Reja: Korxona balansiga ta`sir qiluvchi Xoʼjalik operatsiyalari va ularni guruxlash. Ikkiyoqlama yozuvning iqtisodiy mazmuni va mohiyati

Tartibga soluvchi schyotlar - bu korxona xoʻjalik mablaglari va ularning manbalari holatini toʻgʼirlovchi schyotlardir. Toʻgʼirlash jarayoni ushbu schyot ma`lumotlarini oydinlashtirish maqsadida unga qoʼshimcha va usha schyot bilan boglik boshka schyot ochish orkali amalga oshiriladi. Masalan, korxona asosiy vositalari, nomoddiy aktivlari va arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlariga eskirish summasi xisoblanadi. Shu sababli ular balansda ikki xil baxoda, ya`ni boshlangich va koldik kiymatda aks ettiriladi. Korxona ushbu mulklar tugrisida anik va tugri ma`lumotlar olish uchun ularga eskirish summalarini xisobga oluvchi schyotlar ochilgan. Bunda, korxona mulkini xisobga oluvchi 0100 "Asosiy vositalar", 0400 "Nomoddiy aktivlar" va 1200 "Arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlari" schyotlar tartibga solinadigan schyotlar, ularning eskirish summalarini xisoblovchipassiv 0200 "Asosiy vositalar eskirishi", 0500 "Nomoddiy aktivlar eskirishi" va 1300 "Arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlari eskirishi" schyotlari esa tartibga soluvchi schyotlar deb ataladi.

Taksimlovchi schyotlar - bu korxona xarajatlarini yigish va ularni tugri taksimlashni nazorat qiluvchi schyotlardir. Bunday schyotlar aktiv xisoblanib, xarajatlar summalari, Tartibga soluvchi schyotlar - bu korxona xujalik mablaglari va ularning manbalari xolatini tugirlovchi schyotlardir. Tugirlash jarayoni ushbu schyot ma`lumotlarini oydinlashtirish maksadida unga kushimcha va usha schyot bilan boglik boshka schyot ochish orkali amalga oshiriladi. Masalan, korxona asosiy vositalari, nomoddiy aktivlari va arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlariga eskirish summasi xisoblanadi. Shu sababli ular balansda ikki xil baxoda, ya`ni boshlangich va koldik kiymatda aks ettiriladi. Korxona ushbu mulklar tugrisida anik va tugri ma`lumotlar olish uchun ularga eskirish summalarini xisobga oluvchi schyotlar ochilgan. Bunda, korxona mulkini xisobga oluvchi 0100 "Asosiy vositalar", 0400 "Nomoddiy aktivlar" va 1200 "Arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlari" schyotlar tartibga solinadigan schyotlar, ularning eskirish summalarini xisoblovchipassiv 0200 "Asosiy vositalar eskirishi", 0500 "Nomoddiy aktivlar eskirishi" va 1300 "Arzon baxoli va tez eskiruvchi buyumlari eskirishi" schyotlari esa tartibga soluvchi schyotlar deb ataladi.avvalo, ushbu schyotning debet tomonida joriy oy mobaynida yigilib boriladi va oy yakunida boshka schyotlarga kredit tomonidan xisobdan chikariladi. Bunga aktiv 2300 "Yordamchi ishlab chikarish xarajatlari", 2500 "Umumishlab chikarish xarajatlari" va 2600 "Davr xarajatlari" schyotlari misol buladi.