Reje Kirisiw Balıqtın’ o’siwi Tiykarg'ı bólim a

2.Balıqlardın’ jası tiykarınan qabırshaqları ja’rdeminde anıqlanadı. Qabırshaq. Ko’pshilik balıqlar (ılaqa, osman ha’m t.b.tısqarı) qabırshaq penen qaplang’an. Ha’zirgi zaman balıqlardın’ qabırshaqları u’sh tipke bo’linedi: Plakoidlı, ganoidlı, su’yekli. Birinshi tiptegi qabırshaq shemirshekli, ekinshi tiptegi qabırshaq su’yekli ganoid yaki bekrelerde, u’shinshisi haqıyqıy su’yekli balıqlardın’ qabırshag’ı. U’stin’gi ta’repinen qarag’anda eki tipke bo’linedi. Birinshisi tsikloid, a’tirapı bir tegis (sazan, aq shabaq, aq marqa ha’m .t.b.), ekinshisi ktenoid a’tirapı oraqtın’ tisindey bolıp keledi (sazan). Balıqtın’ qabırshag’ı onın’ jasın anıqlaw ushın en’ tiykarg’ı organlarınan esaplanadı. Qısta balıqtın’ azıqlanıwı toqtag’an waqıtta jıltır sızıq tu’sedi, ba’ha’r ayında balıqtın’ azıqlanıwı baslang’annan baslap qabırshaqta sklerit sızıkları birinen keyin biri payda boladı. Qabırshaqtag’ı skleritlerden basqa anıq jıltır sızıq ha’r biri balıqtın’ jasın ko’rsetedi, 3-4-jıl qıslag’anlıg’ın ko’rsetetug’ın indikator bolıp esaplanadı.
Balıqlardın’ jasın qabırshaqları, basqada su’yekleri arqalı, olardın’ jıllıq saqıynalarına tiykarlanıp anıklanadı. Balıqlardın’ jasın anıqlawda G. Monastırskiydin’, A. Morozovtın’ N.Chugonovtın’ usılları itibarg’a alınadı.
Balıqlardın’ jası tek g’ana qabırshaqlar menen anıqlanbay sagaq artındag’ı otolit su’yekshesi ja’rdeminde (tiykarınan kambalalarda), sag’aq qaqpaqlarındag’ı jıllıq sızıqlar ja’rdeminde (ılaqalarda), qarın qalashlarının’ to’mengi su’yegindegi sızıqlar ja’rdeminde (sumıraylarda) anıklanadı.
Balıqlardın’ tu’rin anıklaw ushın da’slep olardın’ morfometrik o’lshemleri alınadı. Bul belgilerge plastik (sıpat) merestik (sanalatug’ın) belgiler kiredi. Ms: denesine salıstırg’anda basının’ uzınlıg’ı yamasa arqa qalashının’ biyikligi, qaptal qabırshag’ının sanı, qalashlardagı jumsaq nurlarınınsanı ha’m t.b. Balıqlardın’ barlıq uzınlıg’ı L menen kishi uzınlıg’ı I menen (tumsıg’ının’ ushınan quyrıq bo’limindegi qabırshaqlarının’ tamam bolg’an jayına shekemgi aralıg’ı belgilenedi).
Balıqlardın’ ayırım belgilerin o’lshew sxeması 15-Su’wrette ko’rsetilgen.
Onnan son’ tan’lay tislerine, arqa, anal qalashlarındag’ı nurlar sanına, qaptal sızıqtag’ı qabırshaqlar sanına qaray anıqlanadı. Sebebi Balıqlarda tisleri bir qatarlı (aq shabaq, torta) eki qatarlı (gustera, shemaya) u’sh qatarlı boladı (sazan).
Tislerinin’ tu’ri tiykarınan qarmaq ta’rizli bolıp keledi.

Paydalanilg'an a'debiyatlar

1. Абуладзе К.И. « Паразитология и инвазионный болезни сельскохозяйственныхживотных».Москва ВО «Агропромиздат»1990.2. Бауер О.Н. и дуруғиие « Ихтионатология» издательства 3. « Пишевая промышленность» Москва, 1977.

4. Васильков Г.В. « Гельминтозы рыб» Москва, «Колос», 1983.
5. Вербицкая И.М. и др. «Основные болезни прудовых рыб» Москва, «Колос» 1979.
6. Зохидов Т.Э. «Зоология энциклопедияси» (балиқлар ва тубан хордалилар), Тошкент, «Фан» нашриёти, 1979.