o'rtasidagi munosabat:
[3]
bu to'lqinlarning tarqalish tezligi;
muhitga nisbatan qabul qiluvchining tezligi, agar qabul
qilgich manba tomon harakat qilsa
ga qo'shiladi(
+
),
qabul qilgich manbadan uzoqlashganda ayriladi(
-
);
muhitga nisbatan manba tezligi,
agar manba qabul
qiluvchidan uzoqlashayotgan bo'lsa
ga qo'shiladi, manba
qabul qiluvchiga qarab harakatlanayotgan bo'lsa
dan
ayriladi, chegirib tashlanadi.
Shuni esda tutish kerakki, bu munosabatlar manba yoki qabul
qiluvchidan birontasi bir biridan uzoqlashganda chastotani
pasayishini taxmin qiladi.
Ekvivalent formula:
qayerda
to'lqinning tezligi qabul qiluvchiga nisbatan;
to'lqinning manbaga nisbatan tezligi;
to'lqin uzunligi.
Yuqoridagi formula manbaning kuzatuvchidan to'g'ridan-
to'g'ri yaqinlashayotgani yoki yo'qolganligini taxmin qiladi.
Agar manba kuzatuvchiga burchak ostida (lekin doimiy
tezlikda bo'lsa) yaqinlashsa, birinchi eshtishda kuzatilgan
chastota ob'ektning chiqaradigan chastotasidan yuqori
bo'ladi. Keyinchalik, huddi kuzatuvchiga
yaqinlashayotgandek kuzatiladigan chastotada bir xil
me'yoriy pasayish bo'ladi. tenglik orqali nisbiy harakatga
perpendikulyar yo'nalishda kelayotganda,(va yetib kelishi
yaqin bo'lgan nuqtadan chiqarilganda, biroq to'lqin qabul
qilinganda, manba va qabul qiluvchi o'zlarining yaqin
masofasida bo'lmaydi) va huddi kuzatuvchidan
uzoqlashgandek bir xil me'yordagi pasayish davom etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
