaqil ishlar
- Bu sahifa navigatsiya:
- 57-Mustaqil ish: MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARDA BADIIY-ESTETIK DIDNI SHAKLLANTIRSHDA STEAM TA’LIM TEXNOLOGIYASIDAN FOYDALANISH.
Rivojlantiruvchi muhitni tashkil etish tamoyillari, rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishga qо‘yiladigan talablar: 1. Eng avvalo markazlarda toza havo, toza joy, normal harorat va yorug‘ xonalarda tashkil etilishi lozim 2. Har bir markaz bolani noxush, kutilmagan hodisalardan saqlaydigan xavfsiz joyda bо‘lishini ta‘minlash. 3. Markazlarda bolalarning harakat, tajriba, va kashf qilishlarini rag‘batlantirish, buning uchun zarur shar-sharoitlar yaratish. Masalan jihozlarning yetarli bо‘lishi, kichik tadqiqot va tajribalar uchun ham 4. Markazlardagi barcha jihoz va qо‘llanmalar bolaning bо‘yi yetadigan balandlikda bо‘lishi g‘amda bola ulardan bemalol foydalana oladigan bо‘lishi kerak. 5. Markazlardagi faoliyat davomida bolalar о‘rtasida hamkorlik va muloqotni rag‘batlantirish ( kichik guruhlar, juft bо‘lib va о‘yin о‘ynashlariga sharoit yaratilgan bо‘lishi kerak.) 6. Bolalarda muassasaga tegishlilik, markazlarda jihozlarni о‘z joyida turishi, mavzular bо‘yicha taqsimlanishi zarur. 7. Markazlar mazmunli qismlarga bо‘linishi va uerda bola uchun kerakli va qiziqarli ashyolar, jihozlar, о‘yinchoqlar, tarqatmalar bо‘lishi 8. Markazga tegishli mebel bolaning jismoniy holatiga va erkin harakatlana olishiga tо‘siq bо‘lmaydigan qilib joylashtirilgan bо‘lishi, bola о‘ziga tegishli jihozlarni bemalol harakatlantira olishi, nogironlarga mos mebel ham bо‘lishi kerak. 9. Markazlardagi rivojlantiruvchi muhit tarbiyachilarga ham, bolalarga ham qulay bо‘lishi kerak. 10. Bolaga erkin tanlash imkoniyatini berish va mustaqil qaror qabul qilishga undash muhim. 11. Bolaning о‘z tengdoshlari bilan munosabatga kirishishiga yordam berish zarur. 12. Markazlardagi bolalar faoliyati samarasi kundalik qilinadigan ishlarni biror jadvalda bola kо‘ra oladigan va tushunadigan holatda ilib qо‘yish. 57-Mustaqil ish: MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARDA BADIIY-ESTETIK DIDNI SHAKLLANTIRSHDA STEAM TA’LIM TEXNOLOGIYASIDAN FOYDALANISH. “Estetik tarbiya- har tomonlama ta'limning ajralmas qismi. Estetik tarbiya bolaning orttirgan tajribasiga asoslanadi va bu tajribaga go'zallik nuqtai nazaridan yangi ovoz beradi. Bolalarning har tomonlama estetik rivojlanishining asosiy shartlaridan biri, ularning shakllanishi badiiy qobiliyat- bolalarning ijodiy faoliyatiga e'tibor: o'yin, vizual, teatrlashtirilgan, konstruktiv, musiqiy. To'g'ri tashkil etilgan taqdirda bolaning badiiy, estetik, har tomonlama rivojlanishini ta'minlash va uni maktabga tayyorlash, hissiy farovonlik muhitini yaratish, bolaning hayotini qiziqarli mazmun bilan to'ldirish mumkin. Aynan mana shu faoliyat turlari doirasida bolalarni maktabga har tomonlama samarali tayyorlash uchun sharoitlar yaratilmoqda, - deydi maktabgacha yoshdagi bolalarni estetik tarbiyalash bo'yicha mutaxassis Tamara Semyonovna Komarova. T.S.Komarovaning fikriga asoslanib, maktabgacha ta'lim muassasalari va boshlang'ich maktab o'rtasidagi mustahkam bog'liqlik aynan estetik tarbiya ekanligiga ishonamiz. Agar bolaning