Режа: Умумий маълумотлар


Аммиакдан фойдаланиш соҳалари


Download 1.29 Mb.
bet4/6
Sana30.04.2023
Hajmi1.29 Mb.
#1417259
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
18-Mavzu

Аммиакдан фойдаланиш соҳалари
Техник аммиак азот кислотаси – HNO3 олиш учун хом ашѐ ҳисобланади. Бу жараѐн икки босқичда амалга оширилади. Биринчи босқичда қуйидаги реакция натижасида аммиак азот оксидига оксидланади:

(1.3.4)

Иккинчи босқичда азот оксидини яна оксидлаш ва сувга шимдириш эвазига юқори оксид даржаларигача оксидлашга эришилади:

(1.3.5)

(1.3.6)

Аммиак азот кислотаси билан биргаликда жудаям ноѐб минерал ўғит


– аммиак селитрасини ҳосил қилади:


(1.3.7)

Юқори босим остида аммиакни карбонат ангидрит - (CO2) гази билан ҳимиявий реакцияга киришиши натижасида юқори консентрацияли ўғит – синтетик карбамид ҳосил бўлади:
(1.3.8)

Аммиак – табиий кўринишдаги минерал ўғит сифатида ҳам кенг миқѐсда фойдаланилади ва аммиакли сув тайѐрлашда ҳом ашѐ вазифасини ўтайди.


Бундан ташқари аммиакдан совутиш техникаси тизимларида, медицинада ва ишлаб чиқаришнинг кўплаб соҳаларида кенг кўламда фойдаланилади.[5]




Аммиак ишлаб чиқариш технологияси

Аммиак ишлаб чиқариш технологияси қуйидаги таркибий қисмлардан


иборат:




  • Табиий газни компрессор ѐрдамида сиқиш







  • Метанни конверсиялаш







  • Ҳом ашѐни моноэтаноламин ѐрдамида тозалаш







  • Азот-водород аралашмасини компрессор ѐрдамида сиқиш




  • Аммиакни синтез қилиш



Табиий газни компрессор ѐрдамида сиқиш.

Аммиак ишлаб чиқариш учун умумкорҳона тармоғидан олинаѐтган табиий газ асосий ҳом ашѐ бўлиб ҳизмат қилади. Агрегатда табиий газ қуйидаги икки қисмга бўлинади:





  • технологик мақсадларда фойдаланиш учун






аралашмаси дозировка қилинади. Аралашма ҳолига келтирилган газ аввал сепаратордан

1.3.1-расм. Табиий газни компрессор ѐрдамида сиқиш блоки


мнемосхемаси.


ўтказилади. Бунда газ, таркибидаги суюқ углеводородлардан тозаланилади ва буғ турбинали табиий газ компрессорнинг сўриш қисмига келади. [9] Компрессорда сиқилган газ технологик блокнинг олтингугуртдан тозалаш қисмига юборилади (1.3.1-расм).




Ҳом ашѐни олтингугуртдан тозалаш.

Газни олтингугуртли бирикмалардан тозалаш икки босқичда амалга оширилади(1.3.2-расм):


I-босқич – алюмокобальтмолибденли катализатор ѐрдамида олтингугуртли органик бирикмаларини водород сульфидга гидридлаш.


II- босқич – ҳосил бўлган водород сульфидини рух оксиди ѐрдамида ютиб олиш.


Олтингугуртли органик бирикмаларни гидридлаш учун табиий газ таркибига азот-водород аралашмаси дозировка қилинади. Ҳосил бўлган газ аралашмаси (табиий газ ва азот-водород аралашмаси) компрессорда сиқилгандан сўнг газ иситгичга юборилади. Газ иситгичда ѐқилган табиий газ ўз иссиқлигини компрессорда сиқилган газ арлашмасига бериши натижасида аралашма 370-400oC ҳаротатгача қизийди. Бундан сўнг газли аралашма алюмиокобальтмолибденли катализатор тўлғазилган аппаратга


келади ва у ерда қуйидаги ҳимиявий реакция натижасида газ таркибидаги олтингугуртли органик бирикмалар водород сульфидига айлантирилади. [9]

С2H5SH = C2H6 + H2S (1.3.9)


COS + H2 = H2S + CO (1.3.10)


C2S + 4H2 = 2H2S +CH4 (1.3.11)


(C2H5)2S +2H2 = H2S + 2C2H6 (1.3.12)


Кейинчаликгазтаркибидагиводородсульфидрухоксидлиадсорбентмоддадабилантўлғазилагнаппаратдаютибқолинади. Реакцияқуйдагичакўринишгаэга:


H2S + ZnO = ZnS + H2O (1.3.13)


1.3.2-расм. Газниолтингугуртдантозалашблокинингтехнологикмнемосхемаси.


Изоҳ: Табиийгазниолтингугуртдантозалашданмақсадшунданибратки, олтингугурт, умуманунингбирикмаларитехнологиянингкейингибосқичларидаишлатиладиганкатализатормоддаларучунзахар, яъникатализаторниактивлигинийўқотувчимоддаларсаналади.
Олтингугуртдантўлалигичатозалангангазарлашматехнолгикжараѐннингкейингиқисмигаюбрилади.
Метанни конверсиялаш

Метанни конверсиялаш икки босқичда амалга оширилади:





Download 1.29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling