Hoziigi zamon bolalar adabiyotining rivojiga juda katta hissa qo'shgan Abdulla Avloniy bola ta'lim-tarbiyasiga alohida muhabbat bilan qarar edi. - Hoziigi zamon bolalar adabiyotining rivojiga juda katta hissa qo'shgan Abdulla Avloniy bola ta'lim-tarbiyasiga alohida muhabbat bilan qarar edi.
- Abdulla Avloniy bola kamolotida zakovat va fikming ijobiy ta'sir kuchiga g'oyat zo'r baho beradi. Uningcha, zakovat - insonning eng yaxshi fazilatlaridandir. Zakovatli kishilar biron ishni boshlamoqchi bo'lsalar uni har taraflama o'ylab ko'radilar. Shuning uchun ham ular katta hayotiy tajriba orttirib, kamolotga erishadilar.
O'zbek madaniyatining ulkan vakillaridan bin, pedagog, jamoat arbobi va yozuvchi Abdulla Avloniy 1878 yilda Toshkent shahrida to'quvchi oilasida dunyoga keldi. - O'zbek madaniyatining ulkan vakillaridan bin, pedagog, jamoat arbobi va yozuvchi Abdulla Avloniy 1878 yilda Toshkent shahrida to'quvchi oilasida dunyoga keldi.
- Abdulla Avloniy boshlang'ich diniy maktabda va rnadrasada o'qidi, ilm-fanga ixlos qo'ydi. O'zbek va boshqa sharq xalqlari adabiyotini berilib o'rgandi. Abdulla Avloniy 14 yoshidan boshlaboq she'rlar yozishni mashq qila boshladi. Uning bu davrda yozgan ilk she'rlari o'sha davr vaqtli matbuot sahifalarida bosilib turdi.
Abdulla Avloniy xalqni ilm-fan nurlaridan bahramand qilishni o'zining birdan-bir burchi deb bildi va 1904 yilda o'zi yashab turgan joyda — Mirobodda maktab ochdi. - Abdulla Avloniy xalqni ilm-fan nurlaridan bahramand qilishni o'zining birdan-bir burchi deb bildi va 1904 yilda o'zi yashab turgan joyda — Mirobodda maktab ochdi.
- 1907 yilda «Shuhrat» deb nomlangan ro'znoma tashkil etdi va uning sahifalarida mehnatkash xalq manfaatlarini himoya qilishga doir fikrlarni targ'ib etdi. Jumladan, ro'znomaning birinchi sonida: «Matbuot har insonga o'z holini ko'rsatuvchi, ahvol olamdan xabar beruvchi, qorong'u kunlarni yorituvchi, xalq orasida fikr tarqatuvchi, ilm, ittifoq, hikmat g'oyalarini* yoyuvchidir, deb yozgan edi. Abdulla Avloniy «Adabiyot yoxud milliy shev rlar» deb nomlangan to'rt qismdan iborat bo'Igan darsligida yoshlarni maorif, madaniyatga chorlaydi, yararnas xulq-odatlami esa tanqid qiladi. O'sha davrxalq pedagogikasida Abdulla Avloniyning «Birinchi muallim» — «Alifbo», «Ikkinchi muallim» — «0'qish» kitoblari katta rol o'ynadi.
«Birinchi muallim»da Avloniy dastavval 32 harfni yolg'iz yoziladigan shakllarini bir sahifada alifbo tartibida bergan. Shu sahifada alifning so'zning boshida, o'rtasida va oxirida yozilishini ko'rsatgan, so'ng alifni barcha «bosh harflar»ga qo'shib bo'g'inlar hosil qilgan. - «Birinchi muallim»da Avloniy dastavval 32 harfni yolg'iz yoziladigan shakllarini bir sahifada alifbo tartibida bergan. Shu sahifada alifning so'zning boshida, o'rtasida va oxirida yozilishini ko'rsatgan, so'ng alifni barcha «bosh harflar»ga qo'shib bo'g'inlar hosil qilgan.
- «lkkinchi muallim»da bolalarning axloq, odobiga doir, halollik va poklikka oid turli she'rlar, hikoya, masal va ertakiar jamlangan, rang-barang allegorik obrazlardan ustalik bilan foydalanilgan.
- Kitob «Maktab» she'ri bilanboshlanadi, Undakimki maktabgaborsa, o'qisa, savodxon bo'lsa, juda ko'p narsalarga erishishi chiroyli ta'riflanadi:
- Maktab duru gavhar sochar,:
- ' Maktab sizga jannat ochar, y
- Maktab jaholatdan qochar,
- G'ayrat qilib o'qing, o'g'lon! '
- Maktab siwi inson qilur, ;
- Maktab hayo ehson qilur
- Maktab g'ami vayron qilur, •
- G'ayrat qilib o'qing, o'g'lonf.. •
Do'stlaringiz bilan baham: |