estetik tarbiyasi yuqori bo'lsa, unda boshlang'ich maktabda unga moslashish osonroq bo'ladi. Birgalikdagi faoliyat doirasida estetik tarbiya bo'yicha ishlarni tizimlashtirish zarurati tug'iladi bolalar bog'chasi va qo'shma seminarlarda ta'kidlangan maktab. Bu ta'rif etuk shaxs bilan bog'liq. Shu bilan birga, maktabgacha yoshdagi bolalar ham atrofdagi go'zallarga, musiqaga, she'rga, narsalarga javob bera oladilar. tasviriy san'at, tabiat, ular o'zlari chizish, haykaltaroshlik, qo'shiq aytish, raqsga tushish, she'r yozishga intiladi. Estetik tarbiya bola tarbiyasining eng muhim jihati hisoblanadi. Bu hissiy tajribani, shaxsning hissiy sohasini boyitishga hissa qo'shadi, voqelikning axloqiy tomonini bilishga ta'sir qiladi, kognitiv faollikni oshiradi va hatto jismoniy rivojlanishga ta'sir qiladi. Maktabgacha yoshdagi bolalarni estetik tarbiyalash vazifalari, uning maqsadiga qarab, ikki guruhga bo'linishi mumkin. Birinchi guruh vazifalari bolalarning atrof-muhitga estetik munosabatini shakllantirishga qaratilgan. Quyidagilar ko'zda tutilgan: tabiatdagi, harakatlardagi, san'atdagi go'zallikni ko'rish va his qilish, go'zallikni tushunish qobiliyatini rivojlantirish; badiiy didni, go'zalni bilishga bo'lgan ehtiyojni tarbiyalash. Ikkinchi guruh vazifalari turli san'at sohasidagi badiiy mahoratni shakllantirishga qaratilgan: bolalarni rasm chizish, modellashtirish, qurishni o'rgatish; qo'shiq aytish, musiqaga o'tish; og'zaki ijodkorlikni rivojlantirish.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni estetik tarbiyalash vazifalarini amalga oshirish uchun ma'lum shartlar zarur. Maktabgacha ta'lim muassasasida bolalarni estetik tarbiyalash ularning faoliyatini boshqarish printsipiga, maktabgacha yoshdagi bolalarni birlashtirish usuliga va faoliyat turiga qarab turli shakllarda amalga oshiriladi. Bolalar badiiy faoliyatni yaxshi ko'radilar va ko'pincha o'z tashabbuslari bilan badiiy faoliyat bilan shug'ullanishadi. Bu mustaqil badiiy faoliyat butunlay kattalar rahbarligisiz amalga oshiriladi, degani emas. Shunchaki, bu qo‘llanmaning tabiati bilvosita, bilvosita. Pedagog bolaning tajribasi, taassurotlari to'planishi haqida g'amxo'rlik qiladi, keyinchalik ular mustaqil rasm chizish, modellashtirish, musiqiy faoliyatda aks etadi; vizual texnika va texnikani o‘rgatadi. Mustaqil badiiy faoliyat mustaqildir, chunki u bolalar tashabbusi bilan, ularning shaxsiy ehtiyojlarini qondirish uchun paydo bo'ladi. O'qituvchining vazifasi, agar bunday ehtiyoj paydo bo'lsa, bolaning niyatini buzmasdan, unga yordam berishdir. Lekin asosiysi, mustaqil faoliyat uchun sharoit yaratishdir: bolalar qaerdan olishni bilishlari kerak zarur materiallar, aniq qaerda, boshqalarni bezovta qilmasdan, chizish, qurish, musiqa chalish mumkin.
Mustaqil badiiy faoliyat tarbiyachining maqsadli va turli shakllarda olib boradigan ishlari bilan chambarchas bog'liqdir. U tashkil etilgan sinflar nutqni, tasviriy faoliyatni, musiqani rivojlantirish bo'yicha; bu va teatrlashtirilgan o'yinlar va dramatizatsiya o'yinlari, tematik darslar. Bog‘chamizda bunday mashg‘ulotlar uchun barcha shart-sharoit yaratilgan: badiiy studiya, teatr saloni, sensorlar xonasi, qishki bog‘, kinoteatr ochilgan.
