Reja Axborot xavfsizligini ta`minlash metodlari. G’oyaviy tahdidlarning yo’nalishlari

3.Mafkuraviy immunitet tushunchasi. "Immunitet" so‘zi lotincha "[immunitas - qutulish, xalos, xoli bo‘lish" degan so‘zlardan olingan bo‘lib, tibbiyot ilmida "organizmning o‘zidan irsiy jihatdan yot xususiyatlari bilan farq qiladigan, uning butunligiga va biologik o‘ziga xosligiga zarar etkazadigan mikroorganizmlar (kasallik kuzg‘otuvchilar), zaharli moddalar va boshqalardan himo-yalanish reaksiyasi"¹⁶⁰, - degan ma’noni anglatish uchun kullaniladi. Immunitet tabiati bo‘yicha uchga bo‘linadi:
Birinchisi. Filogenetik immunitet - anatomik va fiziologik belgilar bilan ta’minlanib, nasldan-naslga utpdigan alohida himoya omillari yoki organizmning alohida rs.chistentligi. Bu omillar patogen agentlar bilan birinchi oulib aloqa qiladi, shuning uchun ularning faoliyati hisobiga odam organizmining ko‘pgina yuqumli kasallik kuzg‘atuvchilarga chidamliligi ta’minlanadi,
Ikkinchisi. Tug‘ma immunitet (turga xos, tabiiy) - bir ||sologik turning ma’lum bir patogen agentga nisbatan chidamliligi bo‘lib, nasldan-naslga o‘tadi.
Uchinchisi. Orttirilgan immunitet - hayot davomida organizm immun sistemasining yot antigenlar bilan |. gsirlashuvi hisobiga yuzaga keladigan himoya bo‘lib, nasldan-maslga o‘tmaydi. Mafkuraviy immunitet ma’naviy, ma’rifiy, gissiy, iqtisodiy bilimlarni oddiygina qabul qilib olishni emas, balki ularni ongli ravishda tushunib etishni, |>u bilimlardan zamonaviy ijtimoiy voqealarga mafkuraviy kurashlar voqeligidan kelib chiqib, munosabat bildirish ko‘nikmalarini shakllantirish, ayrim nosog‘lom g‘oyalarga jlvob berish, uni qabul qilmaslikholatidir¹⁶¹.
Mafkuraviy immunitetning xususiyatlari va •lsmentlari. Mafkuraviy immunigpet quyidagi xususiyatlarga ega:
1.Odamdagi tabiiy immunitet to‘g‘ma bo‘lsa, uning mafkuraviy immuniteti tug‘ma emas, balki hayoti davomida uping ongiga ta’sir etuvchi vositalar orqali shakllantirib ooriladigan immunitetdir.
2. Mafkuraviy immunitet doimiy va abadiy zmas, o,1lki o‘zgaruvchan, ya’ni har bir avlod uchun o‘ziga xos bo‘lgan immunitetlar tizimi mavjud bo‘lib, u davrlar o‘zgarishi bilan o‘zgarib turgan va shunday bo‘laveradi.
3. Mafkuraviy immunitet tizimi shakllangandagina shaxs, elat, millat, xalqning mafkuraviy daxlsizligi ta’minlanib boriladi. Boshqacha qilib aytganda, shakllangan mafkuraviy immunitetxalqning mafkuraviy daxlsizligini ta’minlovchi vosita hisoblanadi.
Mafkuraviy immunitet tizimining asosiy elementlari quyidagilardan iborat:
1.Jamiyat taraqqiyotiga xizmat qiluvchi ob’ektiv ilmiy bilimlar. Ilmiy bilimlarsiz mafkuraviy immunitetni shakllantirib bo‘lmaydi, bo‘lganda ham u mo‘rt bo‘lib, o‘zining qarshilik qilish xususiyatini tezlikda yo‘qotadi.
2.Xalqning real xayotini va uning kelajagini o‘zida aks ettiruvchi qadriyatlar - moddiy va ma’naviy qadriyatlar tizimi. Bu tizimsiz mafkuraviy immunitet o‘zining milliy negizidan ayriladi, aniqrog‘ixalqninghimoyaviy qobig‘i ichiga tushadigan mafkuraviy qurt-kumursqalarga yo‘l ochib beradi.
3.Mafkuraviy immunitetning yana bir elementi, ularning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy-xukuqiy, ma’naviy-madaniy maqsadlar tizimi bilan ajralmasligidadir. CHunki, maqsad
faoliyatning fikran shakllantirilgan darajasidir, maqsad bevosita omil sifatida inson xatti-harakatlarini yo‘naltiradi va tartibga soladi. Maqsad paydo bo‘lgach, faoliyat ham samarali kecha boshlaydi. Demak, maqsad aniq bo‘lsa mafkuraviy immunitet ham samarali ta’sir ko‘rsatish qobiliyatiga ega bo‘ladi.
Ushbu elementlar birgalikda ishga tushirilmas ekan mafkuraviy immunitet sindirilishi va shu asosda g‘oyaviy bo‘shliq hosil qilinib, uning o‘rniga boshqa yot g‘oyalarning kirib kelishiga yo‘l ochish mumkin. Buni eramizdan oldingi VI asrda yashab o‘tgan faylasuf va harbiy qo‘mondon Sun Szshing kuyidagi fikrlarida ko‘rish mumkin.
1. Siz raqib mamlakatdagi barcha yaxshi narsalarni buzing, ayniting;
2.Raqib davlatdagi obroli shaxslarni sherik qilib olib, jinoyatga boshlang;
3.Raqib davlat rahbariyatining obro‘sini to‘king, kulay paytda ularning jamoat oldida sharmandasini chiqaring;
4.Bu ishda o‘sha mamlakatdagi eng past, maraz odamlar bilan sheriklik qiling;
5. Raqib mamlakat odamlari orasida kelishmovchilik, janjal chiqaring;
6. YOshlarni keksalarga qarshi gij-gijlang;
7.Xukumatni yaxshi ish yuritishiga har qanday yo‘l bilan <;arshilik ko‘rsating;
8.Raqib qo‘shinlarining ta’minoti, tartibiga to‘siqlar ^o‘ying, buzing;
9. Askarlarini qo‘shiq va kuyga oshufta qilib, irodasiz ^iling;
10.Dushmaningizning an’analarini qadrsizlantiring, xudolariga ishonchini sindiring;
11. Buzuq ayollarni yuborib, ularni yanada kuchliroq shniting;
12. Raqib tomon haqida ma’lumot olishga, bu ishda ular orasidan sheriklar topishga, ularga pul to‘lashda juda saxiy bo‘ling;
13.Umuman pulni ham, va’dalarni ham ayamang, chunki ular ,ajoyib natijalarni beradi¹⁶².

