Reja: Tarbiyaviy ishlar metodikasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari

Adabiyotlar
1. I.Karimovning O‘zbekiston o‘qituvchi va murabbiylariga tabrigi// Ma‘rifat, 2013,1
oktyabr.
2. Yo‘ldoshev J.G‘. Malaka oshirishning nazariy va metodologik asoslari. -T.:
O‘qituvchi 1998.


8-Mavzu: Tarbiyaviy ishlar jarayonida pedagogik texnikaning tarkibiy
qismlari.
90
REJA:
1. Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari.
2. Pedagogik texnikaning xususiyatlari
3. Pedagogik texnika vositalari haqida tushuncha .
4. Pedagogik texnika va mahorat.
1.Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari. Pedagogik texnika o‘qituvchiga
o‘quv faoliyatida ham, o‘qishdan tashqari faoliyatda ham zarur bo‘lgan umumiy
pedagogik malakalar majmuidan tashkil topadi. Xo‘sh, o‘qituvchining pedagogik
texnikasi qanday malakalarni o‘z ichiga oladi? Ularning pedagogik ta‘sir
ko‘rsatishdagi roli qanday? Avvalo pedagogik texnikaning tarkibiy qismi sifatida
o‘qituvchining nutq malakalarini, ya‘ni savodli gapirish, o‘z nutqini chiroyli va
tushunarli ta‘sirchan qilib bayon etish, o‘z fikr va his-tuyІularini so‘zda aniq ifodalash
malakalarini aytib o‘tish mumkin. Pedagogik texnikaning boshqa tarkibiy qismi
pedagogning mimik va pantamimik ifodaligidir. Aniq imo, ishora, ma‘noli qarash,
rag‘batlantiruvchi yoki istexzoli tabassum pedagogik ta‘sir ko‘rsatishda ko‘p so‘zli
tushuntirish yoki e‘tiroz bildirishga qaraganda ancha samarali muomala vositalari
bo‘ladi. Pedagogik o‘zaro ta‘sir ko‘rsatishda o‘qituvchining o‘z hissiy (psixik)
holatini boshqarish, o‘zida eng qulay hissiy (ijodiy) jiddiylik darajasini va
umidbaxshlik, xayrixoxlik kayfiyatini saqlash, o‘zining hissiy dam olishini tashkil
qilish mahorati muhim rol o‘ynaydi.
Bu mahorat pedagogning kasbiy jihatdan o‘z-o‘zini nazorat qilishini ta‘minlaydi.
Ko‘p yillar davomida sog‘lom asab sistemasini saqlab qolish, asabiy buzilishlardan,
xissiy va aqliy zo‘riqishdan o‘zini tiyishga yordam beradi. Samarali pedagogik o‘zaro
ta‘sir ko‘rsatishni tashkil etish uchun o‘qituvchi aktyor va rejissyorlik mahorati
tarkibiy qismlarini egallash zarur, ular o‘qituvchiga bolalar bilan muomila qilishda
tarbiyalanuvchilarning aql-idrokigagina emas, balki ularning xis-tuyg‘ulariga ham
ta‘sir ko‘rsatish, ularga olamga bo‘lgan xissiy-qadriyatli munosabatda bo‘lish
tajribasini ancha to‘liq bera bilishga yordamlashadi.
Shunday qilib o‘qituvchining pedagogik texnikasi- bu shunday bir malakalar
yiІindisidirki, u pedagogga tarbiyalanuvchilar ko‘rib va eshitib turgan narsalar orqali
ularga o‘z fikrlari va qalbini yetkazish imkonini beradi. Bolalar bilan bevosita
muomala qilishda pedagogning xuddi ana shu malakalari (yoki ularning yo‘qligi)
uning xulq-atvorida namoyon bo‘ladi.
Pedagogik texnika o‘qituvchi malakalarining xuddi shunday yig‘indisidirki, u
o‘qituvchining eng yaxshi ijodiy xulq-atvoriga, boshqacha qilib aytganda, har qanday
pedagogik vaziyatda tarbiyalanuvchilarga samarali ta‘sir ko‘rsatishga yordam beradi.