Bolalarning professional san’atkorlar ijrosidagi teatr va sirk tomoshalarini tomosha qilishlari estetik madaniyatni tarbiyalashga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Biz maktabdan mehmonlarni qo'shma bayramlar va musobaqalarga tez-tez taklif qilishga harakat qilamiz. Maktabgacha ta'lim muassasasining pedagogik jarayonida muhim o'rin egallaydi bayramlar va o'yin-kulgilar. O'yin-kulgi har ikki haftada bir marta o'tkaziladi. O'yin-kulgining mazmuni xilma-xildir. Bu mavzuli adabiy va musiqiy kechalar bo'lishi mumkin. Birlashtirgan o'yin-kulgining estetik rivojlanishi uchun foydalidir turli xil turlari san'at. Turli materiallar tanlanadi - bir xil mavzudagi adabiy, musiqiy va vizual ("Kuz - go'zallik"). Bayramdagi muhitning go‘zalligi, musiqaning tantanaliligi, umumiy ko‘tarinki kayfiyat – voqelikning estetik tomoniga nisbatan sezgirlikni oshiradi. Bolalar bayramda faol ishtirok etishni xohlashadi, ular kuzatuvchilarning rolidan qoniqmaydilar. Bunday ko‘ngilochar va bayram kechalari maktabgacha ta’lim muassasalari tarbiyalanuvchilariga quvonch bag‘ishlaydi, ularni milliy madaniyat bilan tanishtiradi, estetik tuyg‘ularni tarbiyalaydi. Ota-onalar doimiy mehmonlar va bayramlar va o'yin-kulgilarning ishtirokchilaridir. Maktabgacha yoshdagi bolalarni estetik tarbiyalashda ularni shahar va viloyat musobaqalarida ishtirok etishga jalb qilish ham muhim rol o'ynaydi. Bolalarni estetik tarbiyalash shakllarini taqsimlash (guruhlarda ishlash) Maktabgacha va boshlang'ich maktab yoshidagi bolalarni estetik tarbiyalash turli shakllarda amalga oshiriladi. Endi biz ushbu shakllarni eslaymiz va ular boshlang'ich maktabda va bolalar bog'chasida farq qiladimi yoki yo'qligini bilib olamiz. Doskada "Estetik tarbiyani tashkil etish shakllari" kartasi mavjud. Shakllaringizni kartalarga yozib, doskaga joylashtirasiz. Seminarimiz o'z nihoyasiga yetdi. Keyingi tahlil qilish uchun seminarning metodologiyasini baholashni taklif qilaman. Sizdan oldin "Ijod daraxti" bo'lib, daraxtga barglar, gullar, mevalarni yopishtiring, ularning har biri o'ziga xos ma'noga ega: meva- biznes foydali, samarali bo'ldi; gul- judayam yahshi; yashil barg- bir narsa bor edi, albatta, lekin umuman olganda - bu ham, u ham emas; sariq barg- "bo'yi qolgan", yo'qolgan kun. "Bolalar bog'chasida maktabgacha yoshdagi bolalarni estetik tarbiyalash" Estetik tarbiya bolaning umumiy ta'limida juda muhim o'rin tutadi. So'nggi paytlarda ushbu muammoga qiziqish ortdi. Estetik tarbiya nazariyasi va amaliyoti har tomonlama rivojlangan, ma’naviy boy shaxsni tarbiyalashning muhim manbalaridan biridir. Tanlangan mavzuning ahamiyati shundan kelib chiqadiki, kelajakdagi dunyoqarashning kamoloti uchun estetik qarashlarni shakllantirish zarur, ularsiz u to'liq bo'lmaydi, voqelikni to'liq qamrab olishga qodir. Ko'pgina o'qituvchilar, madaniyat arboblari maktabgacha yoshda shaxsiyat va estetik madaniyatni shakllantirish zarur deb hisoblashadi, chunki bu eng qulaydir. Quyidagi muammolarni hal qilishga harakat qilindi: ushbu mavzu bo'yicha adabiyotlarni o'rganish va bog'ning o'qituvchilari bilan tanishtirish. estetik tarbiya tushunchasini ochib berish; bolalarni estetik tarbiyalash shakllari va usullarini tavsiflash; maktabgacha estetik tarbiya uchun o'quv dasturlari. Tadqiqot mavzusi maktabgacha yoshdagi bolalarning estetik tarbiyasini maktabgacha ta'lim sharoitida qo'llash jarayonidir. STEAM ta‘lim texnologiyasining boshqa texnologiyalardan farqi shundaki, bolalar turli xil mavzularni muvaffaqiyatli о‘zlashtirishlari uchun bir vaqtni о‘zida aqliy faoliyat bilan birga amaliy faoliyatni uyg‘unligini ta‘minlaydilar. Bunda “Aql va qо‘l” iborasiga amal qiladilar. Olgan bilimlarini amaliy faoliyatda kо‘rib tezda uqib, о‘zlashtirib oladilar. STEAM ta’lim texnologiyasi bolalarda badiiy-estetik didni shakllantirishda ham katta ahamiyatga ega. Bola atrof-muhitdan go‘zallikni ko‘rar ekan unda estetik did, go‘zal xulq shakllana boshlaydi. Bunda art ya’ni san’at katta ahamiyatga ega. Bola san’at orqali ko‘rgan go‘zalliklarini ifodalaydilar. San’at bu bolalar uchun turli ranglar orqali rasm chizish, loy ishi, ajoyib ertaklar yaratish, ertaklarni sahnalashtirishdir. Bu jarayonlarda bola o‘zining ichki go‘zalligini ko‘rsatadi. Ko‘pchilik bolalar o‘zidagi go‘zallikni namoyish qilishga uyaladilar. O‘yin jarayonida esa bolalar erkin ravishda o‘sha go‘zallikni namoyish qiladilar. Bolaga har doim go‘zal narsalarni ko‘rsatish lozim. Chunki bola ko‘zi bilan ko‘rgan qo‘li bilan ushlagan narsalarini his qiladilar va o‘zlashtiradilar. Download 222.79 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling