Reja: Til leksikasining o‘zgaruvchaligi. Leksika xalq tarixi ko‘zgusi

1. Sof ko‘makchi mustaqil mano anglatmaydi, kelishik affikslariga yaqinturadi: hilan, iicun, qadar, sari, sayin. Vazifadosh ko‘makchilar shakllanishiga ko‘ra ot ko‘makchilar va fe’l ko‘makchilarga ajratiladi: a) ot ko‘makchilar: ald, orta, yan, arqa, taman, ic, iist, tepa, ast, tag, aro, bas, orin, yaqa, qas, burun, ilgari, keyin, basqa, tasqan; b) f e i ko‘makchilar: qarab, kora, qaragcindci, yarasa, baslab.

Ba'zi manbalarda ko‘makchilar ot ko‘makchilar. holat ko‘makchilari va sof ko‘makchi larga ajratilgan. Ko‘makchilar vosita-qurol, maqsad, sabab, payt, o‘rin kabi ma’nolarni bildiradi. Ko‘makchilar mustaqil leksik ma’no anglatmaydi, mustaqil holda gap bo‘lagi vazifasini bajarmavdi. Ular grammatik jihatdan so‘zlar

o‘rtasidagi munosabat, aloqani ta’minlaydi, biror tobe so‘zning hokim so‘zga bog‘lanishiga vositachilik qiladi. Ko‘makchilar bu jihatdan kelishiklarga o‘xshaydi, hokim va tobe so‘zlar o‘rtasidagi munosabatni, sintaktik aloqani shakllantiradi, ko‘p hollarda kelishik va ko‘makchi ma’nolari ham bir-biriga yaqinlashadi: ozarb. daga - dagteref\ olt. dolgadol ortozina', qum. kopurnu tubunnan — kopurnu tubii bilair, tat. tavga-tavyagina; uyg‘. mektepke - mektep terepke.

Turkiy tillarni qiyosiy o‘rgangan A.Sherbak hozirgi turkiy tillar grammatikasidagi an'ananaga k o ia ko‘makchilarni, dastlab, ot ko‘makchilar va fei ko‘makchilar sifatida ajratgan.