Режа: Замонавий ахборот сақловчилардаги ахборотни ўчириш усуллари


Download 0.51 Mb.
bet1/38
Sana07.03.2023
Hajmi0.51 Mb.
#1244206
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38
Bog'liq
amaliy mashg\'ulot


Мавзу 11: Замонавий ахборот сақловчилардаги ахборотни ўчириш усуллари. Маълумотларни хафвсиз ўчириш усуллари.
Режа:
1. Замонавий ахборот сақловчилардаги ахборотни ўчириш усуллари.
2. Маълумотларни хафвсиз ўчириш усуллари.

Замонавий ахборот сақловчилардаги ахборотни ўчириш усуллари.
Умуман олганда, ма'лумотларни ё'қ қилиш усулларининг иккита тоифаси мавжуд - жисмоний ва мантиқий - уларнинг асосий ёндашуви ва мақсадли элементига асосланган.
1. Жисмоний усул Жисмоний усул
ма'лумотларни ёқ қилиш учун сақлаш воситаларини ё'қ қилади ёки қобилиятсиз қилади. Мисол учун, қаттиқ диск пластинасини парчалаш жисмоний усулга асосланган ма'лумотларни ё'қ қилиш учун ёндашувдир. Бундан ташқари, майдалаш парчаланиш ёндашувини амалга ошириш учун саноат усули ҳисобланади. Шуниси э'тиборга лойиқки, жисмоний усул, шунингдек, ма'лумотларни сақлаш воситаларини парчаламасдан, балки унинг асосий жисмоний хусусиятларини ё'қ қиладиган ёндашувларни ҳам о'з ичига олади. Бундай тижорат усулларидан бири дегауссинг деб аталади ва биз бу ҳақда кейинроқ ушбу бобда муҳокама қиламиз.
Жисмоний ма'лумотларни ё'қ қилиш усулининг о'зига хос хусусияти шундаки, у сақлаш воситаларини яроқсиз ҳолга келтиради ва уни электрон чиқиндиларга айлантиради.
2. Мантиқий усул
. Мантиқий усул то'г'ридан-то'г'ри "хотира даражасидаги" ма'лумотларни сақлаш жойларида, жумладан, фойдаланувчи манзилли ҳудуди, Хостнинг ҳимояланган ҳудуди (ҲПА) [1] ва Қурилма конфигуратсияси қопламаси (ДCО) [ 2]. Мантиқий ма'лумотларни ё'қ қилиш усулига одатий ёндашувларга ма'лумотларни қайта ёзиш, блокларни о'чириш ва криптографик о'чириш киради.
Қайта ёзиш - бу ма'лумотларни алмаштириш усулини амалга оширишнинг кенг тарқалган усули. У мавжуд ма'лумотни 0, 1 ва ҳоказо каби тушунарсиз белгилар билан қайта ёзиш орқали ё'қ қилади. Техник ма'лумотларни қайта ёзишнинг махсус алгоритмлари ёрдамида амалга оширилади.
Блокни о'чириш - бу НАНД флеш-асосидаги қаттиқ ҳолатдаги дисклардаги (ССД) хотира блокларини электрон тарзда о'чиришнинг яна бир усули. Бу ҳар бир хотира блокидаги кучланиш даражасини стандарт иш қийматидан анча юқори қийматга оширишни ва кейин уни бирдан нолга туширишни о'з ичига олади.
Криптографик о'чириш техникаси о'з-о'зини шифрлайдиган драйвлар (СЕД) нинг Медиа шифрлаш калитини о'чиради ёки алмаштиради ва шу билан ма'лумотларни о'қиб бо'лмайдиган шифрланган матн ко'ринишида беради. Техника ма'лумотларни ё'қ қилмайди, фақат шифрлаш калитини ё'қ қилади. Шундай қилиб, унинг самарадорлиги СЕД шифрлаш алгоритмининг мустаҳкамлигига бог'лиқ. Криптографик о'чириш самарали усулдир, чунки у фақат шифрлаш калитини о'чириши керак; аммо, у қуйидаги каби хавфларни олиб келиши мумкин:
Бошқа жойда сақланган заҳиравий калит ёрдамида санитарлаштирилган ахборот воситаларининг шифрини очиш
Шифрланмаган шаклда сақланган ма'лумотларга рухсатсиз кириш
Жисмоний ё'қ қилишдан фарқли о'лароқ, ма'лумотларни мантиқий ё'қ қилиш усули сақлаш қурилмасидан қайта фойдаланишга имкон беради, бу уни жисмоний ё'қ қилишдан ко'ра атроф-муҳит учун қулайроқ муқобил қилади.
Ма'лумотларни ё'қ қилиш: ёндашувлар ва усуллар
20-асрнинг о'рталаридан бошлаб сақлаш воситаларининг турига қараб ма'лумотларни ё'қ қилишнинг турли ёндашувлари ва усуллари пайдо бо'лди. Ушбу бо'лим ушбу ёндашувларни тавсифлайди ва улар саноат иловалари учун ма'лумотларни ё'қ қилиш усулларини қандай шакллантиришини тушунтиради. Ташкилот сифатида сиз сақлаш воситаси тури, ички сиёсат ваколатлари, логистика ва молиявий чекловлар, техник экспертиза, атроф-муҳитга та'сири ва бошқалар каби омилларга асосланган техникани танлашингиз мумкин.
[1] ҲПА - бу ОС учун ко'ринмайдиган, лекин махсус асбоблар ва буйруқлар ёрдамида кириш мумкин бо'лган хотирадаги яширин майдон.
[2] ДCО - қаттиқ дисклардаги яширин майдон, унга БИОС ёки ОС орқали кириш мумкин эмас, лекин унга махсус буйруқлар ва воситалар ёрдамида кириш мумкин.
а) Жисмоний ҳалокат
Ушбу ёндашув қаттиқ диск платалари, флеш-хотира чиплари, УСБ флеш-дисклар, мобил телефонлар, оптик ташувчилар, ИОТ қурилмалари, савдо нуқталари ва бошқалар каби сақлаш воситаларини ё'қ қилишга асосланган. жисмоний ускунани ё'қ қилишга мажбурлаш ва шу тариқа оммавий ахборот воситалари ва асосий ма'лумотларни тиклаш усулларидан фойдаланиш имконсиз ҳолга келтириш.
Жисмоний ё'қ қилиш усуллари:
Парчалаш - майдалагич каби махсус жиҳозлар ёрдамида сақлаш воситаларини парчалайдиган кенг тарқалган жисмоний ё'қ қилиш усули. У ҳайдовчи плитаси каби сақлаш воситаларини электрон ва механик компонентлар билан бирга 2 мм гача бо'лган о'лчамдаги майда қисмларга ажратади (парчалайди). Ахборот воситаларида сақланган ма'лумотлар жисмоний парчаланиш натижасида ё'қ қилинади.
Бошқа жисмоний ма'лумотларни ё'қ қилиш усуллари қуйидагиларни о'з ичига олади:
Пулверизатсия: жараён жисмоний муҳитга ташқи кучни эластик деформатсия қилиш ва уни майда бо'лакларга бо'лиш ва шу билан уларни ё'қ қилиш учун қо'ллашни о'з ичига олади.
Парчаланиш: Бу қаттиқ диск тасдиқланган ускуна ёрдамида максимал 4 мм о'лчамдаги кичик бо'лакларга бо'линадиган парчалаш техникасининг бир тури.
Ёниш: Бу жараёнда қаттиқ дисклар каби сақлаш мосламалари литсензияланган ёндиргичга юборилади ва уни кулга айлантириш учун юқори ҳароратда ёндирилади.
Эриш: Қаттиқ диск хлорид кислота (ҲCЛ) ёки нитрат кислота (ҲНО3) га ботирилади, бу эса пластинка ва бошқа компонентларни ё'қ қилади.
Парчалаш ва бошқа жисмоний ё'қ қилиш усуллари, масалан, майдалаш, логистика ва молиявий чекловлар туфайли компания биноларида ҳар доим ҳам амалга оширилмайди. Бундан ташқари, эритиш ва ёқиш каби техникалар атроф-муҳит, саломатлик ва хавфсизлик (ЭҲ&С) учун катта хавф туг'диради. Бундан ташқари, сақлаш ташувчисини сайтдан ташқаридаги майдалагичга жо'натиш зарурати, оммавий ахборот воситалари транзитда бо'лган пайтда сақлаш хавфлари занжири туфайли ма'лумотларнинг бузилиши хавфини келтириб чиқариши мумкин.
Афзалликлари:
Агар то'г'ри бажарилган бо'лса, жисмоний техникалар ма'лумотларни ё'қ қилишни кафолатлайди. Шунингдек, улар барча турдаги сақлаш воситаларида, шу жумладан қаттиқ дискларда, смартфонларда, лента воситаларида, анакарт ва адаптерларда о'рнатилган хотирада, сотиладиган қурилмаларда ва бошқаларда сақланган ма'лумотларни ё'қ қилиши мумкин.
Камчиликлари:
Жисмоний ё'қ қилиш ма'лумотларнинг чиқиб кетишининг о'зига хос "сақлаш занжири" хавфини о'з ичига олади. Бундан ташқари, ното'г'ри майдаланган ёки эритилган оммавий ахборот воситалари суд-тиббий ма'лумотларни қайта тиклашнинг заиф имкониятларини қолдириши ва ма'лумотларнинг сизиб чиқиши хавфини келтириб чиқариши мумкин. Бундан ташқари, майдалаш каби усуллар жойида майдалашни амалга ошириш учун логистика муаммосини келтириб чиқаради.
б) Демагнетизатсия
Ушбу ёндашув магнит майдонини ёки қаттиқ дисклар, дискеталар ва бошқалар каби магнит сақлаш воситаларининг қутбларини қарама-қарши қутбли ташқи магнит майдонни қо'ллаш орқали нейтраллашга асосланган.
Ушбу ёндашув магнит майдонини ёки қаттиқ дисклар, дискеталар ва бошқалар каби магнит сақлаш воситаларининг қутблилигини нейтраллаштиришга асосланган бо'либ, қарама-қарши қутбли ташқи магнит майдонни қо'ллаш орқали.
Этарли даражада кучли магнит майдон ахборот ташувчида ма'лумотларни сақлаш учун ишлатиладиган маҳаллий магнит доменларни ё'налишини бузади ва демагнетизатсия қилади, натижада ма'лумотлар ё'қ қилинади.
Қайта фойдаланиш мумкин бо'лган барча сақлаш қурилмаларини (диск драйвлар, УСБ қурилмалари, ленталар) хавфсиз о'чириш


Download 0.51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling