Reja: Armatura nima?

_s – _s bog’lanish deyarli armatura uzilishigacha to’g’ri chiziqli bo’lib qoladi (3-egrilik) va bu uning me’yoriy qarshiligi qilib qabul qilinadi.

Po’lat armaturani 3...5 % ga cho’zilsa, uning ichki kristall tuzilishi ma’lum darajada o’zgaradi, bu o’zgarish armatura mustahkamligini oshiradi. Armatura qayta cho’zilsa, cho’zilish diagrammasi boshlang’ich diagrammadan farq qiladi.
Ma’lumki, po’latning asosiy fizik-mexanik xossalari material namunasini cho’zishga sinash jarayonida olinadigan «kuchlanish – deformatsiya» ( – ) diagrammasida o’z aksini topadi. Bu diagrammaga ko’ra armatura po’latlari quyidagi turlarga bo’linadi:
1. Oqish chegarasi aniq ko’rinadigan yumshoq po’latlar;
2. Oqish chegarasi aniq ko’rinmaydigan o’tda toblangan po’latlar;
3. Deyarli uzilgunga qadar «–» diagrammasida chiziqli bog’lanishga ega bo’lgan o’ta mustahkam po’latlar.
Po’latning asosiy mustahkamlik tavsiflari quyidagilardir:
– birinchi turdagi po’latlar uchun oqish chegarasi _u elastiklik chegarasida bo’ladi (1.2,a-rasm);
– ikkinchi va uchinchi turdagi po’latlar uchun shartli oqish chegarasi _0,2 (bu kuchlanishning shunday qiymatiki, namunaning qoldiq deformatsiyasi 0,2% ni tashkil etadi), shartli elastiklik chegarasi bo’ladi (1.2,b-rasm);
– po’latning vaqtli qarshiligi (mustahkamlik chegarasi) – _su, uzilishidagi chegaraviy uzayish va h.k.
Kam uglerodli po’latlarda oqish maydonchasi mavjud bo’lib, plastikligi 20% ni (_n=20%) tashkil etadi. Mo’l uglerodli po’latlarni plastikligi ikki marotaba kam bo’ladi. Chegaraviy uzayishi qisqa bo’lgan armaturalar mo’rt bo’lib, yuk ta’sirida birdaniga uzilishi, natijada konstruksiya buzilishi mumkin. Plastiklik xossalari yuqori bo’lgan po’latlar temirbeton konstruksiyalarining ishlashi uchun qulay sharoit yaratadi; statik noaniq tizimlarda, shuningdek, dinamik kuchlar ta’sirida buning ahamiyati ayniqsa kattadir.
Me’yoriy xujjatlarda armaturaning uzilishidagi nisbiy uzayishining eng kam miqdori beriladi. Bu qiymatlar A–I – 25%; A–II – 19%; A–III – 14%; A–IV – A–VI – 6% ga va termik mustahkamlangan armaturalar uchun esa At–IV; At–V; At–VI nisbiy uzayishi 8,7 va 6% ga teng.
Yumshoq po’latlar (A–I, A–II, A–III) oddiy haroratda tob tashlamaydi. Yuqori uglerodli armaturalar esa betonga o’xshab tob tashlash xususiyatiga ega. O’tda toblangan armaturalarni payvandlash yaramaydi, chunki bunda armatura qiziganda mustahkamligi pasayadi.
Aslida, elektr armaturalari aslida bir xil metall aksessuardir, ammo uning vazifasi juda katta. Ko'pgina energiya tizimlari uni ishlatadilar. U mexanik uzatish uchun yoki maxsus himoya loyihalari uchun ishlatilishi mumkin. Bu uning funktsiyalari uchun ishlatilishi mumkin. Ushbu vosita har tomonlama, ayniqsa elektr energiyasini uzatish va o'zgartirish sohasida ishlatilishi kerak. Hozirda mening mamlakatim&# 39 bu sohada juda tez rivojlanmoqda. Ko'pgina ishlab chiqarish qiymati hisobotlarida o'tgan yilgi savdo hajmi sarhisob qilingan. Bozor talabi jihatidan ham, apparat sanoatidagi yangilik nuqtai nazaridan ham yaxshi natijalarga erishildi. Bundan tashqari, mening mamlakatim ishlab chiqarish litsenziyasini boshqarish deb ataladigan armatura ishlab chiqarish uchun ma'lum bir nazorat tizimini qabul qildi, ya'ni elektr jihozlarini ishlab chiqarishni faqat me'yoriy hujjatlarga javob beradigan korxonalar amalga oshirishi mumkin. Buning sababi shundaki, elektr ta'minoti xavfsizligi uchun qo'shimcha qurilmalar muhim ta'sir ko'rsatishi kerak. Tegishli ishlab chiqarish ishlari bilan faqat yuqori sifatli va yuqori texnologiyali korxonalar shug'ullanishi mumkin.
Bundan tashqari, davlat tomonidan berilgan litsenziyada elektr armatura mahsulotlarining bo'linmalari juda batafsil taqsimlangan, shuning uchun har bir soha armatura mahsulotlarining o'ziga xos modellarini sotib olishi mumkin, shuning uchun ham har kimga siz sotib olayotganda diqqat bilan qarashingiz kerakligini eslatib o'taman. Zarur uskunalar turlari, masalan, zarb toifasi va quyma temir toifasi juda boshqacha. Hozirgi vaqtda mamlakatimizda 9 ta asosiy toifalar mavjud bo'lib, ular asosan har tomonlama ehtiyojlarni qondiradi, kuchlanish darajasining qaysi turidan qat'i nazar, siz eng mos apparat mahsulotlarini topishingiz mumkin. Albatta, ba'zi fabrikalar bir turdagi armatura tayyorlashga ixtisoslashgan. Faqat shu tarzda chinakam tozalangan ishlab chiqarishni amalga oshirish va armatura funktsiyalarini yanada professional qilish mumkin.
Foydalanilga adabiyotlar:

1. 
   https://srcyrl.zejiapower.com/info/features-of-power-fittings-and-related-instruc-56595718.html
   
2. 
   https://uz.wikipedia.org/wiki/Armatura