Reja: Natriy haqida malumotlar

Fizik xossalari

Natriy kumush-oq rangli metall bo’lib, ingichka qatlamlarda binafsha rang ega, plastik kabi, juda yumshoq (pichoq bilan osonlik bilan kesilgan), yangi kesilgan natriy yaltilaydi.

Natriyning elektr o’tkazuvchanligi va issiqlik o’tkazuvchanligi juda yuqori, zichlik 0,96842 g/sm3 (19,7 °C da), erish harorati 97,86 ° C, qaynash harorati 883,15 ° C.
Xona haroratida natriy kub tizimining kristallarini hosil qiladi , fazoviy guruh I m3m , panjara parametrlari a = 0,42820 nm , Z = 2 .
-268 ° C (5 K) haroratda natriy gegsanal fazaga o’tadi , fazoviy guruh P 6 3 / MMC , panjara parametrlarni bir = 0,3767 nm , C = 0,6154 nm , Z = 2 .

Kimyoviy xossalari

Ishqoriy metall osongina natriy oksidigacha havoda oksidlanadi shuning uchun kislorodidan himoya qilish uchun natriy metalli kerosin ostida saqlanadi.

4Na + O2 → 2Na2O

havoda yoki kislorodda yonayotganda natriy peroksid hosil bo’ladi:

2Na + O2 → Na2O2

Bundan tashqari, natriy ozonidi NaO3 mavjud.
Suv bilan natriy juda tez reaksiyaga kirishadi, suvga joylashtirilgan natriy parchasi suzadi, chunki chiqadigan issiqlik hisobiga suzadi, suv yuzasi bo’ylab turli yo’nalishlarda tez harakatlanadigan oq to’pga aylanadi, reaktsiya vodorod chiqishi bilan birga keladi, bu esa yonishga olib kelishi mumkin. Reaksiya tenglamasi:

2Na + 2H2O → 2NaOH + H2

Barcha gidroksidi metallar singari, natriy kuchli qaytaruvchi moddadir va ko’plab metallmas moddalar bilan ( azot , yod , uglerod , inert gazlar bundan mustasno) tasirlashadi.

2Na + CL2 → 2NaCl

2Na + H2 → 2NaH

Natriy litiydan faolroqdir. Azot bilan juda yomon reaksiyaga reakdiyaga kirishadi va juda beqaror modda hosil qilida – natriy nitrid (osonlikcha hosil bo’lgan lityiy nitritdan farqli o’laroq).

6Na + N2 →2Na3N

U oddiy metall singari suyultirilgan kislotalar bilan o’zaro ta’sir qiladi:

2Na + 2HCl(suy) → 2NaCl + H2

Konsentrlangan oksidlovchi kislotalar bilan qaytarilish mahsulotlari chiqariladi:

8Na + 10HNO3(kon) → 8NaNO3 + NH4NO3 + 3H2O

8Na + 5H2SO4(kon) → 4Na2SO4 +H2S + 4H2O

Suyuq ammiakda eriydi va ko’k rangli eritma hosil qiladi:

Na + 4NH3 → Na(NH3)4

Isitganda gazli ammiak bilan reaksiyaga kirishadi:

2Na + 2NH3 →2NaNH2 + H2

Natriy simob bilan birga amalgama hosil qiladi, u yumshoq qaytaruvchi sifatida ishlatiladi. Kaliy bilan eritilganda u suyuq qotishma beradi.
Ortiqcha natriy alkilgalogenidlar bilan natriyorganik birikmalar hosil qilishi mumkin- juda faol moddalar, yani havoda o’z o’zidan yoni ketadiga yoki suvda portlaydigan moddalar.
Agar metall kam bo’lsa virus raksiyasi bo’yicha ketadi.
Natriy spirtlar, fenolar va karbon kislotalar bilan reaksiyaga kirishib tuzlarni hosil qiladi.
Natriy kraun-efirida organik erituvchilar ishtirokida eriydi.