Reja: Mavzu: Qirqim va kesim og’ma kesma va uning haqiqiy kattaligini yasash

KESIMLAR

Buyumlarni bir yoki bir nechta tekislik bilan xayolan kesganda, uning yuzasida hosil bo’ladigan tasvir “kesim” deb ataladi.
Kesimlar 11.9-chizmada richagning chizmasi berilgan. Bosh ko’rinish va ustidan ko’rinish richagni hamma elementlari haqidato’liq tushuncha bermaydi. Uning uchinchi ko’rinishi ham richagni shakli haqida kerakli ma’lumotni bermaydi, chunki unda ko’p ko’rinmaydigan, chizmani xiralashtiradigan kontur chiziqlar hosil bo’ladi, bunday buyumlar shaklini bilish uchun kesim qo’llaniladi.

11.9-shakl


Kesim. O’DSt 2.305-97 ga muvofiq buyumning bitta yoki bir necha tekislik bilan fikran kesib hosil qilingan tasvir. Kesuvchi tekislikda qanday tasvir hosil bo’lgan bo’lsa, kesimda ham shu tasvir ko’rsatiladi. Kesim quyidagicha chiziladi: buyumning kerakli joyidan hayolan tekislik bilan kesiladi. (11.9-shakl, a). Kesuvchi tekislikda hosil bo’lgan tasivrni tasvir tekisligiga parallel joylashtiriladi, (11.9-shakl, б) formatning bo’sh joyiga qirqim chiziladi.(11.9-shakl, b). Kesimlar ko’rinishdan chetga chiqarib yoki k o’rinishning o’zida ko’rsatilgan bo’ladi.

Chizmada kesimlarning joylanishi.

Chizmada kesimlar strelka yo’nalishiga muvofiq ravishda joylashtiriladi. Kesimlar “chetga chiqarilgan”, “ustiga qo’yilgan” yoki “qirqim orasida joylashtirilgan” bo’lishi mumkin.
11.10-shakl
Tasvirdan chetga chiqarilgan kesimlar. 11.10-shakl a, б da tasvirni konturdan tashqariga olib chiqilgan qirqim ko’rsatilgan. Chetga chiqarib tasvirlangan kesim konturi asosiy tutash chiziq bilan chiziladi. Kesimi o’zgarmaydigan uzun buyumning profil kesimida 11.10-shakl b, г dagidek ko’rsatilishi mumkin. Ya’ni buyumning o’rtarog’i to’lqinsimon ingichka chiziq bilan ikkiga ajratiladi va ularni orasiga kesim joylashtiriladi.
Foydalanilgan adabiyotlar va saytlar:

1. 
   fayllar.org
   
2. 
   ziyonet.uz
   
3. 
   Qirqimlar haiqda umumiy ma’lumot