Reja: Asinxron elektr dvigatel


Download 37.15 Kb.
bet1/3
Sana28.12.2022
Hajmi37.15 Kb.
#1021106
  1   2   3
Bog'liq
ASINXRON DVIGITELER


ASINXRON DVIGITELER


Reja:

  1. Asinxron elektr dvigatel 

  2. elektr energiyasini

  3. dvigatel



Asinxron elektr dvigatel — dvigatel rejimida ishlaydigan asinxron mashina; elektr energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beradi. Ish tarzi stator chulgʻamlari boʻylab uch fazali oʻzgaruvchan tok oʻtganda vujudga keladigan aylanuvchi magnit maydonining stator maydoni rotor chulgʻamlarida hosil qiladigan tok bilan oʻzaro taʼsiriga asoslangan. Rotorning aylanish tezligi asosan quyidagi for60/71-S_muladan aniqlanadi: p = —~— , bunda:f— taʼminlovchi tok chastotasi; r — mashina qutblari soni; s— sirpanish, yaʼni rotor nisbiy tezligining statorning aylanuvchi magnit maydoniga nisbatan orqada qolishini koʻrsatuvchi son. Aylanish tezligini tok chastotasi, qutblar soni va sirpanishga taʼsir etib oʻzgartirish mumkin. Tok chastotasini oʻzgartirish energiya iyerofini cheklagan holda tezlikni ravon oʻzgartirishga imkon beradi. Shuning uchun chastota boʻyicha boshqariluvchi Asinxron elektr dvigatelni yaratish asosiy muammolardan biriga aylangan. Asinxron elektr dvigatel elektr yuritmalarda asosiy dvigatel sifatida ishlatiladi. Quvvati bir necha Vt dan oʻnlab MVt gacha boʻladi. Asinxron dvigatellar "Arago-Lens diski" xodisasi asosida ishlaydi. Hozirgi vaqtda ishlab chiqarish korxonalarida inson qo`l mehnatini yengillashtirish maqsadida turli operatsiyalarni bajaruvchi dastgohlar va qurilmalar mavjud.Ularni harakatga keltirish uchun aksariyat hollarda asinxron dvigatellardan foydalaniladi.Demak asinxron dvigatel o`zi nima va u qanday funksiyani bajaradi. Asinxron dvigatel elektr energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beradigan mashina.Asinxron dvigatellar arzonligi va doimiy ravishda texnik xizmat ko`rsatish imkoniyati mavjudligi sabab turli ishlab chiqarish korxonalarida keng foydalanilib kelinmoqda. Asinxron divigatellar qurilmalarni harakatlantirib mahsulotlarni u joydan bu joyga tashish, aralashtirish va h.k operatsiyalarni amalga oshiradi. ASINXRON ELEKTR DVIGATEL — dvigatel rejimida ishlaydigan asinxron mashinaelektr energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beradi. Ish tarzi stator chulgʻamlari boʻylab uch fazali oʻzgaruvchan tok oʻtganda vu-judga keladigan aylanuvchi magnit maydonining stator maydoni rotor chulgʻamlarida hosil qiladigan tok bilan oʻzaro taʼsiriga asoslangan. Aylanish tezligini tok chastotasi, qutblar soni va sirpanishga taʼsir etib oʻzgartirish mumkin. Tok chastotasini oʻzgartirish energiya iyerofini cheklagan holda tezlikni ravon oʻzgartirishga imkon beradi. Shuning uchun chastota boʻyicha boshqariluvchi Asinxron elektr dvigatelni yaratish asosiy muammolardan biriga aylangan. Asinxron elektr dvigatel elektr yuritmalarda asosiy dvigatel sifatida ishlatiladi. Quvvati bir necha Vt dan oʻnlab MVt gacha boʻladi. Asenkron vosita (indüksiyon vosita) ning ish printsipi rotordagi statorning qaytib magnit maydoni orqali elektromagnit momentni ishlab chiqaradigan induktiv oqimni hosil qilishdir va magnit maydon rotorda to'g'ridan-to'g'ri hosil bo'lmaydi. Shuning uchun, rotorning aylanish tezligi sinxron tezlikdan kam bo'lishi kerak (bunday farq yo'q, ya'ni sariq tezligi, rotorning indikatsion oqimi yo'q), shuning uchun u doim mos kelmaydigan vosita deb ataladi va sinxron vosita rotori statorning aylanadigan magnit maydoni rotor magnit maydonini (rotorni) aylantirish uchun aylantiriladi, shuning uchun rotor tezligi sinxron tezlikka teng bo'lishi kerak, sinxron vosita deb ham ataladi.
Elektr dvigatel sifatida ishlatilganda ularning aksariyati asenkron mashinalarni ishlatadi; jeneratörlar sinxronlashtirilgan mashinalardir. Sinxron vosita va asinxron vosita orasidagi farq:
Uch fazali o'zgaruvchan oqim muayyan strukturaning sarig'idan o'tganda, aylanadigan magnit maydon hosil bo'ladi. Qaytib magnit maydonning ta'sirida rotor rotatsion magnit maydon bilan aylanadi. Rotorning aylanish tezligi aylanadigan magnit maydon bilan aynan bir xil bo'lsa, u sinxron vosita hisoblanadi; Rotorning aylanish tezligi magnit maydondan kichikroq bo'lsa, tezlikni, ya'ni ikkitasi sinxronlanmaganligini, asenkron vosita. Asenkron motor oddiy tuzilishga ega va keng qo'llaniladi. Sinxronlashtiruvchi vosita rotorning muqobil magnit qutbi (doimiy magnit yoki elektromagnit) bo'lishi kerak, masalan, alternator va sinxron bir AC vosita. Stator tezligi aylanadigan magnit maydonning aylanish tezligidan kamroq bo'ladi va shuning uchun ham asenkron vosita deb ataladi. Asosan vosita bilan bir xil bo'ladi.
s = (ns - n) / ns. s slip nisbati, ns magnit maydon tezligi, n - rotor tezligi.
Asosiy:
(1) Uch fazali asenkron vosita uch fazali AC quvvat manbaiga ulanganida, uch fazali statorli sarg'ish uch fazali nosimmetrik oqim tomonidan ishlab chiqarilgan uch fazali magnetomotive quvvati (stator aylanish magnitomali kuch) orqali oqadi va aylanadigan magnit maydon hosil qiladi.
(2) Qaytgan magnit maydon rotor o'tkazuvchisi bilan nisbatan kesma harakatiga ega va elektromagnit induktsiya printsipiga ko'ra, rotor o'tkazgich induced elektromotor kuchini hosil qiladi va induced oqim hosil qiladi.
(3) Elektromagnit ta'sir qonuniga muvofiq, oqim o'tkazuvchi rotorli o'tkazgich magnit maydonda elektromagnit ta'sirga duch keladi, bu elektromagnit momentni hosil qiladi, bu rotorni aylantirishga ta'sir qiladi. Motor mili mexanik yukga ega bo'lganda mexanik energiyani tashqariga chiqaradi.
Xususiyatlari:
Afzalliklari: oddiy tuzilishi, qulay ishlab chiqarish, past narx va qulay ishlash.
Kamchiliklari: Quvvat faktori kechikishi, engil yuk kuch faktori past, tezlikni tartibga solish esa bir oz pastroq. Elektr motorlari uchun asosan ishlatiladi, odatda generatorlar bo'lmaydi!
Vaqt mos kelmaydigan vosita - yukning tezligi bog'liq bo'lgan panjara chastotasiga nisbati barqaror bo'lmagan nisbati bo'lgan AC vosita. Asenkron motorlar indüksiyali motorlar, ikki marta oziqlangan indüksiyon motorlari va AC komutatorli motorlarni o'z ichiga oladi. Induction motorlari eng keng tarqalgan bo'lib foydalaniladi va umuman, indüksiyon motorlari noto'g'ri tushunish yoki chalkashlikka sabab bo'lmagan asinxron motorlardir.
Umumiy asenkron vosita statorining sargiri AC panjasiga ulanadi va rotorni boshqa quvvat manbalariga ulash shart emas. Shuning uchun oddiy tuzilish, qulay ishlab chiqarish, foydalanish va texnik xizmat ko'rsatish, ishonchli ishlash, past sifat va arzon narxlardagi afzalliklar mavjud. Asenkron motorlar yuqori ish samaradorligi va ish ko'rsatkichlarini yaxshiroq egallab turishibdi va ko'plab sanoat va qishloq xo'jaligi texnikalarini etkazib berish talablariga javob bera oladigan yuk ko'tarmasdan tortib to to'liq yuklanish oralig'iga doimiy tezlikni ishlatishga yaqin. Asenkron motorlar har xil atrof-muhit sharoitlariga mos keladigan turli himoya modellarini ishlab chiqarishga ham oson. Asenkron vosita ishlayotganda, reaktiv kuch gridning kuch-qobiliyatini kamaytirish uchun griddan chiqarilishi kerak. Shu sababli sinxronlashtiruvchi motorlar ko'pincha yuqori quvvatli, past tezkor mexanik uskunalar, masalan, yig'ma tegirmon va kompressorlar uchun ishlatiladi. Asenkron vosita tezligi aylanish magnit maydoni bilan aylanish tezligida ma'lum bir o'zgaruvchanligiga qaramay, tezlikni tartibga solish ko'rsatkichi yomon (AC komutatorli motordan tashqari). Keng va silliq tezlik oralig'ini talab qiluvchi transport vositalarini, tejamkor tegirmonlarni, yirik dastgohlarni, bosma va bo'yashni va qog'oz ishlab chiqarish uskunalarini ishlatish uchun DC motorlaridan foydalanish iqtisodiy va qulay. Biroq, yuqori tezlikda ishlaydigan elektron qurilmalar va AC tezlikni nazorat qilish tizimlarini ishlab chiqishda, keng tezlikni boshqarish uchun mos keladigan asenkron motorlarning tezlikni nazorat qilish samaradorligi va iqtisodi DC motorlar bilan taqqoslanadi.
Sinxronlash motorlar, indüksiyon motorlari kabi, umumiy AC vosita. Xarakteristikasi: doimiy holatda rotor tezligi va grid chastotasi bilan n = ns = 60f / p o'rtasida doimiy munosabat mavjud, ns sinxron tezligi deb ataladi. Izgaraning chastotasi turlicha bo'lsa, sinxronlashtiruvchi motorning sobit holatda tezligi doimiy ravishda va yukning kattaligidan mustaqil.
Hozirgi vaqtda eng ko‘p tarqalgan asinxron elеktr dvigatеllarining paydo bo‘lishiga aylanuvchan magnit oqimini hosil qiluvchi qurilmalarni yaratish imkonini bеrgan uch fazali o‘zgaruvchan tok sistеmasi sabab bo‘ldi. Ularning asinxron dеb atalishining sababi mashinaning aylanuvchi qismi-rotor hamma vaqt magnit oqimi tеzligiga tеng bo‘lmagan, ya’ni u bilan sinxron bo‘lmagan holda aylanadi. 127V, 220V, 380V, 500V, 600V, 3000V, 6000V va 10000 V kuchlanishlarda vattning ulushlaridan to minglab kilovatt quvvatga mo‘ljallab yasaladigan bu elеktr dvigatеlining konstruksiyasi sodda, boshqa elеktr dvigatеllarga qaraganda ishlatishga ishonchli va arzondir. Uni aylanish tеzligini doimiy saqlash zarur bo‘lmagan har qanday ishlarda, shuningdеk, bir fazali qilib kichik quvvatlarda turmushda ham ishlatilishi mumkin. Hozirgi vaqtda asinxron mashinalar asosan dvigatеl rеjimida ishlatiladi. Quvvati 0,5 kVt dan ortiq mashinalar odatda uch fazali, kichik quvvatlilari bir fazali qilib tayyorlanadi. Asinxron mashinaning birinchi konstruksiyasi 1889-91 yillarda rus injеnеri Dolivo-Dobrovolskiy tomonidan yaratildi.
O‘tgan davr mobaynida asinxron dvigatеllar sanoat va qishloq xo‘jaligining turli sohalarida foydalanildi. Ulardan mеtal kеsish stanoklarining elеktr yuritmalarida, kutarish transport mashinalarida, transportyorlarda, nasoslar va shamollatgichlarda foydalanilmoqda. Kichik quvvatli dvigatеllardan avtomatika qurilmalarida foydalaniladi.
Asinxron dvigatеllardan kеng foydalanilishiga asosiy sabab boshqa tur mashinalarga qaraganda ishonchliligi, o‘zgaruvchan tok manbaiga tug‘ridan-tug‘ri ulash mumkinligi, xizmat kursatishning oddiyligidir.


Download 37.15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling