Режа: Гармоник ёки синусоидал сигнал ва уни тавсифлари; 2 Импульсли сигнал ва уни тавсифлари

10.3-rasm.

Impulslar turli ko‘rinishga ega bo‘ladi:to‘g‘ri burchakli, uchburchakli, trapetsiyal, eksponensial va h.k. (10.4-rasm), shuningdek, bir qutbli (a) va ikki qutbli (b) bo‘lishi mumkin (10.5-rasm): bir qutbli impulslar musbat va manfiy bo‘lishi mumkin. Turli ko‘rinishli chastota va amplitudali impuls ketma-ketligini hosil qilish uchun maxsus generatorlardan foydalaniladi.


10.4-rasm.

10.5-rasm.

Impulsli signal uning nomini aniqlaydigan shakli bilan tavsiflanadi.
Arrasimon signal EHM monitorida gorizontal chiziq bo‘yicha ekranni ochish yoki vaqt o‘qini shakllantirish uchun ishlatiladi.
Impulьsli tenikada eng ko‘p qo‘llaniladigan bu to‘g’ri burchakli impulьsli signaldir.
Aslida impulьsli signalni shakli trapetsiya shakliga yaqin.Bunlay signallar elektronikaning nochiziqli sxemalarini dinamik xususiyatlarini,masalan, mantiqiy elementlarni xususiyatlarini aniqlashda ishlatiladi.
Impulьsli signal ushbu parmetrlar bilan tavsiflanadi:
- T davriy jarayonni qaytarilish davri bilan;
- impulsning uzunligi Tim bilan (2-rasm);
-impulsning chiziqlik (skvajnostьyu ) koeffitsenti S=T/Tim bilan;
- davrni to‘ldirish koeffitsienti 1/S bilan;
- chastota f=1/T bilan.
Agarda impulьsli signal mantiqiy bo‘lsa , u holda uni mantiqiy nolь U⁰ va mantiqiy bir U¹ kuchlanish sathlari bilan tavsiflaydi.
Bulardan tashqari, impulьslarni kuchlanishlarini frontlarini o‘sib t⁰¹ fr (noldan birga)yoki uzunliklarini birdan nolga mantiqiy kamayib borishi (o‘tishi) t⁰¹ fr bilan tavsiflanadi. fronta t¹⁰ fr, bilan taviflanadi. Bular kuchlanishlarni 10% va 90 ni Δ= U¹-U⁰mantiqiy tushishlaridan aniqlanadi.
Kirish va chiqish impulьslarini o‘zaro joylashishi chiqish signalini 1 dan 0 ga (t¹⁰zd) va 0 dan 1ga (t⁰¹zd) o‘tyatganida vaqt bo‘yicha kechikishini tavsiflaydi. O‘rtacha kechikish vaqti yarim yig’indi bilan aniqlanadi:
2-rasm.Invertorni ishlashini vaqt diagrammasi.

Invertorni ishlashini vaqt diagrammasi 2-rasmda ko‘rsatilgan. Bu rasm uchun

Sign.1, kirish signali, chiqish signali esa – Sign.2,bu rasm uchun quyidagilar haqqoniydir:
A1, A2 - A1 va A2 signallarini mantiqiy kirish va chiqish signallaridan farqlari;
Tim – kirishida mantiqiy bir bo‘lganida kirish impulьsining uzunligi;
t¹⁰zd, t⁰¹zd -noldan birga o‘tishda chiqish signalini birdan nolga o‘tishdagi kechikish vaqti;
t¹⁰fr, t⁰¹fr – chiqish signalini frontlarini pasayishi va ko‘payib (ortib) borish uzunligi.