Reja Materiallar qarshiligi fanining asosiy masalalari. Asosiy tushunchalar

Nx - bo'ylama kuch, brusmng bo'ylama o'qi bo‘ylab yobialgan,uning ta’sirida brus cho‘ziladi yoki siqiladi (8-rasm, a). Qy; Qz - brusning bo‘yiama o‘qiga peipendikulyar joylashganligi uchun ko‘ndalang
kuch deyiladi. Mx - burovchi moment brusning ko‘ndalang kesimida hosil bo'ladi. Uning ta’sirida brus buralish defonnatsiyasiga uchraydi (8-rasm, b). My va Mz - momentlari ta’sirida brus egiladi (8-rasm, v).
Nx ,Qr,Qz,Mx ,My,Mz _ ichki kuch faktorlari deyiladi.Ichki kuch faktorlarini topish uchun brusning ajratilgan qismidagi barcha kuchlardan muvozanat shartlan tuziladi.



Ichki bo‘y!ama kuchni topish. Cho‘zilish va siqilishda ichkibo‘ylama kuch - brusning ko‘ndalang kesinudagi barcha nonmal kuchlaming teng ta’sir etuvchisi. Bo‘ylama kuch - brusning kesilgan ko‘n-
dalang kesimidan bir tomonda olib qohngan tashqi kuchlarni ushbu kesimning bo‘ylama o qiga proeksiyalarining algebraik yig‘indisiga teng. Amaliyotda uchraydigan konstmktsiya qismlarining ko‘pchiligi ko'ndalang kesimda hosil bo'ladigan ichki cho‘zuvchi yoki siquvchi bo'ylama kuchlarini kesish usulidan foydalanib, sistemaning ajratilgan bodagini muvozanat shartidan topiladi.

Misol-1. C va B nuqtalari tayanchda va O nuqtada F kuch bilan yuklangan steijenlar sistemasinmg ichki bo‘ylama kuchlari aniqlansin (9-rasm).

Yechish. Sterjenlarni bo‘ylarna o'qiga tik tekislik bilan ixtiyoriy kesimdan qirqib ikki qismga ajratamiz va tayanch qismini tashlab yuboramiz, olib qolingan har bir sterjenga tashlab yuborilgan qism ta'sirini almashtiruvchi Nj va N2 kuchlami qo‘yamiz. Sistemaning muvozanat shartini ta’minlovchi ikkita tenglama tuzamiz (9-rasm, h).