Режа: Qishloq xo‘jaligi korxonalarida moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobotni to‘lg‘azish xususiyatlari

Дебет 9110 «Сотилган маҳсулотлар таннархи»
Кредит 2810 «Тайёр маҳсулотлар».
Ҳисобот йили охирида барча ҳақиқий ишлаб чиқариш харажатлари аниқлангач, сотилган ҳамда омборларда сотилмасдан қолган маҳсулотларнинг ҳақиқий таннархи аниқланади. Шунингдек, 9110 «Сотилган маҳсулотлар таннархи» счётининг дебетида акс эттирилган сотилган маҳсулотларнинг режа таннархидаги қиймати қўшимча ёзув ёки «сторно» усуллари бўйича ҳақиқий таннархидаги қийматига етказилади. Бунда, чунончи, режа таннарх ҳақиқий таннархдан катта бўлса, у ҳолда «сторно» ёки «қизил ёзув» усулида Дебет 9110 «Сотилган маҳсулотлар таннархи» Кредит 2010 «Асосий ишлаб чиқариш» ёзуви берилади. Режа таннарх ҳақиқий таннархдан кичик бўлса, у ҳолда «қўшимча ёзув» усулида Дебет 9110 «Сотилган маҳсулотлар таннархи» Кредит 2010 «Асосий ишлаб чиқариш» ёзуви берилади.
Давр харажатларининг ҳисоби. Қишлоқ хўжалик корхоналарида бошқа юридик шахслардаги сингари давр харажатлари асосан учта гуруҳга бўлинади: (1) сотиш харажатлари; (2) маъмурий-бошқарув харажатлари; (3) бошқа операцион харажатлар. Давр харажатларининг таркиби ва уларнинг ҳисобини юритишда қишлоқ хўжалик корхоналари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 5 февралдаги 54-сон қарори билан тасдиқланган «Маҳсулот (иш, хизмат)ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тўғрисида низом»га ва 21-сон БҲМС «Хўжалик юритувчи субъектлар молиявий-хўжалик фаолияти бухгалтерия ҳисоби счётлар режаси ва уни қўллаш бўйича йўриқнома»га амал қилишлари лозим.
Сотиш харажатларига қишлоқ хўжалик корхоналарида етиштирилган маҳсулотларни сотиш билан боғлиқ барча турдаги харажатлар, чунончи, қишлоқ хўжалик маҳсулотлари ярмарка ва виставкаларини ташкил этишга, уларни реклама қилишга, контрактларни тузишга, омборхоналарни сақлашга, сотиш билан шуғулланувчи ходимларга меҳнат ҳақи ва ижтимоий тўловларга сарфланган ҳамда шу каби бошқа харажатлар киради. Сотиш харажатларининг ҳисоби 9410 «Сотиш харажатлари» счётида олиб борилади. Бу счётнинг дебетида юқорида келтирилган барча турдаги харажатлар тўпланади, бунда 0200, 1000, 6010, 6990, 6710, 6520 ва бошқа аниқ харажатларни ифодаловчи счётлар кредитланади. Ҳисобот йили охирида 9410 «Сотиш харажатлари» счёти ёпилади, яъни унинг дебетида тўпланган суммага Дебет 9910 «Молиявий натижа» Кредит 9410 «Сотиш харажатлари» ёзуви берилади.