Reja: Zanjirning paydo bo`lishi


Download 68.27 Kb.
bet2/4
Sana20.10.2023
Hajmi68.27 Kb.
#1712124
1   2   3   4
Bog'liq
Pirit va arsenopiritni bakterial oksidlanish mexanizmi

Zanjirning davom etishi

Zanjirning davom etishi elementar reaksiyalarda sistemada hosil bo`lgan erkin radikal R oksidlanish reaksiyalari zanjirini boshlab beradi:


R + О2  RO2

RO2 + RH ROOH + R


Radikal R ning kislorodga birikishi juda tez, amalda aktivlanish energiyasisiz [reaksiya tezlik doimiysi 107-108 l/(mols)] amalga oshadi. So`ngra RO2 radikalini uglevodorod bilan o`zaro ta'siri natijasida gidroperoksid hosil bo`ladi. Ushbu reaksiyaning aktivlanish energiyasi 17-68 kDj/mol diapazonida o`zgarib turadi.


Peroksid radikalining erkin valentligi molekuladan yoki radikalning o`zidan H atomi uzilib chiqishi hisobiga to`yinishi mumkin. Shu bilan birga gidroperoksid guruhi va boshqa uglerod atomida erkin valentligi bo`lgan ichki molekulyar izomerizatsiyaga
|
uchragan radikal hosil bo`ladi. – C – H bog`i  - va  - holatda
|
bo`lgan peroksid radikali reaksiyasi, fazoviy qiyinchiliklarga ega bo`lmagani bois, nisbatan oson ketishi lozim.
Reaksiya mahsulotlari yig`ila boshlashi tufayli RO radikallari nafaqat ilk moddalar bilan, uning reaksiyaga faol mahsulotlari bo`lmish gidroperoksidlar, spirtlar, ketonlar, murakkab efirlar bilan ham reaksiyaga kirishadilar.
Dekan, detsil gidroperoksidi va 2-dekanolni RO2 peroksid radikali bilan o`zaro ta'sir tezlik doimiylari nisbati 1:13:6,3 ga tengdir.
Peroksid radikali nafaqat vodorod atomini keto-hosilalardan tortib olishi mumkin, karbonil guruhi bo`yicha birikishi ham mumkin:


Peroksid radikali to`yinmagan birikmalarning qo`sh bog`i hisobiga birikib polimerli peroksid va alken oksidi hosil qilishi mumkin:

Sikloalkenlarning sarf bo`lishi ikki parallel yo`nalishda amalga


|
oshib, bunda - C - H, bog`lari va quyidagi turli aktiv
|
markazlar ishtirok etadi:


Suyuq fazada oksidlashda zanjirning davom etish asosiy


| |
reaksiyasi bilan birga peroksid radikallaridagi - C - C -
| |
bog`ining uzilishi bilan izomerlanish reaksiyasi ham ketib, karbonil birikma va alkoksil radikallar hosil bo`ladi:

RO2  RICHO + RIIO


Boshlang`ich momentda uglevodorodlarning oksidlanish tezligi (Woks.) quyidagi tenglamaga bo`ysunadi:



bu yerda: k2 - zanjirning davom etishi tezlik doimiysi, l/(mols);


k6 - zanjirning uzilishi tezlik doimiysi, l/(mols);
CRH - substrat konsentratsiyasi, mol/l;
Wi - initsiirlash tezligi, mol/(ls.).
Hosil bo`lgan oksidlash mahsulotlarining jarayonga ta'siri bois chuqur oksidlash bosqichlari uchun yuqorida keltirilgan formula yaroqsiz bo`lib qoladi.



Download 68.27 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling