Reja: Punktuatsiya haqida umumiy ma’lumot. O‘zbek punktuatsiyasining kelib chiqishi

Punktuatsiya yozuvdan keyin paydo bo‘lgan. Qadimgi yozuvlar piktografik /rasm yozuv/, logografik /so‘z yozuv/ shakillarida bo‘lganligidan, punktuatsiyaga ehtiyoj sezilmagan. Punktuatsiya yozuvining keyingi taraqqiyotida shakllana boshlagan.

Punktuatsiya yozuvdan keyin paydo bo‘lgan. Qadimgi yozuvlar piktografik /rasm yozuv/, logografik /so‘z yozuv/ shakillarida bo‘lganligidan, punktuatsiyaga ehtiyoj sezilmagan. Punktuatsiya yozuvining keyingi taraqqiyotida shakllana boshlagan.

Yozuvning sintetik usulidan analitik yozuv usuliga o‘tilishi: endi yozuvda grafemalarni – belgilarni ajratish, bir harfli so‘zni ko‘p harfli so‘zdan, so‘zni so‘zdan ajratish ehtiyojining tug‘ilishi: fikrni mantiqli bayon qilish, maqsadni to‘g‘ri ifodalash zaruriyati kabilar bora-bora yozuvga ayrim ishoralarning kiritilishiga olib keldi.

Qadimgi yozma matnlarda so‘zlar:

Qadimgi yozma matnlarda so‘zlar:

• bo‘sh joy, interval;
• nuqtalar’;
• ayrim belgilar/ masalan, qizil rang/ vositasida ajratila boshlandi.

O‘rta Osiyoda arab yozuvi maydonga kelgandan keyin, oromiy, turkiy-runik yozuvidagi mavjud an’anaviy yozuv sismavzusi buziladi. Arab grafikasida yozuvning yordamchisi element sifatida:

O‘rta Osiyoda arab yozuvi maydonga kelgandan keyin, oromiy, turkiy-runik yozuvidagi mavjud an’anaviy yozuv sismavzusi buziladi. Arab grafikasida yozuvning yordamchisi element sifatida:

• “ta’kid belgilari” – tik to‘g‘ri chiiq, qizil va oq qora ranglar;
• “bezak belgilari” qo‘llangan.

Demak, XIX asrning II yarmigacha arab grafikasidagi o‘zbek yozuvida tinish belgilari bo‘lmagan. O‘zbek punktuatsiya tarixi, asosan, XIX asrning II yarmidan keyin boshlanganki, buning ob’ektiv tarixiy sabablari bor:

Demak, XIX asrning II yarmigacha arab grafikasidagi o‘zbek yozuvida tinish belgilari bo‘lmagan. O‘zbek punktuatsiya tarixi, asosan, XIX asrning II yarmidan keyin boshlanganki, buning ob’ektiv tarixiy sabablari bor: