Reja: Yuqori mustahkamli beton tayyorlash uchun materiallar

Yuqori mustahkam yengil betonlar. Qurilish konstruksiyalarining yuk ko‘tarish qobiliyati va boshqa xossalarini pasaytirmasdan, ularning og‘irligini hamda material sarfini kamaytirish hozirgi kunda samaradorlikni oshirishning eng asosiy omillaridan biri hisoblanadi, ayniqsa baland binolar uchun. Ushbu maqsadga erishishning amaliy usullaridan biri yuqori konstruktiv sifatga ega bo‘lgan yengil betonlarni yaratish va qo‘llashdan iboratdir (odatdagi yengil betonlarga nisbatan sifat ko‘rsatkichlari juda yuqori bo‘lgan).
Zamonaviy talab bo‘yicha yengil betonlar ham yuqori mustahkamli toifa-ga kirishi mumkin, faqat quyidagi talab bajarilsa:
R_c/p_в ≥ 25
bu yerda, R_c-betonning siqilishdagi mustahkamligi, MPa; p_b – betonning quruq xoldagi zichligi, kg/dm³.
Yevrome'yorlar YN206 bo‘yicha yengil betonlarning zichligi 1,1 dan 2,0 kg/dm², mustahkamligi bo‘yicha sinfi B9dan B88 gacha o‘zgaradi.
1-Jadval
Yevrome'yorlar YN206 bo‘yicha yengil betonlarning mustahkamligi bo‘yicha sinfi

Silindr beton markasi	Mustahkamligi MPa
	Silindr	kubik
LC8/9	8	9
LC12/13	12	13
LC16/18	16	18
LC20/22	20	22
LC25/28	25	28
LC30/33	30	33
LC35/38	35	38
LC40/44	40	44
LC45/50	45	50
LC50/55	50	55
LC55/60	55	60
LC60/66	60	66
LC70/77	70	77
LC80/88	80	88

Yuqori mustahkam yengil betonlar olish uchun xuddi yuqori mustahkam og‘ir betonlar olishdagidek usullar qo‘llaniladi:

1. 
   Yuqori mustahkam, shuningdek, kompozitsion sement va to‘ldi-ruvchilarni qo‘llash;
   
2. 
   Beton tarkibini mumkin qadar past suv-sement nisbati bo‘yicha loyihalash;
   
3. 
   Super va giperplastifikatorlarni mikrokremnezem yoki boshqa yupqa dispersli qo‘shilmalar bilan birgalikda qo‘llash;
   
4. 
   yengil to‘ldiruvchilarni oldindan tayyorlash (namlash, yuzasini faollashtirish va x.k);
   
5. 
   Beton qorishmani alohida texnologiyalar bilan tayyorlash va zichlash (bir jinsliligini saqlagan xolda);
   
6. 
   Betonning qotishi uchun me'yoriy muhit yaratish.
   

Baland binolarni barpo etish loyihasini amalga oshirish uchun Moskva (Rossiya) shahrida 62 ta osmono‘par binolarni qurish rejalashtirilgan bo‘lib, hozirgi paytda bu loyiha muvaffaqiyat bilan amalga oshirilmoqda. Ushbu binolar qurilishi uchun “НИИЖБ” (Beton va temirbeton ilmiy tekshirish instituti) tomonidan beton tarkibi va zichligi 1,4 kg/dm³, 28 kunlik mustahkamligi 40 MPa bo‘lgan keramzitbeton tayyorlash va uni qo‘llash texnologiyasi ishlab chiqilgan. Texnologik talablardan kelib chiqqan xolda beton qorishma harakatchanligi 21...25 sm (konus cho‘kmasi bo‘yicha) qabul qilindi (bunda betonni tashish va qoliplanguncha ushlab turish vaqti 2 s davom etishi mumkin deb qaraladi).