bo'ladi.
Agar kontakt joyi qizdirilsa
, elektronlar diffuziyasi ortadi va kontakt
potensiallari ayirmasi ham kattalashadi.v
Quyosh energiyasini elektr energiyasiga to'g'ridan-to'g'ri aylantirishhing
termoelektrik, fotoelektrik va fotogalvanik usullari mavjud bo'lib, ularning
ichida fotogalvanik usul hali yaxshi o'rganilgan emas. Ma'lumki,
matereallarda erkin elektronlar mavjud bo'lib, ular musbat ion atrofida
xaotik ravishda harakat qiladi, metallning o 'zi esa elektr jihatdan neytral
hisoblanadi. Agar bir yoki bir necha elektron metall sirtidan tashqi muhitga
(vakuumga) chiqsa, metall sirti bilan muhit orasida potensiallar ayirmasi 4q
hosil bo 'ladi. Elektron zaryadi (e) ni bu potensiallar ayirmasi 4p ga
ko'paytmasi elektronning chiqish ishi deb ataladi:
H ar xil metallardagi elektron chiqish ishi har xil bo'ladi. Bu ish ko' pincha
joullardan yoki elektron voltlardao'lchanadi. . Ba'zi metallar uchun chigish
shining son giymatilarini keltiramiz;
Agar uchlari payvandlangan ikkita har xil metall simlarni galvanometrga lab,
kontaktlardan
birini sovuq holatda qoldirib
, ikkinchisi isitilsa, zanjirda elektr
toki hosil bo ladi. Bu hodisani birinchi marta nemis olimi Zeyebek kuzatgan
bo'lib, termoelektrik effekt yoki "Zeyebek effekti" deb yuritiladi.
Termoelektr yurituvchi kuch E
payvandlangan'uchlaridagitemperaturalar (absolynt shkala bo'yicha)
ayirmasiga to'g'ri proporsional bo 'lib, metallar tabiatiga bog"liq: E =a(T1 -
T2)
• Bunda a=metallning termo EYK koeffitsiyenti.
Do'stlaringiz bilan baham: |
