Режа: Тупроққа ишлов беришнинг ўзига хос хусусиятлари, технологияси ва агрегатлари

Тупроққа асосий ишлов беришнинг самарадорлигини ошириш 
Ерларни шудгорлаш самарадорлигини оширишда даланинг ўзига 
хос хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда қуйидаги тадбирларни 
қўллаш яхши натижалар беради: 
•бир йиллик бегона ўтлар кучли босадиган ва юқори даражада 
шўрланган майдонларни икки ярусли плуглар билан шудгорлаш; 
•кўп йиллик бегона ўтлар (ажриқ, ғумай, қамиш) босган 
майдонларни уларнинг илдизларидан тозалангандан кейин 
шудгорлаш; 
• сизот сувлари яқин, сув ва шамол эрозиясига учрайдиган 
майдонларни экиш олдидан шудгорлаш; 
•шудгорлаш чуқурлигида қаттиқ қатлам ѐки гипс қатлами 
мавжуд бўлса чуқурлатгичли, ботқоқ, тошли, янги очилган
ерларни шудгорлашда махсус плуглардан фойдаланиш; 
•шўри ювиладиган ва нотекис ҳайдалган майдонларни
шудгорлашдан кейин пешма—пеш текислаш ишларини
бажарилиши шудгорлаш ишларининг самарадорлигини оширади. 

---

Ер М-165, LД-100, EurOpal 9, ПДО-4-45 русумли тўнтарма плуглар билан 
ҳайдалганда плуг рамасининг бўйлама ва кўндаланг текисликларда оғиши 
корпусларни тупроққа нотекис ботишига олиб келади. Раманинг бўйлама 
оғиши трактор осиш қурилмасининг юқориги марказий тортқиси (3) ни 
узайтириб ёки қисқартириб, кўндаланг оғиши эса пастки бўйлама тортқилар 
(1) кашаклари (2) узунлигини ўзгартириб созланади (расм).
Осма плуг рамасини дала юзасига нисбатан параллелигини созлаш. 
1-
трактор ўрнатиш қурилмасининг пастки тортқиси; 2-пастки тортқининг кашаги;
3-
марказий тортқи; 4-плуг. 

---

Тупроққа экиш олдидан ишлов бериш ишларига 
тупроқдаги намликни сақлаш учун унинг юза қатламини 12-16 
смгача чуқурликда ишлов бериш ва бегона ўтларни йўқотиш; 
тупроқнинг остки қисмидаги намликни юқориги қатламга 
чиқариш учун тупроқнинг юза қисмида бир текис ва керакли 
зичликдаги қатлам ҳосил қилиш; тупроқни ағдармасдан чуқур 
юмшатиш, бегона ўтларни йўқотиш учун ѐппасига ишлов 
бериш, уруғларни бир текис ундириб олиш ва суғориш 
ишларини сифатини ошириш учун тупроқнинг устки қисмини 
текислаш (ҳайдалгандан сўнг) ишлари киради. 
Бу вазифалар тупроқни экишдан олдин тирмалаш,