Reja: Ilmiy tadqiqotning tarkibiy qismlari: kirish asosiy qism xulosa adabiyotlar perefraza (havola, iqtibos, sitata, abzas). Amaliy mashg‘ulot №10 10-mavzu: Dastlabki ilmiy tadqiqot yozish

Havola shakllari. Kurs ishi mavzusiga qarab, havolaning turli shakllaridan
foydalanish mumkin. O‘qituvchi sizga yo‘nalish beradi, siz esa o‘qituvchi aytgan
ma’lumotlarni kutubxona vebsaytidan topishingiz mumkin. Har qanday holatda
me’yorga amal qilish juda muhim hisoblanadi. Quyida havolaning asosiy shakllari
keltirib o‘tilgan:
a)
Garvardcha shakl, bu havola shakli odatda fan va biznesga doir mavzularda
ko‘p qo‘llaniladi.
b)
Vankuvercha shakl, ilm-fan va tibbiyot mavzulari doirasida keng
qo‘llaniladi. Sitatadan so‘ng biror son yozib qo‘yilgan holda, ish so‘ngida unga havola
yozib qo‘yiladi. (Jasanoff zaharlanish (infeksiyalanish) xavfi ortib borayotganidan 
xavotirda ekanini aytmoqda).
s)Kolontitul usuli, eng ko‘p qo‘llaniladigan usullardan biri bo‘lib, bu usulda
olingan manba bet so‘ngida keltirib o‘tiladi:
Fransiya revolutsiyasi ta’siri butun Yevropa bo‘ylab sezildi. Karl Vildavsky, 

---

---

Eraning yakunlanishi: Ispaniya 1785-1815 (Dublin: Dublin Universititeti 
nashriyoti, 2006), 69-bet. 
Havola murakkab jarayon hisoblanib, bunda talaba yo‘riqnomaga
ehtiyoj sezishi mumkin. Bunda sizga universitetingiz sayti ko‘makchi bo‘lishi
mumkin.
Sitatalardan foydalanish. Sitatalardan foydalanish deganda, biror
bir shaxsning ma’lum mavzu doirasidagi fikrlarini aynan keltirish
tushuniladi. Sitatalardan me’yorida foydalanish ishingiz qadrini oshiradi.
Sitatalardan quyidagi hollarda foydalanish maqsadga muvofiqdir:
•
Sitata muallifining aynan gapi o‘zgacha ma’noni anglatsa;
•
Muallifning aynan gapi siznikiga qaraganda qisqa va lo‘nda
bo‘lsa;
•
Muallifning aynan gapi barchaga ma’lum va mashhur bo‘lsa.
Barcha sitatalar manbaga ishora qiluvchi qisqa frazachalar bilan
berilishi va sizning fikringizga mos bo‘lishi kerak.
Ishora qiluvchi
Sitata muallifi
Ishora fe’li
Sitata
Havola
fraza
Bu fikr
ko‘pchilikka
ayondir.
Fridman
aytganidek;
“Inflatsiya - bu soliq
solishni
qonuniylashtirish
talab qilinmaydigan
shakli hisoblanadi”
(1994:93)
a)
Qisqa sitatalar bittalik qo‘shtirnoq ichiga, sitata ichidagi sitatalar
esa ikkitalik qo‘shtirnoq ichiga olib yoziladi:
Jeyms aytib o‘tganidek: ‘Martinning “ichki makon” to‘g‘risidagi 
konsepsiyasi chuqur tahlilni talab qiladi.” 
b)
Uzunroq sitatalar satr boshidan boshlanadi, yoki kichikroq qilib
yoziladi. Bu holatda, hech qanday qo‘shtirnoq qo‘llanilmaydi.Sanadan
so‘ng, bet raqamining berilishi zarurdir.
s)Sitatalar asl manbadagiday bo‘lishiga alohida e’tibor qaratish
zarur. Agar ma’lum bir qismlar keraksiz bo‘lsa, shu joyda (...) belgisidan
foydalanishingiz mumkin:
“Tarixda juda kam ixtirolar ... mobil telefoniday ahamiyatga ega 
bo‘lgan” 
d)Ba’zi bir so‘zlar izoh talab qilishi mumkin va bunday hollarda
to‘rtburchak qavslardan foydalanish maqsadga muvofiqdir:
“Yangi g‘oyalar [ozodlik haqidagi] qadimgi dunyo g‘oyalaridan 
butunlay farq qiladi.”

http://fayllar.org