Reja: Pulning nominallik nazariyasining yuzaga kelish shart-sharoitlari va asosiy qoidalari. Asoschilari va namoyondalari: J. Berkli, G. Knapp, F. Bendiktsen. Pulning nominallik nazariyasini XX asdda rivojlanishi

MV_T=PT,
P- tranzaksiyaning o‘rtacha bahosi; T- yiliga transaksiyalar miqdori V_T=PT/M-transaksiyada pulning aylanish tezligi
Transaksiyaning nominal qiymatini aniqlash qiyin bo‘lgani uchun, miqdoriylik nazariyada yalpi ishlab chiqarish- Ydan foydalanilgan. T=vY deb faraz qilib qaerda v = doimiy proporsiyalik koeffitsenti, Fisher tenglamasidan quyidaiga ega bo‘lamiz:
MV_T=vPY yoki V=t/v
Pulga bo‘lgan talab Fisherning miqdoriylik nazariyasini yana bir talqini, uni pulga bo‘lgan talab tarafdan, ya’ni odamlar o‘zlarida saqlamoqchi bo‘lgan pullari nuqtai nazaridan qarashdir.
Aholi qo‘lidagi pullar miqdorini o‘rgangan holda berilgan umumiy daromad darajasiga ko‘ra, pulning miqdoriy nazariyasini pulga bo‘lgan talab sifatida qarash mumkin. Bunga biz tenglamani ikki tomonini V ga bo‘lib ko‘ramiz
M = xPY,
Qayerdaki nominal YaMM PxY PY kabi yozilgan. Pul bozori muvozanatda bo‘lganda, aholi qo‘lidagi pul M pulga bo‘lgan talabga teng bo‘ladi. K=1/Y deb bu erda k = const chunki V = const tenglamani quyidagicha yozamiz :
M^d=kxPY
Tenglama shuni qayd qiladiki, bitimlar hajmi berilgan YaMM bo‘yicha qilinadiganlar PY pulga talab M^d ko‘rsatkichini aniqlaydi. Bundan Fisherning pul miqdorining asosiy xulosasi kelib chiqadi: pulga talab asosan daromadga bog‘liq va foizli stavka pulga bo‘lgan talabga ta’sir ko‘rsatmaydi.
Pulning metallik nazariyasi XVI - XVII asrlarda dastlab kapitalning boylik sifatida jamg`arish, kapitalistik tuzumning shakllanishi va rivojlanishi sharoitida vujudga keldi. Moneta tarkibini buzish (monetaning og`irlik miqdorini kamaytirish) ga qarshi kurashda progressiv (ijobiy) rol o`ynadi. Bu nazariyalar o`sha davr ruhi va vujudga kelayotgan burjuaziya ehtiyojlarini aks ettirib, merkantilistlar baquvvat metall pullar tarafdori bo`lib chiqdilar.Bu nazariya o`sha davr kapitalizmining eng rivojlangan Angliya davlatida maydonga keldi.



Ularning fikricha, barqaror metall valyuta jamiyat iqtisodiy taraqqiyotining muhim shartlaridan biridir. Jamiyat a`zolarining jamg`arishga bo`lgan intilishi iqtisodchilarning boylikning manbaini o`rganishlariga sabab bo`ldi. Ular bu manbani savdodan izladilar. Ularning e`tirof etishlaricha, aktiv savdo balansi mamlakatga oltin va kumushning kelishini ta`minlaydi. Shunday qilib, ilk metallik nazariyasi tarafdorlari jamiyat boyligini qimmatbaho metallar bilan almashtirib, ular pulning hamma funksiyalarini bajaradi deb hisoblar edilar.
Pulning metallik nazariyasi kapital harakatining dastlabki davrida taraqqiy etdi. Moneta tarkibini buzish (monetaning og`irlik miqdorini kamaytirish)ga qarshi kurashda progressiv rol o`ynadi. Bu nazariyalar o`sha davr ruhi va tuzilayotgan burjuaziya ehtiyojlarini aks ettirib, merkantilistlar baquvvat metall pullar tarafdori bo`lib chiqdilar. Bu nazariya o`sha davr kapitalizmining eng rivojlangan davlati Angliyada maydonga keldi. Metallik nazariyasining asoschilaridan biri U. Stefford (1554-1612 y.) edi. U o`z qarashlarini o`zining Londonda 1581 yilda chop etilgan «Vatandoshlarimizning ba`zi odatiy arizalarining qisqartmasi» asarida bayon etdi. Bu oqim tarafdorlari Angliyada T. Men (1571-1641y.), D. Nors (1641-1691y.), Fransiyada bu ta`limotni A. Monkreten (15751621y.), Italiyada F. Tamani (1728-1787y.) va boshqalar rivojlantirdi.
Ularning fikricha, barqaror metall valyuta jamiyat iqtisodiy taraqqiyotining muhim shartlaridan biridir. Jamiyat a`zolarining jamg`arishga bo`lgan intilishi iqtisodchilarning boylik manbaini o`rganishlariga sabab bo`ladi. Ular bu manbani savdodan izladilar. Ularning e`tirof etishlaricha, aktiv savdo balansi mamlakatga oltin va kumushning kelishini ta`minlaydi.