1^Узбек тилининг изоҳли луғати. 4.Ж. -Т.: "Узбекистон миллий шциклопедияси" Давлат илмий нашриёти, 2008. -Б.372.

2^Отамурадов С. Глобаллашув ва миллий-маънавий хавфсизлик. -Т.: Узбекистон, 2013. -Б.181.

3^Самаров Р. Хавфсизликнинг методологик асослари. -Т.: Академия, 2010. -Б.74.

4^Отамурадов С. Глобаллашув ва миллий-маънавий хавфсизлик. -Т.: Ўзбекистон, 2013. -Б.193-196.

5^Узбек тилининг изоҳли луғати. 4.Ж. -Т: "Узбекистон миллий энциклопедияси" Давлат илмий нашриёти, 2008. -Б.370.

6^Каримов И.А. Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари // Унингўзи. Хавфсизлик ва барқарор тараққиёт йўлида. Т.6. -Т.: Ўзбекистон, 1998. -Б.37.

7^Каримов И.А. Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси // Унингўзи: Демократик ислоҳотларни янада чукурлаштириш ва фуқаролик жамиятини шакллантириш - мамлакатимиз тараққиётининг мезонидир. Т.19. -Т.: Ўзбекистон, 2011. -Б.71.

8^Каримов И.А. Тошкент ахборот технологиялари университетининг профессор-ўқитувчилари ва талабаларига, бутун жамоасига /,/ Унинг ўзи: Инсон, унинг хуқуқ ва эркинликлари - олий қадрият. Т.14, -Т.: Ўзбекистон, 2006.-Б.53-54.

9^Каримов И.А. Минтақада хавфсизлик ва ҳамкорлик учун // Унингўзи. Бунёдкорлик йўлидан. Т.4. -Т.: Ўзбекистон, 1996. -Б.34.

10^Қаранг: Узбек тилининг изоҳли луғати. Ж.4. Т-Ш. -Т: "Ўзбекистон миллий энциклопедияси" Давлат илмий нашриёт,и, 2008. -Б.41.

11^Қаранг: Маънавият: асосий тушунчалар ва изоҳли луғат. -Т: Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи, 2009. -Б.546-547.

12^Қаранг: Отамуратов С, Глобаллашув ва миллий-маънавий хавфсизлик. -Т.: Ўзбекистон, 2013. -Б.259.

13^Каримов И.А. Узбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари // Унинг ўзи. Хавфсизлик ва барқарор тараққиёт йўлида. Т.6. -Т.: Ўзбекистон, 1998. -Б.90-93.