Reja: Yuqori mustahkamli beton tayyorlash uchun materiallar

Yuqori mustahkamli betonning tarkibini hisoblash tartibi
1.Talab qilingan mustahkamlik va qorishma xarakatchanligiga asoslanib suv-sement nisbati yuqori mustaxkam betonlar uchun quyidagi formulalar orqali aniqlanadi:
S/Sem <0,4 (S/Sem≥2,5) shartga asosan:
S/Sem = A₁•R_s/(R_b - A₁•0,5•R_S) (2.1.)
bu yerda R_S-sementning faolligi, MPa, R_b-betonning mustaxkamligi, MPa, A₁-to‘ldiruvchilarning sifatini hisobga oluvchi koeffitsienti 2.3- jadvalda berilgan
2.3- jadval
A₁ koeffitsient qiymati

Beton uchun materiallar	A1 qiymati
yuqori sifatli oddiy sifatili sifati pastli	0,43 0,4 0,37

2. beton qorishmasi harakatchanligi va bikrligiga bo’lgan talabdan kelib chiqqan holda suv sarfi 2.4- asosida belgilanadi.

2.4- jadval
Yuqori mustahkamli betonni ng 1 m3 beton qorishmasi uchun sarf qilinadigan taxminiy suv miqdori

Betonqorishmaning qulayjoylashuvchanligi GOST-10181•81 bo‘yicha		Suv sarfi, l/m^3, to‘ldiruvchilarning donadorligi quyidagicha bo‘lganda
		10	20	40
Bikrligi, sek	11…15 6…10 3…5	185 195 205	170 180 190	155 165 175
Xarakatchanligi, sm	1…3 4…6 7…9 10…12	205 215 225 235	190 200 210 220	175 185 195

3.sement sarfi quyidagi formula bilan aniqlanadi :
S =S : S/Sem
bu yerda: S suv sarfi; S/Sem- suv-sement nisbati/
4. To‘ldiruvchilarning sarfini absolyut hajm usulida hisoblanadi.
Sement xamirining absolyut hajmi qo‘yidagi formula bilan topiladi.
V_SX=Sem/ ρ_S+S
bu yerda: S -suv sarfi; Sem- sement sarfi; ρ_{sem -} Sementning haqiqiy zichligi.
To‘ldiruvchilarning absolyut hajmi quyidagiga teng bo’ladi.
V_T = 1000 – V_SX.
To‘ldiruvchilarning haqiqiy zichligi ρt = 2,65 bo’lganda uning sarfi quyidagi formula bilan aniqlanadi
mt = Vt ρt.
5.Qum sarfini quyidagi 5.2 formula bilan topiladi.
Q = r mt,
bu yerda: r S -suv sarfi; Sem- sement sarfi; ρ_{sem -} Sementning haqiqiy zichligi S -suv sarfi; Sem- sement sarfi; ρ_{sem -} Sementning haqiqiy zichligi
где r – To’ldiruvchilar aralashmasidagi qumning ulushi, 2.5.-jadvaldan topiladi.
2.5.-jadval
To’ldiruvchilar aralashmasidagi qumning ulushi

Chaqiq tosh yirikligi	Qumning yiriklik moduli	To’ldiruvchilar aralashmasidagi qumning ulushi
		tsement sarfini, kg/m^3
		400	500	600
5…40	3,0 2,0 1,0	0,32 0,31 0,30	0,29 0,28 0,27	0,25 0,24 0,23
5…20	3,0 2,0 1,0	0,33 0,32 0,31	0,30 0,29 0,28	0,26 0,25 0,24
5…10	3,0 2,0 1,0	0,34 0,33 0,32	0,31 0,30 0,29	0,27 0,26 0,25

6.Chaqiq tosh sarfini quyidagi formula bilan topiladi.

Ch= mt – Q.
7. Beton qorishmasining hisoblangan o’rtacha zichligini quyidagi formula bilan topiladi.
ρ_b.q. = Sem + S + Q +Sh,

bu yerda: Sem, S, Q, Sh- sement, suv, qum, chaqiq toshlarning mos ravishda sarfi.

Nazorat savollari
1. Qanday beton yuqori mustahkamli deb hisoblanadi?
2. Ushbu betonlarning yuqori mustahkamliligiga erishish uchun qanday texnologik usullardan foydalaniladi?
3. Qanday Yuqori mustahkamli betonlar oddiy, umumiy foydalanishdagi betonlardan ustundir?
4. Yuqori mustahkamli beton tarkibini tanlash bilan oddiy beton tarkibini tanlashning farqi nimada?
5. Yuqori mustahkamli beton uchun bog’lovchi va to’ldiruvchilar sifatiga qanday talablar qo'yiladi?