Reja: Katalitik kreking

Katalitik va termik kreking jarayonlarini taqqoslash

Ko`rsatkichlar	Termik kreking	Katalitik kreking
Jarayon sharoitlari: harorat, ^0C bosim, MPa	470 – 540 2,0 – 7,0	450 – 525 0,06 – 0,14
Mahsulotlar tavsifi: gaz benzin yengil gazoyl	Asosan C1-C2 fraksiya Anchagina miqdorda normal tuzilishli alkanlar, alkenlar va dienlarni o`z ichiga olgan	Asosan C3-C5 fraksiya Tarmoqlangan alkanlar va arenlarni o`z ichiga olgan Polisiklik arenlarga boy
Reaksiyalar mexanizmi	Radikal zanjirli	Karbkationli, zanjirli

Katalitik riforming

Katalitik riforming jarayonining ilmiy asoslari XX asrning boshida yo`lga qo`yilgan. 1911 yili Zelinskiy olti a'zoli sikloalkanlarni arenlarga yonaki reaksiyalarsiz platinali va palladiyli katalizatorlarda degidrirlashni amalga oshirish mumkinligini ko`rsatdi. Shu yilning o`zida Ipatyev ushbu reaksiyani oksidli metall katalizatorda amalga oshirdi. 1936 yili bir vaqtning o`zida cobiq Ittifoqda alkanlarni arenlarga degidrosiklizatsiya reaksiyasi ochildi: Moldavskiy va Kamusherlar ushbu reaksiyani xrom oksidida 450-470<sup>0</sup>C da; Kazanskiy va Plate – jarayonni aktivlangan ko`mirdagi platina katalizatori va 304-310⁰C haroratda amalga oshirdilar.