Режа: Тупроққа ишлов беришнинг ўзига хос хусусиятлари, технологияси ва агрегатлари

Ёппасига ишлов бериш - тупроқнинг юқори қатламини 12-16 см 
чуқурликда юмшатиш, бегона ўтлар илдизларини қирқиш ва дала юзасини 
текислашдан иборат. Бу тадбир ЧКУ-4А русумли чизел-култиваторлар (2.10-
расм) билан амалга оширилади. Бегона ўтлар босмаган далаларга ишлов 
беришда чизел-культиватор юмшаткич панжалар (3.12-расм, а), ўт босган 
далаларга ишлов беришда эса ўқѐйсимон панжалар (3.12-расм, б) билан 
жиҳозланади.
Ерларга ишлов бериш билан бирга ўғитлаш ҳам назарда тутилган бўлса, 
олдинги икки қаторга юмшаткич панжалар, охирги учинчи қаторга эса ўғит 
сошниклари билан жиҳозланган ўқѐйсимон панжалар ўрнатилади.
Чизел-култиваторни ишчи қисмлари ва уларни ўрнатиш:
а-юмшатгич панжа; б-ўқѐйсимон панжа; в- ўғитлагич билан 
жиҳозланган ўқѐйсимон панжа; г- ишчи қисмларни поғонасимон ўрнатиш. 

---

Тупроққа ишлов бериш самарадорлигини оширишда 
инновацион технология ва машиналарни қўллаш 
Ер ҳайдаш самарадорлигини оширишда даланинг ўзига хос 
хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда қуйидаги тадбирларни қўллаш яхши 
натижалар беради:
1) бир йиллик бегона ўтлар кучли босадиган ва юқори даражада 
шўрланган майдонларни икки ярусли плуглар билан ҳайдаш;
2) кўп йиллик бегона ўтлар (ажриқ, ғумай, қамиш) босган майдонларни 
уларнинг илдизларидан тозалангандан кейин ҳайдаш;
3) сизот сувлари яқин, сув ва шамол эрозиясига учрайдиган майдонларни 
экиш олдидан ҳайдаш;
4) ҳайдаш чуқурлигида қаттиқ қатлам ѐки гипс қатлами мавжуд бўлса 
чуқурлатгичли ва ботқоқли, тошли, янги очилган ерларни ҳайдашда махсус 
плуглардан фойдаланиш;
5) шўри ювиладиган ва нотекис ҳайдалган майдонларни ҳайдашдан 
кейин пешма—пеш текислаш ишларини бажарилиши ҳайдаш ишларининг 
самарадорлигини оширади.

---